5 V
S.
3
N
2
1
o11rr~
1984 1985 1986 1987
Akkerbouw/tuinbouw
Handel, industrie en
dienstverlening
Particulieren
Internationale kredietverlening
Ontwikkeling baten en lasten (veranderingen t.o.v. voorgaande jaren in
7
6
lasten
4
baten
in grond met melkquotum bleef de kre
dietverlening evenals in het vooraf
gaande jaar hoog. De investeringen in
de melkveehouderijbedrijven richtten
zich verder overwegend op de bouw
van mestopslagvoorzieningen en de
aanpassing van stallen. Het rendement
wordt hierdoor in ongunstige zin beïn
vloed, daar tegenover deze investerin
gen geen inkomsten staan.
De opbrengstprijzen van melk veran
derden gemiddeld nauwelijks. Hoewel
inkrimping van de melkveestapel de op
brengsten uit melk verminderde, kon
den door een aanmerkelijke daling van
de prijzen voor veevoer, kunstmest en
energie de inkomens in de melkvee
houderij op het redelijke niveau van het
voorafgaande jaar blijven.
De produktie van de varkenshouderij
toonde een afnemende groei als gevolg
van de inwerkingtreding van de Mest
stoffenwet begin 1987. Nieuwe finan
cieringen in de varkenshouderij liepen
daardoor wat terug, maar bleven op
een hoog peil in verband met het tref
fen van voorzieningen op grond van de
Meststoffenwet.
Voor de akkerbouw was 1987 een te
leurstellend jaar met ongekend slechte
inkomens. De Nederlandse glastuin
bouw behaalde bevredigende resulta
ten. Voor vollegrondsgroenten bracht
vooral de gunstige prijsvorming vanaf
het midden van het jaar een hogere
veilingomzet. De veilingomzet van fruit
was geringer dan in 1986.
Bloembollenteelt en boomkwekerij had
den een goed jaar, terwijl in de cham
pignonteelt sprake was van herstel.
Vanuit het niet-agrarische bedrijfsleven
bewoog de financieringsvraag zich in
1987 op een nog aanzienlijk hoger peil
dan een jaar eerder. De sectoren han
del, industrie en dienstverlening namen
in 1987 in totaal voor f 6 648 (4 617)
miljoen nieuwe leningen op, 44 (25)%
meer. Omdat ook de aflossingen fors
toenamen, was de groei van het uit
staande bedrag beduidend geringer,
namelijk 6 (14)%.
Het in de loop van de jaren tachtig op
getreden algemene herstel van de Ne
derlandse economie deed zich duidelijk
gevoelen. De rentabiliteit van veel be
drijven is in de afgelopen jaren aanmer
kelijk toegenomen. Ook de kwaliteit van
de winst is verbeterd. In het begin van
dit decennium stond de resultaatvor
ming nog sterk in het teken van lasten
verlichting. Inmiddels verdienen de be
drijven hun winst in hogere mate op ei
gen kracht. In vergelijking met enkele
jaren geleden was de winstgevendheid
nu ook veel beter gespreid. Bij de alge
meen-economische opleving hebben
na het aantrekken van de binnenlandse
bestedingen ook de op de Nederlandse
markt gerichte bedrijven de opgaande
lijn te pakken gekregen. Een en ander
leidde tot enige verdere toeneming van
de investeringen van het bedrijfsleven
in 1987.
Bij de grotere bedrijven bleef de finan
cieringsvraag bescheiden in verband
met hun doorgaans ruime liquiditeitspo
sitie. Deze was in het midden- en klein
bedrijf geringer, zodat de kredietverle
ning daar flink toenam. Ook de relatief
sterke stijging van de investeringen in
deze sector droeg hieraan bij, evenals
enige uitbreiding van ons marktaan
deel. Bij de inmiddels aanmerkelijk ver
beterde solvabiliteit van de meeste be
drijven was een groter deel van de in
vesteringen gericht op uitbreiding van
de capaciteit, gezien ook de hoge be
zettingsgraad. De sterkste groei van
onze kredietverlening aan het midden-
en kleinbedrijf werd verwezenlijkt in de
sectoren handel en dienstverlening, in
dustrie, bouw en medische zorg.
Het financieringsbedrag in rekening
courant is opnieuw flink - met 0,9 (0,8)
miljard - toegenomen, waardoor het
uitstaande bedrag opliep tot f 15,7
(14,8) miljard. De investeringen van
veel niet-agrarische bedrijven en de re
latief lage korte rente verklaren deze
ontwikkeling.
Voor het derde achtereenvolgende jaar
heerste op de woningmarkt een positief
klimaat. Zowel de huizenprijzen als de
rentestand maakten de aankoop van
een woning aantrekkelijk. Bovendien
verschoof de lastenverhouding tussen
huren en kopen verder ten gunste van
kopen.
Ten opzichte van 1986 steeg het aantal
aan- en verkooptransacties met circa
5%, bij een prijsstijging van 3%. In
1986 waren die stijgingspercentages
respectievelijk 15 en 5. Aldus begint
zich een stabilisatie van zowel het
transactie- als het prijsniveau af te te
kenen. Het lijkt er op dat de inhaalvraag
van de voorafgaande jaren enigszins is
uitgewerkt en dat de woningmarkt een
nieuw evenwichtsniveau zal gaan be
reiken.
De verder toegenomen belangstelling
voor een koopwoning had positieve ge
volgen voor de woninghypotheekmarkt.
Bovendien heeft onze organisatie haar
marktaandeel ondanks de scherpe con
currentie ten minste kunnen handhaven
door maximaal in te spelen op de voor-
keuren bij cliënten voor met name lan
ge rentefixatietermijnen. Door de Rabo-
bankorganisatie werden in 1987 met
f 9 449 (8 708) miljoen dan ook 9 (17)%
meer nieuwe leningen aan particulieren
verstrekt. Het uitstaande bedrag nam
toe met 8 (9)%.
Van de totale activa van f 145,5 (139,7)
miljard had f 30,9 (29,5) miljard betrek
king op verstrekkingen aan niet-ingeze-
tenen. De internationale kredietverle
ning stond in guldens gemeten vanzelf
sprekend onder druk van de waardeda
ling van de dollar. Ondanks deze nega
tieve invloed trad echter een duidelijke
groei op. Een slechts bescheiden en
verder afnemend deel van onze buiten
landse portefeuille stond - hoofdzake
lijk in de interbancaire sfeer - uit op
de zogenaamde schuldenlanden. Het
overgrote deel had betrekking op Euro
pa en Noord-Amerika. Financieringen
aan buitenlandse overheden nemen af
ten gunste van die aan internationale
