Moderne variant
Meer elan
worden werk 'The Wealth of Nations' uit 1 775 bepleit
hij grote terughoudendheid van de overheid ten aan
zien van de economie en de bedrijvigheid. De overheid
dient zich te beperken tot het handhaven van recht en
orde, militaire veiligheid, scholing van de werkende
bevolking en bevordering van de vrije handel, onder
meer door verbetering van wegen, kanalen en havens.
Smith ziet de 'onzichtbare hand' van de markt als
beste sturingsmechanisme voor de maatschappij om
tot een zo groot mogelijke welvaart te komen. Die uit
spraken waren in de achttiende eeuw gedurfd. Han
delsbelemmeringen, veelal om internationaal politieke
doelen te bereiken, waren aan de orde van de dag en
het feodale stelsel belette de ontplooiing van de land
bouw. Hij staafde zijn uitspraken door te wijzen op het
succes van de Republiek der Verenigde Nederlanden
die een zeker vrijhandelsbeleid toepaste en meer dan
de omringende landen aandacht schonk aan weten
schap. In dit succes betrok Smith ook de landbouw in
deze streken die de voordelen van handel en kennis
goed benutte.
De theorie van Adam Smith is in onze complexe sa
menleving verouderd. De overheid heeft vele taken
opgepakt die niet passen in het rijtje van de klassieke
economen.
In onze tijd wordt opnieuw de rol van de overheid ter
discussie gesteld. Professor Milton Friedman kreeg er
enkele jaren geleden zelfs de Nobelprijs voor. In de
Verenigde Staten is dit streven vast onderdeel van het
economisch-financieel beleid. Professor F. W. Rutten,
secretaris-generaal van het Ministerie van Economi
sche Zaken acht in zijn jaarlijkse beschouwing in het
blad Economisch Statistische Berichten verdere be
zuinigingen op de overheidsuitgaven mogelijk door te
privatiseren. Taken die van belang zijn voor de over
heid en de economische ontwikkeling zouden beter en
efficiënter door het bedrijfsleven vervuld kunnen wor
den dan door overheidsorganen.
De meest in het oog springende maatregel van het Mi
nisterie van Landbouw is de privatisering van de land-
bouwvoorlichtingsdienst. De voorlichting heeft als
taak het adviseren van de bedrijven over de bedrijfs
