4
Produceren wat de consument
vraagt en het leveren van de
hoogste kwaliteit zijn de belang
rijkste wapens wanneer de
marktpositie als gevolg van
marktverzadiging onder druk
komt te staan.
Dynamiek
y j •*-
De landbouw moet voorkomen in een isolement te geraken; los van de
economische realiteit.
sector als geheel, als van de individue
le ondernemer. Zowel tijdens de primai
re produktie, als in de verwerkende
fase daarna zal het streven naar een zo
groot mogelijke toegevoegde waarde
prioriteit moeten zijn.
Niet te bestrijden is, dat de Nederland
se land- en tuinbouw tot op heden goe
de produkten leverde. Echter, het leve
ren van goede produkten is niet altijd
hetzelfde als het leveren van hetgeen
de consument vraagt. Met name het in
spelen op nieuwe deelmarkten verlangt
van de producenten een andere - meer
marktgerichte - instelling dan tot op he
den van hem werd gevraagd. Het had
eigenlijk niet mogen voorkomen, dat in
een op agrarische export gericht land
als Nederland niet voldoende aan de
vraag naar scharreleieren kon worden
voldaan. Voorkomen moet worden, dat
het met vraag en aanbod naar scharrel
varkens dezelfde kant opgaat.
Een ernstig signaal, dat het nog beter
moet is ook niet zo lang geleden afge
geven door de grootste kruidenier van
ons land.
Deze gaf te kennen, dat met name de
kwaliteit van het rundvlees hem zorgen
baarde en noodzaakte uit het buiten
land in te kopen.
Groei alternatieve landbouw
Voldoen aan een uiteenlopende vraag
zal ongetwijfeld leiden tot een meer ge
schakeerde land- en tuinbouw. Van de
alternatieve landbouw, alsmede van de
landbouw waarbij geproduceerd wordt
voor specifieke deelmarkten is dan ook
zeker enige groei te verwachten. Voor
waarde voor een economische renda
bele ontwikkeling is wel, dat deze land
bouw dezelfde kenmerken bezit als de
meer gangbare landbouw. Dat wil zeg
gen: modern, kennisintensief en zeker
ook niet te kleinschalig.
Een groei van de produktie voor afzet
ten behoeve van specifieke deelmark
ten draagt ongetwijfeld bij tot assorti
mentsverbreding en tot vergroting van
de toegevoegde waarde. Zonder de
tuinbouw als voorbeeld te willen stellen
- daarvoor zijn de omstandigheden en
uitgangsposities in de verschillende
agrarische sectoren te verschillend -
kan van de tuinbouw wel geleerd wor
den, hoe in te spelen op veranderende
consumentenvoorkeuren.
Toen niet iedere consument meer te
vreden was over de kwaliteit van de ge
wone tomaten, werden de vleestoma
ten en recent nog de borreltomaatjes
ontwikkeld. Grote bloemkool werd klei
ne bloemkool toen de gezinsgrootte
veranderde. In de glastuinbouw, die
zich overigens pas na de oorlog echt
ontwikkelde, overheersten in eerste in
stantie de grote drie, te weten tomaten,
sla en komkommer. Inmiddels wordt in
de Nederlandse kassen een scala van
groenten, vruchten en bloemen ge
teeld, dat zijn weerga in de hele wereld
niet kent.
Een ander goed voorbeeld is de fruit
sector.
In de jaren zestig werden veel goede
en vertrouwde appelrassen verdrongen
door de Golden Delicious. Inmiddels
beseften de ondernemers in de fruitsec
tor, dat een al te eenzijdig aanbod ne
gatieve consequenties heeft voor de af
zet. Momenteel is het appelassortiment
dan ook weer zo breed als vroeger,
echter niet met oude rassen, maar met
nieuwe rassen, appelerend aan de con
sumentenvoorkeuren van nu.
Over de tuinbouw nog het volgende.
Als we het Centraal Economisch Plan
moeten geloven is het verre van denk
beeldig, dat ruim voor het jaar 2000 de
toegevoegde waarde van de tuinbouw
groter zal zijn dan de rest van de Ne
derlandse landbouw te zamen.
Ik denk, dat deze verwachting voor de
tuinbouw iets te optimistisch is. Dat de
tuinbouw echter een zeer perspectief
volle toekomst wacht, staat ook voor
mij vast. Zoals reeds gezegd, staan
klantgericht denken en handelen aan
de basis van een dergelijk goed pers
pectief. Produceren wat de consument
vraagt en het leveren van de hoogste
kwaliteit zijn dan ook de belangrijkste
wapens wanneer de marktpositie als
gevolg van marktverzadiging onder
druk komt te staan.
Ik ben er overigens niet zo benauwd
over dat de Nederlandse agrarische
sector in de meest brede zin erin zal
slagen haar sterke positie op de inter
nationale markt te behouden.
Het staat vast, dat het proces van het
vrijmaken van de interne EG-markt ge
paard zal gaan met veel dynamiek.
Dat is een geruststellende zekerheid,
want daarin functioneert de Nederland
se land- en tuinbouw nu eenmaal van
oudsher optimaal.
