Met het oog op de toekomst Tarifering betalingsverkeer Nog amper was de discussie in de media over de oorzaken en gevolgen van de Beurskrach van 19 oktober 1987 weggeëbt, of er diende zich al weer een nieuw discussiepunt aan. Wederom met bankinstellingen in een hoofdrol. Aanleiding ditmaal was de bekendmaking dat de Rabobank- organisatie per 1 januari 1988 maatregelen zou invoeren om het, ogen schijnlijk gratis, betalingsverkeer voor particuliere rekeninghouders min der verliesgevend te maken. In deze bijdrage worden de achtergronden rondom deze maatregelen geschetst en wordt tevens verslag gedaan van de thans al meetbare resultaten. egin jaren zestig. De banken richten in navolging van de toenmalige Postcheque- en Girodienst (PCGD, thans Postbank) hun vizier op de groeimarkt die betalingsver keer heet. Het is de groot scheepse giralisering van salarisbetalingen die de directe aanlei ding vormt. Technologische ontwikkelin gen hebben het mogelijk gemaakt om de loon- en salarisuitbetaling vele ma len efficiënter te laten verlopen. Het be drijfsleven onderkent van meet af aan het bedrijfseconomisch belang van de nieuwe mogelijkheden. Loonzakjes ver dwijnen en maken plaats voor een door de bank verstrekt rekeningafschrift waarop de salarisbijschrijving verant woord wordt. Op de achtergrond tekent zich af dat een maatschappelijke om wenteling in geldgebruik het gevolg zal zijn. Giraal geld als aantrekkelijke ver vanger van het chartale geld lijkt binnen de voortgaande economische ontwikke ling in de moderne maatschappij een niet meer weg te denken rol te gaan spelen. Gelet op de omvang van de markt ken merkt de salarisrekening zich door een hoge mate van standaardisatie. Qua gebruiksmogelijkheden - in het navol gende 'betaalfaciliteiten' genoemd - en qua prijsstelling biedt elke bankinstel ling hetzelfde produkt aan. Er bestaat slechts enig verschil ten aanzien van het dienstbetoon in ruime zin (vestigin- gennet, openstellingstijden e.d.) en de wijze van communicatie met doelgroe pen, bijvoorbeeld in de vorm van recla me-uitingen. Marktverzadiging en negatieve rentabiliteit Sinds de introductie van die salarisre kening, thans betaalrekening genaamd, is het aantal betaalfaciliteiten voortdu rend gegroeid. De huidige betaalreke ning is dan ook nog nauwelijks verge lijkbaar met de oorspronkelijke salaris rekening. Over de resultaten van dat groeiproces kan worden opgemerkt: dat nagenoeg iedere inwoner van ons land tegenwoordig een of meerde re betaalrekeningen aanhoudt, dat de marktverhoudingen tussen de diverse aanbieders zich thans redelijk gestabiliseerd hebben, en - voor dit artikel het meest rele vant - dat er als gevolg van het door de jaren heen groeiend aantal betaalreke ninghouders en het toenemende ge bruik van de betaalrekening, sprake is van oplopende verliezen in het particu liere betalingsverkeer. Betalingsverkeer slechts ogenschijnlijk gratis Reeds vroeg in de jaren zeventig wordt dit probleem van de onderdekking van de kosten gesignaleerd. Het uitblijven van maatregelen destijds kan waar schijnlijk enkel verklaard worden door het feit dat er nog geen sprake was van enige marktverzadiging en stabiele marktverhoudingen. In het verlengde hiervan werd het met het oog op de zich steeds duidelijker aftekenende maatschappelijke nutsfunctie door nie mand wenselijk geacht het zich snel ontwikkelende girale betalingsverkeer af te remmen met vormen van tarife ring. Gratis betalingsverkeer voor parti culieren was en bleef een voorwaarde voor verdere groei. Bovendien heerste bij alle aanbieders de opvatting dat de J. G. M. Vossen Commerciële Ontwikkeling Betalings verkeer

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1988 | | pagina 10