Nederlandse handel met de
Sovjet Unie: nieuwe kansen
Vervolg van pagina 16
als met de liberalisatie van de buiten
landse handel;
Toestaan privé bedrijfjes en coöpera
ties. Per 1 mei 1 987 zal een wet in wer
king treden die individuele economische
bedrijvigheid binnen bepaalde grenzen
mogelijk maakt. In dit geval kan worden
gesproken van een ideologische aard
verschuiving. De wet betekent in feite
een legalisering van een groot aantal
activiteiten die tot nu toe plaatsvonden
in de zwarte sector. Te denken valt aan:
kleding maken, schoenlapperij, autore
paratie, haarverzorging, privé-les etce-
tera. Het in dienst nemen van werkne
mers door privé-personen blijft verbo
den. Samenwerken in coöperaties is
echter wel toegestaan. Een vergunning
van de plaatselijke autoriteiten is steeds
een vereiste, zodat hun houding erg be
langrijk is voor een goed begin van het
vestigen van een officieel geaccepteer
de en stabiele niet-staatssector. Voor
de Sovjetbevolking kan deze wet veel
voordelen bieden: beschikbaarheid van
meer produkten en diensten en voor
sommigen een (additioneel) inkomen.
De grote vraag is of Nederlandse bedrij
ven en exporteurs kansen hebben om
te kunnen profiteren van het nieuwe,
meer open, economische klimaat in de
Sovjet Unie. Belangrijk uitgangspunt is
dat de Sovjets in het verleden herhaal
delijk hebben aangegeven de economi
sche betrekkingen met Nederland te
willen uitbreiden, omdat de onderlinge
handel al jaren een scheef beeld ver
toont. Tabel 3 illustreert dit.
Ondanks de vergroting van het totale
exportvolume van olie in 1 986 daalde
de Sovjet-uitvoer naar ons land. Samen
met de prijsdaling verklaart dit de scher
pe teruggang van onze invoerwaarde.
Andere belangrijke invoerprodukten uit
de Sovjet Unie zijn hout, aluminium en
auto's.
Onze uitvoer daalde in 1986 met ruim
25% in waarde. Deze waardedaling is
duidelijk groter dan die van onze totale
export (12%). Hoofdoorzaken zijn de
importbeperkingen van de Sovjet Unie
en de harde gulden. Onze landbouwex-
port bestaat voornamelijk uit boter,
veevoeder, vlees, melkprodukten en
dierlijke vetten en oliën, en fluctueert
nogal in omvang. De industriële export
omvat onder andere chemische en far
maceutische produkten, machines en
apparaten, textielfabrikaten, huiden en
vellen en ijzer- en staalfabrikaten. Tot
en met 1985 was sprake van een trend
matige waardegroei van deze exportca
tegorie, maar in 1986 vond een lichte
waardedaling plaats.
Aangezien de Sovjet Unie op landbouw
gebied streeft naar vermindering van de
invoerbehoefte, is produktiviteitsverbe-
tering hoofdzaak. De hoge produktivi-
teit van de Nederlandse landbouw, me
de dank zij de efficiënte toelevering van
bedrijfsbenodigdheden en afzet van
produkten, is bij de Sovjets bekend. Dit
betekent dat Nederland een rol kan spe
len bij verbetering van de landbouw
gronden en de infrastructuur, efficiën
ter en groter gebruik van kunstmest,
vergroting van opslagcapaciteit, intro
ductie van nieuwe aan het klimaat aan
gepaste rassen van bepaalde gewassen
(zaden, pootgoed), betere voorzienin-
gen voor de veestapel, bevordering van
aanschaf van kapitaalgoederen voor de
mengvoederindustrie en voor de ver
werking van agrarische produkten etce-
tera. Op industrieel gebied zijn de Sov
jets geïnteresseerd in hoogwaardige
technologie, zowel in kennis als in ma
chines en apparaten. Gegeven de be
langrijke doelstellingen (diversificatie
export, besparing energie en grondstof
fen, verhoging arbeidsproduktiviteit)
liggen hier vele mogelijkheden voor Ne
derlandse bedrijven. Ook de milieupro
blematiek krijgt steeds meer aandacht.
Ondanks de (gedeeltelijke) liberalisatie
van de buitenlandse handel blijft het af
sluiten van transacties met de Sovjet
Unie veel geduld eisen en moeten vele
voetangels en klemmen worden ontwe
ken. Daar staat tegenover dat de Sov
jets trouwe klanten blijken te zijn. Con
tacten met de juiste personen en in
stanties zijn voor het zaken doen een
eerste vereiste. De Nationale Neder
landse Manifestatie biedt daarvoor een
uitstekende gelegenheid.
De Sovjet Unie is de grootste olieproducent ter wereld.
Tabel 3
Nederlandse handel met de Sovjet Unie (in miljoenen guldens)
1981
1982
1983
1984
1985
1986*
Uitvoer
1 535
1 131
1 525
971
1 128
825
- landbouw
922
531
791
204
327
- industrie
613
600
734
767
801
Invoer
4 410
6 866
7 498
7 082
7 667
2 750
- olie(produkten)
4 038
6 474
7 044
6 589
7 192
Bron: Verslag gemengd commissieoverleg Nederland/USSR, oktober 1986.
raming.
