Woningmarktwijzer
'Veilig sein?'
Twee dienaren
patiemaatschappij en de bank de finan
ciering geregeld moeten worden. Hierbij
zal de juridische structuur in ogen
schouw genomen moeten worden: hoe
ziet de partnership met andere aandeel
houders er uit en hoe ziet men de voort
gangscontrole van het bedrijf.
Bij de beoordeling van het onderne
mersplan zal Rabobank Nederland een
beroep doen op externe deskundigheid.
Met name de markt- en produktietech-
nische haalbaarheid van de plannen
vraagt om een bijzondere expertise. Het
Biotech Venture Fund mag zich verheu
gen in de medewerking van diverse des
kundigen op het biotechnologiegebied
in Nederland. Deze hulp is onontbeerlijk,
zowel voor de kapitaalverschaffer als de
ondernemer, die in een positief advies
een objectieve bevestiging van de
(waarschijnlijke) haalbaarheid van zijn
plannen mag zien.
Dat neemt overigens niet weg dat de
letterlijke vertaling van 'venture capital'
waagstuk kapitaal is, zoals onze zuider
buren het uitdrukken. Daarom wordt
goed geluisterd naar onze adviseurs om
het risico te verkleinen.
Wanneer besloten wordt tot participatie
in het bedrijf op basis van een onderne
mingsplan moet de participatiemaat
schappij beseffen dat zij niet alleen nu
deelneemt, maar in principe min of
meer een commitment afgeeft om bij la
tere kapitaalsvergroting eveneens deel
te nemen, tenminste bij een gezonde
ontwikkeling. Dit houdt in dat ook een
inventarisatie plaats moet vinden van
toekomstige knelpunten. Deze kunnen
onder meer inhouden de opschaling van
research naar ontwikkeling, van ontwik
keling naar produktie, naast produktie
ook eigen marketing en verkoop, oprich
ten van dochterondernemingen etc.
Het herstel van de woningmarkt dat in 1985 begon, heeft
zich in 1986 voortgezet. Een drietal ontwikkelingen lag hier
aan voornamelijk ten grondslag. In de eerste plaats liggen de
prijzen van zowel nieuwbouw- als bestaande woningen op
een historisch gezien zeer acceptabel niveau en heeft de
consument ruime keuzemogelijkheden. Ten tweede is het
vertrouwen in de economische ontwikkeling toegenomen.
Ten derde heeft de rentedaling die vanaf 1981 zichtbaar is,
zich ook in 1986 voortgezet. Gevolg is dat de aanvangslasten voor diegenen die een woning
kopen in 1986 verder zijn gedaald en momenteel zelfs op het niveau van 1974 zijn aange
land. Een koopwoning is hierdoor binnen het bereik van een steeds grotere groep mensen
gekomen.
Het jaar 1986 begon aanvankelijk qua prijsontwikkeling rustig. Ten opzichte van het vierde
kwartaal van 1985 stegen de prijzen in het eerste kwartaal van 1986 slechts licht. Het twee
de kwartaal liet een flinke prijssprong zien ten opzichte van het voorafgaande kwartaal: een
ontwikkeling die zich overigens elk jaar opnieuw voordoet. In 1986 was deze echter extra
groot en werd het hoogste prijsniveau bereikt sinds 5 jaar. In het derde kwartaal stabiliseerde
het prijsniveau zich, terwijl voor het laatste kwartaal een lichte prijsdaling verwacht mag
worden ten gevolge van het seizoen.
Prijsverloop bestaande, vrij te aanvaarden woningen
gemiddelde prijs
juli - sept. 1985
okt. - dec. 1985
jan. -maart 1986
april - juni 1 986
juli -sept. 1986
Bron: NVM
in guldens
139 500
141 200
141 800
149 300
149 500
prijsmutatie in
t.o.v. een jaar tevoren
- 1,8
2,1
3,8
4,2
7,2
De hypotheekmarkt ontwikkelt zich onder invloed van de toegenomen vraag naar koopwo
ningen ook gunstig. De vraag naar hypotheken bereikte in 1984 een dieptepunt. Daarna zet
te zich een herstel in, dat tot op heden voortduurt. Het verstrekkingsniveau ligt momenteel
bijna 30% boven dat van 1984.
Ontwikkeling hypotheekmarkt in aantallen
Index 12-maands voortschrijdend gemiddelde (1984 100)
jan. 1984 - dec. 1984 100 jan. 1984 - dec. 1985 1 17
april 1984 - mrt. 1985 102 april 1985 - mrt. 1986 119
juli 1984 - juni 1985 106 juli 1985 - juni 1986 121
okt. 1984 - sept. 1985 109 okt. 1985 - sept.1986 129
De hypotheekrente is aan het eind van het derde kwartaal van 1986 verder verlaagd en wel
met 0,3%. Dit heeft tot gevolg dat de bruto-woonlasten voor een startende koper, gezien
het feit dat de huizenprijzen in het derde kwartaal nauwelijks zijn gestegen, verder zijn ge
daald. Afgemeten tegen een hypotheek van f 150 000 komt deze daling neer op f 450 bruto
per jaar. Het wordt op deze manier voor iemand die nu nog een huis huurt en zich per 1 juli
1986 wederom zag geconfronteerd met een huurverhoging van minimaal 2% steeds aan
trekkelijker om over te gaan tot de aankoop van een huis. Ook worden diegenen die hun hy
potheek moeten oversluiten, omdat de vaste looptijd is verstreken, geconfronteerd met een
veel lagere hypotheekrente dan een aantal jaren geleden en dus met aanzienlijk minder
lasten.
De vier sporen waarlangs de Rabobank-
organisatie haar lange-termijnbeleid als
dienaar van het agrarisch belang wil af
leggen komen optisch gezien bij de hori
zon te zamen. Ondertussen hebben zij
elkaar op verscheidene stations ge
kruist, alwaar participaties tot stand
kwamen; participaties in biotech-
bedrijven. Biotechnologie, de andere
dienaar is echter geen doel op zichzelf.
Het is, net zoals de Rabobank, een in
strument om de Nederlandse agrarische
sector haar vooraanstaande positie te
doen behouden.
Ontwikkeling bruto-aanvangslasten koopwoning
Huizenprijs (NVM)
Hyp.rente in (CBS)
Index aanvangslasten
voorlopige cijfers
1981 1982 1983 1984
153 500 138 100 142 100 139 600
10,92 9,92 8,32 8,31
100 83 74 73
1985 1986
140 100 146 500
7,77 7,10
69 68
Het jaar 1987 zal naar verwachting weer een goed jaar voor de woningmarkt worden, mits
de gunstige omstandigheden die in 1986 aanwezig waren blijven voortbestaan. Vooralsnog
ziet het daar wel naar uit. Gezien de nog steeds aanwezige ruimte op de koopwoningmarkt
mag worden aangenomen dat de huizenprijzen niet al te sterk zullen stijgen. Voorts wordt
verwacht dat de lange-termijnhypotheekrente nog wat verder zal dalen. Daarnaast moet per
juli 1987 wederom rekening worden gehouden met een huurverhoging, zodat het kopen van
een woning ook relatief aantrekkelijker wordt.
(Bedrijfstakonderzoek)
