De export van kapitaalgoederen en het midden- en kleinbedrijf Het overheidsbeleid was er de afgelopen jaren op gericht de concurrentiepositie van het be drijfsleven te verbeteren via loonkostenmatiging en lasten verlichting. De hiermee gepaard gaande koopkrachtdaling voor de burgers leidde er echter toe, dat de binnenlandse consumptie stagneerde. Daartegenover liet vooral het exporterende be drijfsleven een naar verhouding sterke groei van de produktie zien. Deze groep bedrijven be schikt in het algemeen ook nu nog over een goede orderpositie en heeft relatief de meeste in vesteringsplannen. Daarbij is in het recente verleden - terecht overigens - relatief veel aan dacht geschonken aan het suc ces van de agrarische export. Een andere uitvoercategorie, te weten kapitaalgoederen, is daar bij duidelijk onderbelicht geble ven. In het onderstaande zal worden gepoogd voor een deel in deze leegte te voorzien. Daar bij zal ook worden aangegeven wat de rol van het midden- en kleinbedrijf is bij de export van deze goederen. Exportaandeel diverse goederencategorieën De totale Nederlandse uitvoer van goederen bedroeg in 1985 zo'n 230 miljard gul den. In vergelijking met de ons omringende landen neemt energie in dit export pakket een belangrijke plaats in. Om een betere vergelij king voor de overige goederencatego rieën mogelijk te maken zijn in on derstaande figuur de brandstoffen weg gelaten. Landbouwprodukten vormen voor ons land de belangrijkste groep van export- produkten met een aandeel van 28%. Kapitaalgoederen en chemie hebben een aandeel van iets meer dan 20%. De overige produkten verzorgen de rest van de uitvoer. Vergeleken met de andere landen nemen landbouwprodukten en chemie een relatief belangrijke plaats in. Kapitaalgoederen en overige fabrikaten scoorden daarentegen lager. Wat opvalt is, dat de export van ons land op een veel bredere basis steunt dan in de ons omringende landen. West- Duitsland bijv. is voor bijna de helft af hankelijk van de export van kapitaalgoe deren, Frankrijk en Groot Brittannië voor ruim een derde. In België/Luxemburg zijn het de overige produkten die een domi nante positie innemen. Ons land heeft daarmee een goed gespreid exportpak ket, waardoor de kwetsbaarheid ge ring is. De export van kapitaalgoederen droeg het afgelopen jaar voor ruim f 37 miljard bij aan onze betalingsbalans. Bij een ver dere verbetering van de wereldconjunc tuur zal de vraag naar kapitaalgoederen toenemen. Een verdere groei van de ex- Bron: Eurostat Duitsl Frank Ver. Kon landbouw produkten taal goederen chemie overige produkten port ligt daarom in de lijn van de ver wachtingen. Het is daarbij van belang, dat de bedrijven erin slagen hun aandeel op de exportmarkten vast te houden. Rol van het midden- en kleinbedrijf Kenmerkend voor de export van kapi taalgoederen is, dat de industrie daarbij de belangrijkste rol speelt. De bedrijven die deze goederen produceren zorgen meestal zelf ook voor de export, in tegenstelling tot bijvoorbeeld land bouwprodukten, waar de groothandel een belangrijke positie in de export heeft. De export van kapitaalgoederen komt voor een belangrijk deel voor reke ning van de metaalindustrie. Ongeveer de helft van de omzet realiseren de be drijven uit deze bedrijfstak in het bui tenland. Vooral de grotere bedrijven halen een re latief belangrijk deel van hun omzet uit de export. Ook het middenbedrijf laat zich niet geheel onbetuigd. Uit een re cente studie van het Economisch Insti tuut voor het Midden- en Kleinbedrijf blijkt, dat vooral kleine, maar ook mid delgrote ondernemingen bij de export in een nadelige positie verkeren. Zo heeft slechts minder dan een kwart van de Drs. A. G. M Broeksteeg Bedrijfstakonderzoek exporterende midden en kleinbedrijven een eigen exportafdeling. In de praktijk is in een groot aantal gevallen sprake van gelegenheidsuitvoer. De onderne ming ziet uitvoer als iets extra's wan neer op een bepaald moment wat tijd en capaciteit beschikbaar is. Een dergelijke houding kan vooral bij de export van ka pitaalgoederen zeer nadelig uitpakken. Immers de ons omringende landen heb ben relatief grote belangen in de uitvoer van kapitaalgoederen. De bedrijven daar zullen daarom maar al te graag een door een Nederlandse exporteur veronacht zaamde afnemer van dienst zijn. Om succesvol te kunnen exporteren zullen de bedrijven in ons land de nodige tijd en aandacht aan hun buitenlandse afne mers moeten besteden. De export dient daarbij een volwaardige plaats in te ne men in het bedrijfsgebeuren. Dan kan ook het middenbedrijf profiteren van de groeimarkten die volop aanwezig zijn.B

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1986 | | pagina 19