Marktgerichte houding
Vertrouwensman van het maatschappelijk belang én de ondernemer.
een maatschap verenigd hebben. Daar
voor in de plaats komt het beeld van een
efficiënt geleide onderneming met
hooggekwalificeerd personeel. Het
loslaten van de maatschapsstructuur
vergemakkelijkt het aantrekken van
vreemd kapitaal, bijvoorbeeld voor de
geautomatiseerde informatieverwer
king.
Accountantskantoren zijn als onderne
mingen gericht op continuïteit van hun
bestaan en van de relatie met de op
drachtgever. Om het voortbestaan van
de onderneming te waarborgen is een
gezonde bedrijfsvoering onontbeerlijk.
Ook voor het accountantskantoor zijn
commerciële doelstellingen van levens
belang. In de accountantsbranche is de
commerciële doelstelling lange tijd on
dergeschikt geweest aan de al eerder
genoemde maatschappelijke functie die
de accountant vervult. Dit heeft onder
meer geresulteerd in een reclameverbod
en in een zekere terughoudendheid op
het gebied van klantenwerving.
De accountant is naast vakman ook on
dernemer geworden. Het oorspronkelij
ke werkterrein van de accountant
controleren - biedt beperkte groeimo
gelijkheden. Ook de onderlinge concur
rentie, vaak vanuit het buitenland, leidt
ertoe dat accountantskantoren de
laatste jaren hun activiteitenpakket heb
ben uitgebreid. Schaalvergroting en pro-
duktverbreding zijn vaak de enige mo
gelijkheid om de toenemende exploita
tielasten van een accountantskantoor,
bijvoorbeeld verbonden aan geautoma
tiseerde informatieverwerking en aan
opleiding van personeel, te kunnen
dragen.
Specialisatie en verbreding van het
dienstenpakket leiden tot behoefte aan
produktbekendheid. Er wordt dan ook
gedacht aan het opheffen van het recla
meverbod.
Dat accountants genuanceerd denken
over een eventuele afschaffing van het
reclameverbod blijkt uit het antwoord
op de vraag hierover (tabel 4).
Slechts één op de vijf accountants is
voorstander van een algehele opheffing
van het verbod. Hun motivatie is dat er
toch al verkapte reclame is, veelal indi
rect via personeelsadvertenties.
Degenen die wijzigingen willen aan
brengen zonder tot volledige afschaf
fing te willen overgaan, denken aan re
clame in beperkte mate, alleen gericht
op naambekendheid, geen prijsreclame,
niet ten koste van andere kantoren, be
scheiden en passend bij het beroep.
Tabel 4. Beoordeling reclameverbod voor accountants
Beroepsgroep
NIvRA
IMOvAA
Totaal
- verbod moet gehandhaafd blijven
30%
47%
40%
- verbod moet gewijzigd worden
zonder geheel af te schaffen
46%
35%
39%
- verbod moet worden afgeschaft
24%
18%
20%
De in het voorgaande besproken
branche-ontwikkelingen doen in de ac
countantswereld het nodige stof op
waaien. Voorstanders van een verdere
vercommercialisering en verbreding van
het accountantsvak stuiten op collega's
die van mening zijn dat deze ontwikke
ling de accountant te zeer in een dub
belrol dwingt: controleren én adviseren
bij dezelfde cliënt. Of, naar analogie van
Limpergs leer, vertrouwensman van het
maatschappelijk belang én van de on
dernemer.
In de inleiding van dit artikel is er op ge
wezen dat de positie, waarin de accoun
tant zich bevindt, interessante perspec
tieven biedt. De misverstanden over de
accountantsverklaring tonen echter, dat
deze positie ook problemen met zich
kan meebrengen. In feite bestaan deze
problemen uit het moeten dienen van
meerdere bazen, die verschillende eisen
stellen. Op de eerste plaats de onderne
mer, in wiens opdracht en voor wiens
rekening de accountant ten minste de
wettelijk vereiste stukken moet opstel
len. Op de tweede plaats zijn dat de re
laties van de onderneming, zoals de le
veranciers, afnemers, overheid, finan
ciers en aandeelhouders, die behalve
aan een goede verantwoording behoef
te hebben aan achtergrond- en toe
komstgerichte informatie.
Het dienen van meerdere bazen is in de
praktijk wel mogelijk, maar het vraagt
een behoedzaam manoeuvreren en een
gedegen kennis van hetgeen verwacht
of gevraagd wordt.
De afgelopen jaren hebben aangetoond
dat weten wat de klant wil van levens
belang is voor op continuïteit gerichte
ondernemingen. Het niet voldoen aan
de wensen van de markt kan het einde
van het bedrijf betekenen. Een commer
ciële, marktgerichte houding is een
bestaansvoorwaarde.
Het bedrijfsleven en vooral het midden-
en kleinbedrijf dat zich geen eigen staf
diensten kan veroorloven, heeft behoef
te aan betrouwbare, kundige specia
listen die op een breed scala van disci
plines hun diensten willen aanbieden.
De accountant kan op dit gebied een
grote rol spelen.
Vooruitgang en risico nemen zijn on
losmakelijk met elkaar verbonden. Een
goed inzicht in de aard en de omvang
van de kansen én bedreigingen is van
belang voor een strategische routebe
paling. Daarom is het toe te juichen dat
in de accountantswereld over de aard
van de accountantsprofessie uitvoerig
en diepgaand wordt gediscussieerd.
