Kennissystemen succesvol De bedrijfseconomische conditie van ondernemingen kan met behulp van kennissystemen worden gediagnostiseerd. computer te raadplegen zijn. Zo wordt hoogwaardige bedrijfsgebonden kennis veilig opgeslagen en toegankelijk ge maakt voor een brede kring van (meest al interne) gebruikers. Flexibelen 'begrijpend' In bestaande informatiesystemen lig gen tal van gegevens vast, die door programma's of opdrachten van de ge bruiker volgens een vast stramien ver werkt worden. Als men dit stramien wil veranderen, moeten de programma's in het systeem aangepast worden. Kennissystemen gaan duidelijk een stap verder. Ze kennen een aantal ma nieren om met feiten en kennis te rede neren. De ontwerper van een kennissys teem kan deze op heel flexibele wijze combineren tot een passende oplos singsstrategie. Het kennissysteem zoekt vervolgens zelf een weg om voor gelegde problemen op te lossen. Oplossingsstrategieën zijn vrij eenvou dig te wijzigen. Een tweede belangrijk onderscheid ligt in de vastgelegde gegevens zelf Het is niet al te moeilijk om een boekhouding of een machine te beschrijven, zodat automatisering mogelijk wordt. Veel las tiger is het om een goede beschrijving te maken van een markt, van een plan ningsproces, van een taal of van met het oog waargenomen beelden. Ken nissystemen bieden mogelijkheden om ook zulke, voorheen ongrijpbare kennis te beschrijven. Kennissystemen betekenen een grote stap vooruit in de informatica. Deze vooruitgang is mogelijk geworden door gebruik te maken van verschillende re sultaten uit het onderzoek naar Artificial Intelligence (Al). Het toegepaste Al-onderzoek leverde een aantal modellen op, waarmee het redeneerproces van mensen beschre ven kan worden. In eerste instantie werd gekeken naar de manier waarop een expert tot een diagnose van een storing of een ziekte komt. Later wer den ook andere taken bekeken, zoals voortgangsbewaking, planning, con structie en ontwerp. Daarnaast werden verschillende model len gemaakt, waarin veel kennis over de wereld om ons heen vastgelegd kan worden. Hierbij ontstond een rijke verzameling van nieuwe kennistechnieken. Deze maakten de nieuwe kennissystemen mogelijk, die zich als een expert gedra gen en daarom ook wel expertsysteem worden genoemd. Ze 'begrijpen' meer, redeneren 'intelligenter' en zijn flexibe ler dan de bestaande informatiesyste men. Door hun goede dialoogfaciliteiten zijn ze voor de gebruiker vaak ook nog prettig in de omgang: hij kan in sommi ge gevallen in gewoon Nederlands op drachten geven of om uitleg vragen. De praktische bruikbaarheid van ken nissystemen blijkt het beste uit voor beelden. Uit een opsomming die An- drew A. Feigenbaum, een bekende Amerikaanse Al-pionier, onlangs gaf, blijkt de verscheidenheid van de toe passingen. Luchtvaartmaatschappijen passen kennissystemen toe voor het maken van dienstregelingen en het be palen van tarieven. Oliemaatschappijen voor de analyse van de resultaten van boringen. Dupont maakte ontwikkeling en onderhoud van haar informatiesys temen efficiënter. Northrop Aircraft ver beterde de procesplanning. Het maken van een globaal plan duurde niet langer 6 tot 8 uur, maar 6 tot 8 minuten. Ame rican Express wist fraude met haar cre dit cards beter te bestrijden en be spaarde zo meer dan 20 min. dollar per jaar. Westinghouse bespaart jaarlijks miljoenen op het onderhoud van elektri citeitsgeneratoren. Het ontwerpen van zoomlenzen werd door Canon met een factor tien versneld. Bij deze bedrijven hebben kennissyste men aan de verwachtingen voldaan: ze leidden tot directe kostenbesparingen. Er zijn ook kennissystemen ontwikkeld, die niet in de eerste plaats tot doel had den om kosten te besparen, maar om schaarse expertise beter te kunnen be nutten, distribueren of bewaren. Som mige zijn bedoeld om experts te onder steunen en hun werkdruk te verminde-

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1988 | | pagina 30