Keuze voor meer marktconform
beleid vereist moed
On t wikkel ingsrap port
Wereldbank
Effecten van landbouwpolitiek
in wereldverband
Het jaarlijkse rapport van de Wereldbank over de mondiale ontwik
keling is in 1986 grotendeels gewijd aan de handels- en prijspolitiek
op landbouwgebied. De staf van de Wereldbank onderzoekt hierin
het verband tussen het overheidsbeleid en de agrarische ontwikke
ling en benadrukt daarbij de onderlinge afhankelijkheid van de land
bouwpolitiek in de verschillende delen van de wereld.
Ontwikkelingslanden
In dit artikel wordt aandacht besteed aan een tweetal inter
nationale rapporten over de landbouwpolitiek in wereld-
verband.
Allereerst wordt een samenvatting gegeven van het hieraan
gewijde onderdeel uit het Wereldontwikkelingsrapport 1986
van de Wereldbank, dat als titel draagt: 'Handels- en prijspo
litiek in de wereldlandbouw'. IMa een inleidend gedeelte wor
den achtereenvolgens de landbouwpolitiek in de ontwikke
lingslanden en die in de industrielanden behandeld en daar
na de economische gevolgen hiervan voor de betrokken
landen.
Vervolgens wordt het oog gericht op het een jaar eerder ver
schenen rapport van de Trilaterale Commissie over: 'Land
bouwpolitiek en handel'. Daarbij komt een aantal aanbeve
lingen tot aanpassing van de nationale politiek in een inter
nationaal kader aan de orde.
Ten slotte wordt in de conclusie nog het SER-advies over de
aanpassing van het gemeenschappelijk landbouwbeleid in
de EG ter sprake gebracht.
yv
e meest opvallende constate
ring van het rapport van de
Wereldbank is wel, dat de
ontwikkelingslanden een be
leid voeren ten nadele van
hun boeren, ofschoon die
een groot deel (circa 60%)
van hun bevolking vormen,
terwijl de industrielanden, waar de boe
ren toch maar een tien keer zo klein deel
(ongeveer 6%) van de bevolking uitma
ken, juist overmatige subsidies aan de
agrarische produktie verstrekken. (Gra
fiek 1)
Minder verrassend, maar even merk
waardig is het, dat in rijke landen thans
enorme voedseloverschotten bestaan
waar men geen afzet voor weet, terwijl
in arme landen vaak voedseltekorten
optreden en hongersnood heerst. Overi
gens is de voedselproduktie de laatste
25 jaar ook in de ontwikkelingslanden
sterker gegroeid dan de bevolking, maar
het voedselverbruik is daar nog sneller
gestegen. Ondanks enkele zeer schrij
nende uitzonderingen (in de Sahel) ver
mindert in het algemeen het optreden
van hongersnood en ziet de wereld
voedselsituatie er relatief gunstig uit.
De toestand van de wereldlandbouw is
echter toch niet opwekkend, vanwege
de handels- en prijspolitiek op dit ge
bied. Deze heeft namelijk tot gevolg, dat
de wereldvoedseluitvoer grotendeels
wordt voortgebracht in de industrielan
den waar de produktiekosten vaak hoog
zijn en wordt verbruikt in de ontwikke
lingslanden waar de produktiekosten re
latief laag zijn. (Grafiek 2)
Vergroting van de voedsel- en land-
bouwproduktie en verhoging van de
boereninkomens zijn voor de regeringen
van veel ontwikkelingslanden belangrij
ke doelstellingen, waarop hun land
bouwpolitiek is gericht en waarvoor zij,
