Kwaliteit als aanloop naar de
jaren '90
t
28
a,
Land- en tuinbouw verzetten de bakens. Er
wordt omgeschakeld naar nieuwe segmenten in
de markt. Omschakeling gaat niet zonder span
ningen. En eerlijk gezegd, dwingen de omstan
digheden ook tot bijstelling. Opereren in verza
digde markten en oriëntatie op zoveel mogelijk
produktie kan geen succesvolle strategie zijn in
de jaren '90. Ook wanneer alle doelstellingen
van het bijna magische jaar 1992 niet worden
gehaald, zullen de jaren '90 een ongekende in
ternationale marktoriëntatie van het bedrijfs
leven te zien geven. De Nederlandse land- en
tuinbouw zullen zich daarbij moeten onderschei
den. Dit houdt niet alleen veranderingen in voor
de bedrijfsvoering op landbouwbedrijven. De
toeleverende agrarische sector, de handel en
verwerking zullen zich op de nieuwe trend moe
ten richten.
Nieuwe impulsen
Negentienhonderdachtentachtig heeft het denken in
de landbouw over de toekomst gescherpt. Quotering
in de melkveehouderij heeft de inkomens in de sector
weliswaar beschermd, de spanningen in de toeleve
rende industrie en de verwerkende sector zijn er extra
door toegenomen. Vervangers voor melk en kaas lig
gen op de loer. De veevoederindustrie is de top van
haar omzetten gepasseerd. De zuivelindustrie bouwt
haar overcapaciteit in de bulkprodukten om naar
meer consumentgerichte produkten. In de tuinbouw
ontwikkelt het veilingwezen nieuwe afzetvormen en
denkt men aan verdergaande onderlinge samenwer
king. In de akkerbouw is het meer marktgerichte prijs
beleid zeer hard aangekomen. De georganiseerde
landbouw heeft een omvangrijk akkerbouw-actieplan
opgesteld met het accent op kwaliteitsverbetering op
de agrarische bedrijven en in de gehele afzetkolom.
Boer en tuinder zitten daarbij niet stil. Niet alleen van
uit de markt komen nieuwe impulsen. Milieu en land
bouw was het afgelopen jaar een bijna dagelijks the
ma in het nieuws. Wanneer de portie overdrijving
daarbij wordt afgetrokken, blijft er nog voldoende over
om zich zorgen te maken. De nieuwe aanpak blijkt
ook uit de wijze waarop de Nederlandse georgani
seerde landbouw omgaat met de schaarse
overheidsmiddelen die na de bezuinigingen van de
laatste jaren zijn overgebleven voor de sector.
Instrumentarium opgeschud
Het bed van de instrumenten voor het nationale land
bouwbeleid is flink opgeschud. De 'Wageningse' on
derzoeksinstituten worden begin 1989 verzelfstandigd
en zullen meer sponsors moeten werven in de markt.
De landbouwvoorlichting wordt in handen gegeven
van de boeren en tuinders. Een voorlopig bestuur is
ingesteld om deze privatisering in 1989 af te ronden.
In het agrarisch onderwijs wordt het aantal landbouw
scholen fors verminderd maar tegelijkertijd wordt de
kwaliteit van de diensten die de leerlingen ter be
schikking staan, verhoogd.
Ir. J. H. Egberink
Kwaliteit- en milieu-investeringen
Begin 1989 gaat een breedwerkende nieuwe investe
ringsmaatregel van het Ontwikkelings- en Sanerings
fonds voor de Landbouw van start. Agrarische bedrij
ven krijgen een bijdrage ter grootte van 15 a 25% van
de investeringskosten, wanneer zij op hun bedrijf
kwaliteitsmaatregelen treffen zoals computergestuur
de bewaar- en opslagvoorzieningen, sorteerappara-
tuur, aanschaf van apparaten waardoor zuiniger met
bestrijdingsmiddelen wordt omgegaan, machines voor
het onderhoud van het landschap en diverse midde
len om de verzuring tegen te gaan zoals het afdekken
van mestopslag, nieuwe methoden die de mest zuini
ger en met minder verzuringseffect in de bovenste