agboek van 7» kassier
ontwikkeling, het toepassen van nieuwe technieken
en het inspelen op het uitgestippelde overheidsbeleid.
Het landbouwkundig onderzoek op instituten en
proefbedrijven leveren feiten en gegevens op waar
mee de voorlichting de boer (en tuinder) opgaat. Er
zijn bedrijfsvoorlichters met een brede oriëntatie, een
soort huisartsfunctie. Deze worden gesteund door
specialisten die op bepaalde onderdelen van de agrari
sche bedrijfsvoering - bemesting, gewasbescher
ming, teelttechniek, veevoeding, enz. - aanvullend
advies geven. Vervolgens zijn er deskundigen die een
bepaalde bedrijfstak overzien en meer economisch ge
oriënteerd zijn. Een dergelijke groep van 25 a 30 man
wordt geleid door een landbouwconsulent, meestal
een Wageningse ingenieur. Een dertigtal consulent
schappen vormt te zamen de Landbouwvoorlichtings-
dienst die bestuurd wordt vanuit het Ministerie van
Landbouw in Den Haag.
Tot voor een aantal jaren werkte de voorlichtings
dienst goed. Land- en tuinbouw hebben zich sterk ge
moderniseerd waarbij de adviezen van de voorlichting
van groot nut waren. Het overheidsbeleid en de bijbe
horende maatregelen vroegen evenwel zoveel energie
van de voorlichters dat hun eigenlijke adviestaak in
het gedrang is gekomen. Mede daardoor heeft de
voorlichting de ontwikkeling van de land- en tuinbouw
en het niveau van de ondernemers niet op alle terrei
nen voldoende kunnen bijbenen. Toeleverende bedrij
ven (leveranciers van kweekmateriaal, veevoeders en
bestrijdingsmiddelen) gingen hun eigen produktge
richte voorlichting verzorgen.
Ook op gebieden waarbij van de landbouwvoorlich
ting een bijdrage wordt verwacht, zoals de introduktie
van nieuwe teelten, de voorlichting rondom automati
sering, moet de boer en tuinder zich, vaak gebrekkig,
laten adviseren door anderen.
De privatiseringsoperatie kan deze ontwikkeling wel
licht keren. Er wordt aan gedacht de voorlichting on
der te brengen in een stichting bestuurd door overheid
en bedrijfsleven. De ambtelijke status van de voorlich
ters vervalt hierbij. De overheid blijft voorshands wel
zorgdragen voor een belangrijk deel van de financie
ring. Het Landbouwschap, dat het bedrijfsleven op dit
punt coördineert, wil gelijk met de privatiseringsactie
ook de taken van de voorlichting kritisch bezien en de
kwaliteit verhogen. De ondersteuning vanuit het on
derzoek lijkt verbeterd te kunnen worden. Bepaalde
activiteiten van de voorlichting zouden wellicht volle
dig overgedragen kunnen worden aan bestaande
commerciële diensten. Met een kleinere alerte voor
lichtingsdienst kan wellicht meer effect bereikt wor
den dan met een wat log apparaat. Nu van de land- en
tuinbouw, net als 100 jaar geleden, ingrijpende aan
passingen gevraagd worden, blijven onderwijs, onder
zoek en voorlichting belangrijke hulpmiddelen. Waard
om op moderne wijze hun rol te vervullen.
Binnen het globale kader van een ruime liquiditeits
positie en mede in het licht van het taakstellend stra
tegisch model dat de kern vormt van onze macro-
economische herbezinning op het huidige organisatie
ontwikkelingsproces, is het a fortiori evident dat de
privatiseringsgedachte in het tijdpad van ons speer
puntenbeleid opnieuw wordt geïntegreerd binnen de
onderbouwing van ons preconcept met betrekking tot
de meerjarenraming, hetgeen noodzakelijk is gewor
den door de in initiërende zin gevraagde heroverwe
gingen rondom de structuurdiscussies over het coö
peratief bankieren en het daar, zeker toetsmatig bin
nen het spanningsveld van een noodzaak tot verdere
kwaliteitsverbetering, in sterke mate aan gerelateerde
kostenbeheersingsproceswaarbij men in de min of
meer op analytische wijze geformuleerde doelstellin
gen in de richting van de generale budgetteringspro-
blematiek geenszins mag denken aan een extensieve
draagvlakversmalling, doch eerder aan een kwantita
tieve uitbouw van die informatiecomponenten welke
het, daargelaten andere hierop geformuleerde aandui
dingen in het randgebeuren van de fysieke distributie
verbetering die de potentie in zich dragen ons stelsel
matig het laatste decennium van de eeuw door te slui
zen en te zamen met beleidsplanmatig geformuleerde
kernpunten een synergetische fase op flexibele wijze
te laten expanderen, mogelijk maken dat daarnaast
min of meer sonderend gezocht kan worden naar
ruimte voor het aandachtsgebied dat in het krachten
veld van de trendmatige deregulatie vraagt om een
actuele benadering, waarin bijsturing een frequent be
oefend commitment eist, dat nauwelijks gelegenheid
geeft voor een verdere delegatie en daarnaast meer
en meer de exponent kan zijn van een profileringsme
thodiek, die eisen stelt aan de didactische kwaliteit
van onze extrapolerende benadering
wat ik dus bij wijze van handreiking heb gemaakt
voor degenen, die straks bij de jaarstukken wellicht
wat moeite hebben met het uitspreken van de een
voudige waarheid dat we op de kleintjes moeten let
ten en ook omdat ik eigenlijk had willen schrijven over
de machteloze woede die me bekruipt over het feit
dat terreur en misdaad blijken te lonen, zoals vele van
mijn collega's en hun medewerkers overigens al aan
den lijve hebben ondervonden en waarvoor deze ko
lom natuurlijk geheel ongeschikt is en ik al evenmin
weet of de naam Sipkema niet nog slechts een vage
klank van herkenning oproept als u dit leest en ik ten
slotte naar aanleiding van al het bovenstaande nog
een beroemde Duitse dichter wil napraten, die ooit
over een zangeres opmerkte: ze zingt met het ware
gevoel, maar met een valse stem.
Cas Sier
