Verenigde Staten als
marktmeester
Na drie jaar touwtrekken door belangengroepe
ringen en politici is 4 augustus de nieuwe Ame
rikaanse handelswet, de 'Trade Bill' door het
Amerikaanse congres aanvaard. Dat ging niet
geruisloos. President Reagan heeft deze zomer
zijn veto uitgesproken over een eerdere versie.
Deze afkeuring betrof overigens niet het han
delsbeleid, maar een passage over verplichting
tot tijdige informatie aan de werknemers bij ont
slag op grote schaal of herstructurering van be
drijven. Dit onderwerp is nu buiten de Trade Bill
gehouden en zal hoogstwaarschijnlijk in een af
zonderlijke wet geregeld gaan worden.
28
Armslag
Ir. J. H. Egberink
Dat deze handelswet die de omgangsregels van de
VS met haar handelspartners regelt zo kort voor de
presidentsverkiezingen nog is vastgesteld, heeft ver
schillende redenen. De wet heeft meer protectionisti
sche kenmerken dan de vorige Trade Bill. Er is een
brede stroming in de Amerikaanse samenleving die
vindt dat oneerlijke, 'unfaire', handelspraktijken door
andere landen maar eens krachtig aangepakt moeten
worden. Vooral Japan moet het ontgelden. In de wet
worden de mogelijkheden genoemd voor de tegen
maatregelen, die genomen kunnen worden wanneer
zo'n oneerlijke handelspraktijk is geconstateerd.
Daartoe behoren handelsboycotten over een breed
produktiegebied. In de verkiezingstijd komt deze
krachtige houding op economisch en handelsgebied
beide presidentskandidaten goed van pas.
Het meest wezenlijke van de wet is, dat er concrete
bevoegdheden aan de speciale handelsvertegen
woordigers van de VS worden aangereikt om werke
lijk tot tegenmaatregelen, waaronder zo'n boycot,
over te gaan. Tot nu toe kon alleen de president dat
doen. Vanwege het belang van goede betrekkingen
met andere handelslanden, die een Amerikaanse pre
sident als 'Familiehoofd' van het Westen nu eenmaal
nastreeft, kwam het meestal niet tot daadwerkelijke
tegenmaatregelen. Dat kan veranderen. De speciale
handelsvertegenwoordiger van de VS, thans de heer
Yeuter, krijgt door de nieuwe wet meer armslag. Het is
niet ondenkbaar dat Japan en ook de Europese Ge
meenschap, de komende jaren met handelsstraf
maatregelen te maken krijgen. Het Japanse elektroni-
ca-concern Toshiba heeft inmiddels al met een boycot
te maken gekregen door zijn medewerking aan leve
ranties van elektronica aan de Sovjet-Unie.
Nu de handelsproblemen zich toespitsen op de indus
triële verhouding tussen de VS en Japan, is het land
bouwbeleid van de Europese Gemeenschap minder
het mikpunt. Maar spanningen bij industriële im- en
exporten kunnen gemakkelijk leiden tot strubbelingen
op agrarische markten. De Trade Bill kan invloed heb
ben op het opereren van de Verenigde Staten in de
onderhandelingen binnen de GATT, de Internationale
Overeenkomst voor Handel en Tarieven, in Genève.
Begin december zullen de ministers van handel van
de aangesloten landen in Montreal de voortgang van
het overleg evalueren. De VS heeft daarbij nog
steeds de optie om voor het jaar 2000 alle landbouw
subsidies in de wereld af te schaffen.
Exportsteun
Om de druk op de andere landbouwblokken, zoals de
Europese Gemeenschap, te vergroten, worden intus
sen door de VS zelf exportbevorderende maatregelen
getroffen. In feite opereert zij dus tegen haar principes
