üTrfg"* Kredietrestrictie Minder druk op aanwas reeds f 100 miljoen en in 1990 f 400 miljoen moeten opleveren. Inmiddels is over deze materie overleg gaande tus sen vertegenwoordigers van het bank wezen en van het Ministerie. Alleen al de aankondiging van de rente maatregel heeft reeds effect gesor teerd. Al ettelijke miljoenen aan spaar gelden zijn richting buitenlandse banken gegaan, om zo buiten de greep van de fiscus te blijven. Waarschijnlijk zal ook meer spaargeld in contanten worden aangehouden. Daarmee vermindert een essentiële middelenbron voor de ban ken in betekenis, waardoor de rentemar ge en dus ook de brutowinsten van de banken verder onder druk kunnen ko men. Andere mogelijke gevolgen zijn een verdere verschuiving in de richting van de institutionele beleggers alsmede een toeneming van beleggingen in ef fecten. Voor dividenduitkeringen is na melijk sprake van een vrijstelling die niet wordt gehinderd door een saneringsre geling. Bovendien worden koerswinsten niet belast. Begin dit jaar bleek dat een kamermeer derheid de kleine spaarders en bezitters van een eigen woning meer wil laten profiteren van de rentevrijstelling. Hier toe is een voorstel gedaan tot verhoging van de vrijstelling van belastinghef fing tot f 1000,- (voor echtparen f 2000,-), vrijstelling van de rente op spaarbankboekjes van kinderen tot f 500,- per kind, alsmede afschaffing van de saneringsregeling. Tevens is voorgesteld dat de banken de fiscus ook moeten informeren over de genoten rente-inkomsten op obligaties. De mi nister heeft op deze voorstellen niet af wijzend gereageerd. De kapitaalvlucht in verband met fiscale maatregelen maakt het voor de banken extra moeilijk om te voldoen aan de in formele afspraak met de Nederlandsche Bank, dat het netto geldscheppend be drijf van de banken (de kredietverlening aan de private sector en de lange uitzet tingen bij de overheid verminderd met de lange passiva) over 1986 en 1987 te zamen met niet meer dan 11 a 12% mag groeien. Het CPB heeft becijferd dat er voor dit jaar een ruimte resteert van slechts 1 a 2%. Om zich aan de af spraken te houden zullen de banken zich rechtstreeks op de kapitaalmarkt moeten begeven om hun lange midde len op peil te houden. Veelal zal dan sprake zijn van een zogenaamde om wegfinanciering, d.w.z. dat de besparin gen via de institutionele beleggers bij de banken terechtkomen. De verkrij- gingsprijs van deze middelen is hoger dan die van de traditionele spaargelden, zodat ook hiervan een nadelige invloed op de rentemarge zal uitgaan. Een van de wezenlijke functies van het bankwezen, de transformatie van be sparingen naar investeringen van bedrij ven, komt onder druk te staan door een onvoldoende aanwas van spaargelden. Dit proces zal worden versterkt door de voorgenomen maatregelen van het Mi nisterie van Financiën. Dit veroorzaakt op zijn beurt echter spanningen met be trekking tot de afspraken die de banken met de Nederlandsche Bank hebben ge maakt. De banken zullen dan op de ka pitaalmarkt meer lange middelen moe ten aantrekken. De verkrapping van de kapitaalmarkt, als gevolg van een gerin ger aanbod (spaargelden) én een grote re vraag, zal een opwaartse invloed op de rente hebben. Indien de realisatie van de beleidsvoor nemens om de informatieplicht te ver ruimen samen zou gaan met de verho ging van de rentevrijstelling, kunnen de consequenties voor het bankwezen minder dramatisch zijn. Daarnaast moet gestreefd worden naar opheffing van de fiscaal ongelijke behandeling van spaar- vormen voor oudedagsvoorzieningen. Een toenemende individualisering, zelfstandigheid en flexibilisering, de pro blematiek van de pensioenbreuk, alsme de het feit dat 23% van het aantal werknemers niet over een aanvullende pensioenvoorziening beschikt, pleiten voor een groei van individuele oude dagsvoorzieningen, die ook door de banken uitstekend kunnen worden ver zorgd. Deze zouden dan dezelfde fiscale behandeling moeten hebben als de hui dige contractuele voorzieningen. Een bijkomend voordeel hiervan is dat de desbetreffende kosten niet op de onder nemingen worden afgewenteld. Boven dien treedt een betere spreiding van de kapitaalstromen over de diverse finan ciële instellingen op, hetgeen in een meer efficiënte werking van de financië le markten kan resulteren. Nederland kan niet achter blijven bij andere West Europese landen, waar diverse vormen van fiscaal gefacilieerd 'pensioenspa ren' reeds zijn gerealiseerd dan wel in voorbereiding zijn.

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1987 | | pagina 10