Liberalisatie
13
miljoen een volledige baan in de land
bouwsector. Twintig jaar geleden waren
er nog drie keer zoveel voltijdboeren.
De afname van het aantal boeren is
mede het gevolg van de sterke vergrij
zing van de boerenstand. De enige
leeftijdsgroep waarin het aantal voltijd-
boeren toeneemt, is die van de vijfen
zestig-plussers. Waren het vroeger
vooral de jongere kinderen uit een
gezin die een beroep buiten de land
bouw zochten, later gingen ook de
oudere kinderen op zoek naar ander
werk. Steeds minder jongeren zetten
het ouderlijk bedrijf voort. Als deze
trend zich voortzet zal het aantal boe
ren over 25 jaar zijn gedecimeerd.
Rijst
Rijst is in Japan veruit het voornaamste
landbouwgewas. Niet minder dan 40%
van de landbouwgrond wordt in
genomen door rijstvelden. Lange tijd
was rijst het basisvoedsel van de be
volking, die met uitzondering van vis uit
culturele overwegingen geen dierlijke
produkten consumeerde. Echter sinds
de overschakeling door de bevolking op
een meer Westers getint menu is het
belang van fruit- en groenteteelt en in
mindere mate ook dat van veeteelt
duidelijk toegenomen. Toch zijn er re
latief weinig boeren die zich volledig
gespecialiseerd hebben in de verbouw
van groenten en fruit. Bij de veeteelt is
het probleem de kleinschaligheid. De
bedrijven zijn meestal niet groot ge
noeg voor de verbouw van voederge
wassen.
De Japanse overheid tracht bij de tradi
tioneel ingestelde boeren de overscha
keling van rijst naar de teelt van andere
gewassen te bevorderen. Deze ver
schuiving verloopt echter erg lang
zaam. In de eerste plaats is rijstproduk-
tie door de omvangrijke overheidssub
sidies voor de boeren winstgevender.
Alvorens andere gewassen verbouwd
kunnen worden, dienen daarnaast be
langrijke investeringen te worden ge
daan ter verbetering van de grond. Ten
slotte bestaat er bij de boeren onzeker
heid over de toekomstige afzetver-
wachtingen voor andere gewassen,
mede gezien de eventuele opheffing
van invoerrestricties. De huidige hou
ding van de rijstboeren is dan ook
afwachtend.
Japan heeft, evenals de Europese
Gemeenschap en de Verenigde Staten,
een uitgebreid steunprogramma voor
de landbouw. Daarnaast is de produktie
inefficiënt als gevolg van de kleine
bedrijfsomvang. De binnenlandse voed-
Niet minder dan 40% van de Japanse landbouwgrond wordt ingenomen door rijstvelden.
