Bedrijfsbarometer
Vervolg van pagina 29
huis, het zou goed zijn dat brede refe
rentiekader in te schakelen. Nu financie
ren de banken vaak op zekerheid, maar
in de toekomst moet je steeds vaker op
vertrouwen gaan financieren.'
Dekker, Douben en
Transferbureaus
De activiteiten van het Transferbureau
liggen midden in het aandachtsgebied
van de commissie-Dekker. Schoofs:
'Het lijkt mij ondenkbaar dat de organi
saties op het terrein van innovatie naast
elkaar blijven bestaan. Een nauwe sa
menwerking lijkt erg wenselijk. Met de
Rijksnijverheidsdienst hebben we nu al
een relatie - op dit bureau hebben ze
een eigen kamer en bij de Kamers
van Koophandel in Roermond en Heer
len houden wij wekelijks een zitting. Dat
loopt voortreffelijk. Dat laatste sluit aan
op het advies van de WRR-Commissie
onder voorzitterschap van professor
Douben, die de instelling van Onderne
mershuizen bepleitte, waar aan het
midden- en kleinbedrijf een integraal ad
viespakket wordt geboden.
Concurrentiebeeld vergeten
Als het aan Schoofs lag, zou er meer ca
paciteit beschikbaar moeten zijn om
technologische samenwerking te bevor
deren. Gezamenlijk ontwikkeling ter
hand nemen en geen kennis te verspil
len. 'Als ze het concurrentiebeeld verge
ten, wordt het aantal mogelijkheden
veel groter. Vaak zijn ze zich niet be
wust dat ze onderling concurrerend van
de wereldmarkt weggedrukt worden.
Dat is doodzonde. Poolen van capaciteit
is meer dan nuttig. De een heeft te veel,
de ander te weinig. Samen hebben ze
een probleem; gezamenlijk niet. Enfin,
op dat terrein blijft nog een heleboel te
doen.'
PdMM
De groei van de leningen en kredieten die de Rabobank aan
het midden- en kleinbedrijf verstrekt, zet onverminderd door.
Ondanks de eerder uitgesproken verwachting, dat de in
vesteringen en daarmee de uitstaande leningen en kredieten
minder zouden groeien, zal het totaalbedrag van de uitstaan
de leningen en kredieten in 1987 vermoedelijk met 8% toe
nemen. Daarmee ligt de groei op bijna hetzelfde niveau als in
1986.
Algemeen werd verwacht dat na het - in vele opzichten topjaar 1986 de bedrijfsinves
teringen in 1987 zouden afvlakken. Het naar voren halen van geplande investeringen vorig
jaar vanwege het afschaffen van de negatieve WIR zou daar mede de oorzaak van zijn. Daar
mee zou ook het bedrag aan verstrekte leningen en kredieten een (relatieve) teruggang verto
nen. Dit laatste lijkt evenwel niet of nauwelijks het geval te zijn.
Behalve de toenemende vraag bepaalt ook de winstgevendheid de investeringslust van een
onderneming. Die winstgevendheid is in 1986 over het algemeen goed geweest. Het feit dat
er een onverminderd groot beroep is gedaan op de Rabobanken voor de financiering van in
vesteringen, duidt er op dat na een periode van vrijwel alleen maar vervangingsinvesteringen
nu ook een periode van uitbreidingsinvesteringen is aangebroken.
Prognose
Leningen en kredieten Rabobanken (indexcijfers)
1983:
1984:
1985:
1986:
1987*
1Ó0 1Ó5 110 115 120 125 130 135 140
Groei leningen en kredieten 1987 ten opzichte van 1986 per bedrijfstak (in (prognose)
ambacht, nijverheid, industrie
handel, dienstverlening
vrije beroepen
woningbouw, medische zorg
semi-overheid, onderwijs
3 2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Vooral de handel en de dienstverlening hebben een toenemend beroep op de Rabobanken
gedaan. De oorzaak hiervan ligt in de bijzondere positie die de handel inneemt. De detailhan
del heeft als een van de laatste branches geprofiteerd van het economisch herstel. Nu de
economische bedrijvigheid herstelt, krijgt ook de groothandelsfunctie weer extra waarde,
min of meer naar analogie van de uitbestedingsbereidheid bij overheid en bedrijfsleven,
waarvan de dienstverlenende sector profiteert.
Een beschouwing van het investeringsgedrag van het midden- en kleinbedrijf toont aan, dat
binnen de investeringsgolven de verschillende aandachtsgebieden elkaar afwisselen. Toen
het industrieel herstel domineerde, werd vooral in de vervanging van machines geïnvesteerd.
Vervolgens kregen de gebouwen een hoge prioriteit. Daarna lag het accent van veel investe
ringen bij de logistiek en de uitrusting van het wagenpark. Het ziet er naar uit dat de produk-
tiefactor die nu in het middelpunt van de investeringsbelangstelling staat, de mens is.
Wetenschap, specialistische kennis, onderzoek en 'human capital' worden ook voor het
midden- en kleinbedrijf steeds belangrijker.
(Bedrijfstakonderzoek)
