allerlei invloeden te ontwaren die door
zullen Ikunnenwerken op de geld- en
kapitaalmarkt of die tot verdere
internationalisering van deze en
andere markten zullen leiden. Wat zijn
de scenario's waar we over een aantal
jaren tegenaan zullen kijkenHoe zal
onze rentabiliteit daarop reageren?
Even de stoel verschuiven en de blik
gaat vanuit ons conferentieoord over
een heel andere wijdheid. Deze is
geheel gevuld met mensen, die met
zijn allen, oud en jong, onze
samenleving vormen. Mensen met
hun gewoonten, interesses,
voorkeuren en verlangens, materiële
en geestelijke. Ogenschijnlijk krioelt
dat in ons land door elkaar. Maar er
zit een patroon in de verscheidenheid
en wie goed kijkt merkt, dat zo'n
patroon zich voortdurend wijzigt.
Meestal langzaam en ongemerkt,
soms echter, zoals in onze tijd,
merkbaar snel. Voor een
dienstverlenende bank is er alles aan
gelegen te weten hoe dat patroon er
over een tijdje gaat uitzien. Daarom
zullen de conferentiegangers ook een
inleiding over de sociaal-culturele
ontwikkelingen mogen verwachten. En
ze zullen er zelf over gaan praten!
Nog een ander luik is waard eens
goed door te kijken. Met het
geestesoog zie je dan eerst een hele
processie van kennelijk hoog
technische apparaten en apparaatjes.
Op zichzelf is dat slechts matig
interessant, totdat je merkt dat er
systeem achter die processie zit. Een
systeem, dat gigantische
gebruiksmogelijkheden biedt op schier
elk terrein. Het aanzien van de
samenleving, misschien de
samenleving zelf, zal er door
veranderen, zeker nu deze al meer
mentaal oog krijgt voor die
mogelijkheden. Vooral de wijze van
onderling contact, van het met elkaar
communiceren wordt, ja is eigenlijk al
heel anders dan vroeger. Met name in
het zakelijk contact tussen bedrijven
en hun cliënten. Daar zitten
schaduwkanten aan, die vermeden
moeten worden. Maar voor het
overgrote deel staan zeer positieve
ontwikkelingen voor de deur. Er opent
zich een heel nieuw terrein voor
creativiteit en ondernemerszin. Het
bankwezen is als een van de eerste
overgegaan tot het op grote schaal
toepassen van de nieuwe
technologiëen. Aanvankelijk werd dat
vooral gezien als een welkom, puur
technisch hulpmiddel, maar meer en
meer is duidelijk geworden, dat er
tussen bank en cliënt een geheel
nieuw type van communiceren
mogelijk wordt.
De gevolgen daarvan zijn wijd
omvattend. Wij als Rabobank, die een
op onderling vertrouwen gebaseerd
contact met onze leden en cliënten in
ons credo schrijven, willen dat credo
ook in de komende tijd waarmaken.
Dat kan door de juiste strategie te
kiezen tegenover de al meer
doorwerkende technologische
veranderingen. De conferentiegangers
zullen straks die strategische lijnen
ontdekken en helpen ontwaren.
Daarmee heb ik al een
belangrijk deel van de opzet van
de komende Rabo-bezinning
geschetst. Ik deed dat in eigen
woorden, maar in de coupletten, die
straks van het lied gebracht worden,
zullen we dezelfde thema's
beluisteren. Beter gezegd: wij moeten
ze gezamenlijk gaan verkennen. Nu,
terwijl ze in ontwikkeling verkeren! Er
naar kijken vanuit onze Rabo-identiteit
en Rabo-cultuur, zoals die mee dank
zij vroegere verkennersactiviteiten
door de jaren heen zijn gevormd. Onze
bestuurders zullen zich er binnenkort
op hun eigen conferentie weer voor in
kunnen zetten. Ook door een
verkenning van de beleidsvraag
stukken die voor ons voortvloeien uit
de externe ontwikkelingen. In die
verkenningsgeest gaan nu ook de
managers brainstormen over de
veranderingen die in de buitenwereld
aan de gang dan wel op til zijn. Zij
zullen de mogelijke consequenties in
een Rabo-visie trachten te grijpen.
Althans, dat is nu precies het
resultaat waarop gehoopt en gemikt
wordt. En daar ligt ook de
discussiestof. Daar mogen de
meningen ook botsen, opdat uit de
choc des opinions de waarheid naar
voren springt.
Verkennen van de toekomst en
gezamenlijk eenzelfde begrip krijgen
voor wat er aan de hand is. Dat is
dus de rode draad van de conferentie.
De eerste inleider begint er mee en,
hem kennende, zal deze indringend en
overtuigend de toon van het geheel
zetten. Wijffels is het immers wel
toevertrouwd het waarom en het
waartoe te schetsen. Reken er op, dat
daarin al een opdracht aan de
hoorders zal doorklinken. Deze inleider
zal ongetwijfeld de toonsleutel voor
de toekomst aanreiken. Door hem en
door anderen zullen we zeker ook
gewezen worden op de 'bronnen',
waaruit wij de inspiratie en de kracht
moeten putten om de toekomst te lijf
te gaan. En daardoor komen we, heel
concreet, dicht bij de eigen lijnen, die
zich voor ons als coöperatieve banken
aftekenen.
Ik loop daar niet op vooruit. De
toekomst is trouwens in veel
opzichten slechts in vage omtrekken
kenbaar. Dat zal ook na de
conferenties wel zo blijven. Alle
coupletten van het lied kunnen ook
nog niet worden geschreven. Soms
zal je daarvan alleen enkele versregels
kunnen ontdekken, en ook zul je er
achter komen, dat er straks nog hele
nieuwe coupletten gedicht moeten
worden. Maar ook dat is winst. In
ieder geval gaat dat dichten vlotter als
we de wijs van het lied elk ogenblik
goed in ons hoofd hebben. Dat is
essentieel voor elke manager en dit
essentiële zat hij van zijn drie dagen
confereren mee naar huis kunnen
nemen.
Met dit alles gaan we op die
managementconferenties onze nek
uitsteken. Weliswaar doen we dat in
eigen kring, maar alla, het is ten slotte
mogelijk dat de opzet mislukt. Als die
1200 deelnemers er zich niet
geëngageerd bij betrokken voelen,
eenvoudig niet 'zien' wat er nu en
straks aan de hand is, zal de berg van
ons fenomeen een heel klein muisje
baren. Is die kwade kans reëel? Wie
de Rabobank een beetje kent, wie
weet hoe wij gewend zijn te werken
met een visie op langere termijn en
hoe vaak we in het verleden al door
breed overleg op de goede 'visionaire'
koers zijn gekomen, zal geen enkele
twijfel koesteren of we zullen met die
managementconferenties een heel
eind verder komen. Als ik zie, dat niet
alleen enkele leden van de
Hoofddirectie een zeer wezenlijk (en
tijdvergend!) aandeel in ieder van de
acht conferenties op zich nemen,
maar dat ook Prof. Douben en ir.
Luteyn, leden van de Raad van
Beheer, een belangrijke bijdrage zullen
leveren, is dat al een bewijs van het
grote belang en vertrouwen dat onder
ons aan het komende 'fenomeen'
wordt gehecht.
De resultaten zullen we eerst op
langere termijn merken, maar in mijn
verwachting zullen ze de omvang van
een muis verre te boven gaan. Let
daar eens op, als het nu geplante
ideeënzaad in de verdere toekomst
gaat rijpen.
JRH
