Afzet: specifieke structuur
De binnenlandse markt
Éénjarige teelt van het
soort Sorbus
Thuringiaca Fastigiata.
heel vanuit de overheid plaats. Mede
j met het oog op de geplande privatise-
j ring van een deel der overheidstaken op
het gebied van de voorlichting is het
noodzakelijk, dat de sector zelf nauw
lettend acht geeft op het in stand hou
den van voldoende voorlichtingscapa
citeit.
De toekomst zal steeds zwaardere eisen
gaan stellen aan de kwaliteiten van de
boomkweker. Opleiding, ervaring, voort
durende bijscholing en flexibiliteit zijn
daarom voorwaarden om te komen tot
een optimale bedrijfsvoering. De kwali
teit van de produkten, en hiermee de
opbrengstprijs, is direct beïnvloedbaar
door de ondernemer. De factor kwaliteit
zal, door de hele bedrijfskolom heen, in
de internationale concurrentie een
steeds voornamere rol gaan spelen.
Daarnaast verdient met name het be
drijfseconomische aspect van de be
drijfsvoering bij de ondernemers in deze
branche een grotere aandacht.
De Nederlandse boomkwekerij zet haar
produkten af via velerlei kanalen. Een
centrale afstemming van vraag en aan
bod op veilingen, zoals in een aantal an
dere sectoren in de tuinbouw, treffen
we in deze sector niet aan. Uiteraard
hangt dit in belangrijke mate samen met
de aard van de produktie. Omdat het
niet gaat om een dagvers produkt is on-
middellijke verkoop niet direct noodza
kelijk.
De specifieke afzetstructuur is door de
ze veelheid van kanalen weinig inzichte
lijk. Een situatie die voor verbetering
vatbaar is. Zo neemt de afzet via bloe
menveilingen van met name visueel
aantrekkelijke gewassen, zoals pot- en
containerprodukten, de laatste jaren
toe. Vanwege de continuïteit heeft dit
een positieve invloed op de markt voor
deze gewassen. Bovendien betekent het
snellere betaling van de afgeleverde pro
dukten. Een ander belangrijk voordeel
van de afzet via een veiling is de moge
lijkheid de produkten mee te nemen in
de bestaande exportlijnen.
De binnenlandse afzet kent een drietal
afnemerscategorieën: de institutionele
gebruikers (de gemeenten bijvoorbeeld),
de professionele gebruikers (hoveniers
en Staatsbosbeheer) en ten slotte de
'gewone' consument.
Bij de institutionele gebruikers lijken de
bestedingen de afgelopen jaren enigs
zins gestabiliseerd (circa f 35 miljoen
jaarlijks), ondanks de bezuinigingen bij
een aantal gemeenten. Er treden wel
verschuivingen op in het gekochte as
sortiment. Zo neemt in dit afzetsegment
de vraag naar containerplanten toe.
Vanwege de verminderde aanleg van
wegen zijn de bestedingen van Rijkswa
terstaat voor weg- en kanaalbeplanting
iets teruggelopen. De vraag naar boom-
kwekerijprodukten voor landschappelij
ke aankleding, bosbouw, recreatieve
voorzieningen en natuurgebieden zal
overigens de komende jaren kunnen
toenemen door het streven van de over
heid de voorziening in de eigen houtbe
hoefte op te voeren. Daarbij zal de voor
ziening door gemeentelijke boomkwe
kerijen afnemen vanwege privatisering.
Dit komt uiteraard de private sector ten
goede.
De afzet aan professionele gebruikers
lijkt de laatste jaren weer wat toe te ne
men. Naar schatting omvat deze markt
van groenvoorzieners en Staatsbosbe
heer een afzet van circa f 30 miljoen a
f 35 miljoen per jaar.
Er blijkt een duidelijke positieve relatie
aanwezig tussen de welvaart (gemeten
aan de koopkracht) en de uitgaven aan
boomkwekerijprodukten. De toegeno
men belangstelling voor het tuingebeu-
ren, onder andere door het beschikken
over meer vrije tijd, heeft voor een stij
gende omzet van de tuincentra en hove
niersbedrijven gezorgd. De verwachting
is dat deze ontwikkeling zich ook de ko
mende tijd zal voortzetten.
In 1985 werd in Nederland voor naar
schatting f 75 miljoen door consumen
ten uitgegeven aan boomkwekerijpro
dukten. Gemiddeld werd dus ruim f5,-
per hoofd van de bevolking aan boom
kwekerijprodukten besteed. Dit staat in
schril contrast met de bestedingen aan
bloemen en aan planten die in 1985 res
pectievelijk circa f 70, - en f 40, - per
hoofd bedroegen.
Werd in het seizoen 1976/77 nog de
helft van de totale bestedingen door
particulieren aan 'groene' produkten in
het najaar gerealiseerd, in de jaren tach
tig is het accent steeds meer naar het
voorjaar verschoven. Inmiddels wordt in
deze periode circa 70% van de totale
aankopen gerealiseerd. Wat betreft het
assortiment worden vooral meer vaste
planten en minder rozenstruiken en hei
de gekocht dan vroeger het geval was.
Ook de afzet van boomkwekerijproduk
ten blijkt overigens modegevoelige ten
densen te vertonen. Het tuincentrum is
met 60% der aankopen in de loop der
jaren de aankoopplaats bij uitstek geble
ken. De kwaliteit van het produkt is
daarbij erg belangrijk voor de consu
mentenopinie. Kleur, grootte en houd
baarheid zijn factoren die bij de afzet-
ontwikkeling een grote rol spelen, even
als assortimentswijzigingen en niet te
vergeten reclame. Produktvernieuwen-
de inspanningen hebben geleid tot het
