Agro-centra
De weg naar de toekomst wordt in de provinciale landbouwnota's vanuit verschillende invalshoeken belicht.
tak' als alternatief genoemd. Ook in de andere noor
delijke provincies is de huidige landbouwproduktie
voor ca. 70% gericht op die produkten waarvoor 'zwa
re' Europese marktordeningen gelden (suikerbieten,
graan, melk en rundvlees). De Drentse Raad zoekt
oplossingen in tuinbouwteelten en benutting van mo
gelijkheden op het gebied van recreatie en nevenbe-
roepslandbouw. In het Gronings rapport gaat de aan
dacht meer uit naar grootschalige alternatieven. Uit
drukkelijk wordt hierbij de teelt van industriegrondstof
fen genoemd. In Overijssel ziet men vooral de klein
schalige bedrijfsstructuur als knelpunt voor bedrijfs
overname. In 50% van de toekomstige bedrijfsover-
namegevallen zou behoud van een volwaardig bedrijf
weieens onmogelijk kunnen zijn. Gelderland, dat met
soortgelijke structuurproblemen kampt, gaat nog een
stapje verder. Er wordt gevraagd om extra sociale
maatregelen voor beëindigende bedrijven. Limburg
pleit ervoor de kleinere bedrijven nadrukkelijk in te
schakelen bij het beheer van natuurterreinen.
In verschillende provinciale landbouwnota's komt de
term 'centrumfunctie' voor. Het gaat hierbij om een
zekere concentratie van agrarische activiteiten: pro-
duktie, toelevering, verwerking en dienstverlening, in
een bepaald gebied. Hierdoor ontstaat een vrucht
baar klimaat voor informatie-uitwisseling en innovatie.
Voorbeelden ervan zijn de glastuinbouwgebieden in
West-Nederland, Flevoland, de bloembollen en volle-
grondstuinbouw in Noord-Holland en de intensieve
veehouderij in Noord-Brabant en delen van Gelder
land. In verschillende van de provinciale nota's wordt
gepleit voor actieve ondersteuning van deze agro-
centra door de Rijks- en provinciale overheid.
Naast de kansrijke gebieden zijn er ook agrarische
gebieden met minder perspectief. Bijvoorbeeld gebie
den die om agrarisch optimaal te kunnen functioneren
kostbare landinrichting nodig hebben. Voor sommige
gebieden, zoals de veenweidestreken in Zuid-Hol
land, wordt de mogelijkheid van recreatie geopperd of
het betrekken van agrariërs bij het beheer van natuur
reservaten. Daar zal dan een vergoeding tegenover
moeten staan.
Milieu-rendabiliteit
De aandacht voor het milieu in de provinciale land
bouwstructuurnota's komt nog moeilijk verder dan de
verwijzing naar de problemen en de gevolgen voor de
bedrijven. Dat is eigenlijk jammer. Want een aantal
milieubeschermingsmaatregelen wordt mede door de
overheid op provinciaal niveau ingesteld. Om de ge
volgen voor de bedrijven op te vangen ontbreekt het
instrumentarium.
Een op milieuverbetering aangepaste bedrijfsvoering
is veelal nog niet rendabel. Het instrumentarium dat
de overheid in de provincies ter beschikking stelt, on
derwijs en voorlichting, kan hier ook nog weinig doen.
Toch zal er uit die hoek meer moeten worden aange
reikt om de ondernemer te stimuleren in de richting
van meer kwaliteitsproduktie. De Provinciale Raden
voor de Bedrijfsontwikkeling kunnen op dit punt de re
gionale initiatieven coördineren en zo een goede
functie blijven vervullen.
