Bedrijfsaanpassing
lagere prijzen leidt. Het laat zich aan
zien dat - behoudens problemen in het
buitenland door extreme weersomstan
digheden - van de prijsontwikkeling de
komende jaren niet teveel mag worden
verwacht. Alleen goede kwaliteitsaard
appelen waarvoor opslagmogelijkhe
den aanwezig zijn, te zamen met
gespreide verkoop, eventueel via con
tracten, kunnen een prijs opleveren die
boven het gemiddelde bij directe leve
ring uitkomt.
Ook de aardappelentermijnmarkt kan
positieve effecten sorteren. Zo lag in
1986 de gemiddelde prijs voor Bintjes
tussen de 15 en 30 cent per kg terwijl
in juli/augustus 1986 bij levering april
1987 een prijs van 50 tot 80 cent ge
maakt kon worden. Ook voor de oogst
van 1987 was het gunstig om vroeg -
en wel voor augustus - te verkopen.
Door op de aardappeltermijnmarkt te
Een hedge kan in dit geval uitge
voerd worden door het verkopen van
aardappelen voor levering op een
toekomstig tijdstip, met de bedoeling
die aardappelen op dat overeen
gekomen tijdstip niet te leveren, maar
tot afwikkeling van het contract te
komen, door verrekening van het prijs
verschil tussen de oorspronkelijke en
een nieuwe prijs, welke gerealiseerd
wordt door een tegengestelde koop-
24 transactie.
hedgen* kan het prijsrisico beperkt wor
den of juist van een gunstige prijs
ontwikkeling geprofiteerd worden. Door
vooraf een verkoopstrategie te bepalen
en omdat de aardappelen ook werkelijk
op het bedrijf aanwezig zijn. verschillen
de risico's niet wezenlijk met die van
verkoop op contract. Indien er gespe
culeerd wordt - doordat er geen aard
appelen aanwezig zijn - worden de risi
co's veel groter.
Gelet op de combinatie van klimaat, bo
dem, vakmanschap en goede bewaar-
voorzieningen heeft Nederland een
gunstige uitgangspositie voor de con
sumptie-aardappelteelt. Zowel bij verse
consumptie als bij industriële verwer
king zal nog meer op de kwaliteit gelet
moeten worden als wapen in de con
currentie met het buitenland.
Wat de overige gewassen betreft, moet
met de gewassen waarvoor een markt
ordening geldt (erwten, veldbonen,
lupine, koolzaad, vlas, graszaden) van
wege de EG-budgetten en het gewen
ste marktgerichte beleid, met geleidelijk
dalende prijzen rekening gehouden
worden. De vrije gewassen, zoals kool
zaad, witlof en uien geven grote
schommelingen te zien. Dit resulteert in
wisselende opbrengsten van de area
len van deze gewassen.
Op korte termijn - tot 1990 - is niet te
verwachten dat het areaal van deze
vrije gewassen sterk zal gaan toene
men, hoewel dit uit het oogpunt van
bouwplanverruiming wenselijk zou zijn.
Was het een paar jaar geleden nog mo
gelijk om met een traditioneel bouw
plan, waarin overwegend graan, aard
appelen en bieten voorkwamen, op een
bedrijf van 20-30 ha een inkomen te
halen, thans verschuift dit naar 40-50
ha.
Deze schaalvergroting is terug te vin
den in de landbouwtellingen van het
CBS. Het aantal bedrijven met meer
dan 30 ha akkerbouwgewassen is in
1987 met bijna 10% toegenomen, van
6 703 in 1985 tot 7 344 in 1987.
De gemiddelde oppervlakte van de
bedrijven met meer dan 10 ha akker
bouwgewassen nam toe van 30 ha
tot 34 ha.
In de komende jaren zal een verdere
schaalvergroting nodig zijn om een op
timale arbeidsbenutting en mechani-
satiegraad te bereiken, bij een 'tradi
tioneel' bouwplan. Bij een intensiever
bouwplan c.q. teeltplan kan het opti
mum overigens ook bij een kleinere op
pervlakte worden bereikt.
Opvallend is dat schaalvergroting de
afgelopen twee jaren kon plaatsvinden
ondanks de matige resultaten en de -
in verhouding tot de bedrijfseconomi
sche waarde - hoge grondprijzen.
