Accountantsverklaring
Specialisatierichtingen
D Accountantsverklaring
Wi| hebben de geconsolideerde jaarrekening 1 986 van de
gecontroleerd.
Op grond van ons onderzoek zijn wij van oordeel dat deze jaarrekening een
getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31
december 1 986 en van het resultaat over 1 986.
hankelijke controle, die uiteindelijk in
een deskundig en onafhankelijk oordeel
resulteert.
Zonder de essentie van Limpergs leer
los te laten, is het karakter van het ac-
countantsberoep ontwikkeld van een
persoonsgebonden professie naar een
ondernemingsgewijze dienstverlening.
In de NIPO-enquête is aan de accoun
tant gevraagd hoe hij zijn eigen functie
ziet. Deze vraag leidde tot het beeld
weergegeven in tabel 1.
De grote meerderheid van de accoun
tants beschouwt zich als adviseur of
zelfs vertrouwensman van de bedrijfs-
cliënt en ziet de functie niet beperkt tot
het uitsluitend controleren van de finan
ciële resultaten. Ook blijken de accoun
tants - bijna zonder uitzondering
zelf initiatieven te nemen voor een ad-
viesgesprek. Zo'n 65% zegt dat zelfs re-
gelmatig te doen.
Het relatief belang van de activiteiten
verschilt per accountantskantoor, maar
wisselt ook in de tijd. Zo daalt het aan
deel van de administratieve dienstverle
ning als gevolg van de ontwikkelingen
J op het gebied van de administratieve
automatisering. Daartegenover staat
dat het uitvoeren van specifieke op
drachten voor veel accountantskanto
ren steeds belangrijker wordt.
Het werkterrein van de accountant is
door een wettelijk kader begrensd. De
registeraccountant mag een zogenaam
de accountantsverklaring afgeven, wat
bij NV's en grotere BV's vereist is. Hij
verklaart, al dan niet onder voorbehoud,
dat de jaarrekening (de balans en de
verlies- en winstrekening) een juist in-
Tabel 1. Functie accountant
functieomschrijving
controlerende functie
verzorgen van financiële verslaggeving
adviseur van het bedrijf
vertrouwensman
Meerdere antwoorden mogelijk
mee eens
mee oneens
staat er genuanceerd tegenover
geen mening
zicht geeft in de stand van zaken.
In de accountantsverklaring vat de ac
countant de bevindingen van zijn con
trolewerkzaamheden samen. Het is een
achteraf gegeven oordeel over de kwan
titatieve verantwoording van het bedrijf
en de gehanteerde grondslagen bij de
totstandkoming van de jaarrekening.
Soms leidt dat tot misverstanden, in die
zin dat van een accountantsverklaring
meer wordt verwacht dan waarvoor zij
eigenlijk bedoeld is. De accountantsver
klaring is geen gezondheidsverklaring
van de onderneming. Het is evenmin
een positief oordeel over het manage
ment of een toekomstgerichte garantie
voor het voortbestaan van de onderne
ming: het is een allesomvattende indruk
van de 'status-quo'.
De financiële markten zijn zeer geïnte
resseerd in op de toekomst gerichte in
formatie. Sinds 1984 zijn aan de beurs
genoteerde ondernemingen verplicht
toekomstinformatie te geven over de in
vesteringen, de financiering, de perso
neelsbezetting en factoren die in be
langrijke mate de omzet en de rentabili
teit van de onderneming kunnen beïn
vloeden. Vaak blijkt zowel het jaar
verslag als de accountantsverklaring op
dit gebied uiterst terughoudend in het
woordgebruik te zijn.
De AA-accountants hebben geen certi
ficerende bevoegdheid zoals de RA-
beroepsgenoten. Wel kunnen zij bepaal
de verklaringen verstrekken ten behoe-
Beroepsgroep
NIvRA NOvAA Totaal
23% 18% 20%
36% 63% 52%
72% 62% 66%
49% 57% 54%
Beroepsgroep
NIvRA NOvAA Totaal
46% 74% 63%
19% 9% 13%
34% 16% 23%
1 1 1
ve van bijvoorbeeld WIR- en INSTIR-
aanvragen.
Momenteel zijn er plannen in ontwikke
ling die het mogelijk moeten maken dat
AA-accountants die aan bepaalde eisen
voldoen, de bevoegdheid krijgen om
ook jaarrekeningen van grotere onder
nemingen te certificeren. Het is opval
lend dat een niet onaanzienlijk aantal
AA-accountants op de vraag die hiero
ver werd gesteld een genuanceerd oor
deel gaf.
In de motivering overheerst de gedachte
dat dit alleen maar mogelijk is indien het
niveau en de deskundigheid van de AA
accountant gelijk is aan dat van zijn
NIvRA-collega.
Aan een wettelijk geregelde verant
woordelijkheid kunnen consequenties
verbonden worden. In tegenstelling tot
bijvoorbeeld in de Verenigde Staten
komt in ons land het aansprakelijk stel
len van accountants vanwege fouten of
onzorgvuldigheden nog betrekkelijk
weinig voor. Dat neemt niet weg dat,
hoewel het zelden tot gerechtelijke pro
cedures komt, de opvattingen over de
controlerende functie van accountants
verdeeld zijn. Deze verschillen in inzicht
hebben vaak te maken met de interpre
tatie van de door de accountant op
gestelde verklaring.
Het bedrijfsleven heeft een brede
bedrijfseconomische adviesbehoefte,
waarin de accountant blijkens het Ra-
bo/Nipo-onderzoek in royale mate tege
moet komt. Ter illustratie is in grafiek-
vorm de advies-betrokkenheid van de
accountant bij een tiental management-
beslissingen aangeduid.
De toenemende schaalgrootte van de
accountantskantoren maakt het moge
lijk binnen het kantoor specialisatierich
tingen aan te brengen. Door een bunde
ling van specialisten, zoals bijvoorbeeld
RA's, AA's, boekhouders, fiscalisten, in
formatici en organisatiedeskundigen,
kan aan de afnemers een deskundig,
breed en efficiënt pakket van diensten
aangeboden worden.
Daarmee krijgt het bedrijfsleven als het
ware de mogelijkheid om uit het menu
van het accountantskantoor het ge
wenste pakket samen te stellen, waarbij
de menu-opbouw een goede onderlinge
Tabel 2. Goedkeuren jaarrekening door AA-accountants
