Silicon Valley
Strategisch handelen
Leren innoveren
ten zien? Al jaren roepen bepaalde be
leidsmakers in Nederland dat we meer
kennisintensieve produkten moeten ma
ken. 'Kennis loont.' Met andere woor
den dat we meer know how in onze pro
dukten moeten stoppen. Nederland zou
een 'high tech state' moeten worden.
Californië met Silicon Valley is een voor
beeld van zo'n 'high tech state', waar de
ontwikkeling van de micro-elektronica
tot grote hoogte is gestegen. Inventieve
en ondernemende kwaliteiten gaan daar
perfect samen en trekken op hun beurt
nieuwe talenten aan.
De 'Silicon Valley fever' is vooral een
'technology fever'. ledereen is daar
compleet computergek, zowel in de
goede als in de slechte zin. Het
nieuwste snufje is nog niet nieuw ge
noeg; het kan altijd beter, sneller, kleiner
of goedkoper. Het briljante produkt van
de een, is de start van een nog briljanter
produkt van de ander. Gelooft je baas
niet in jouw idee, dan begin je prompt
een eigen bedrijf om te laten zien dat
jouw idee wel goed was. Kortom, een
bruisende heksenketel. Ook met alle na
delige effecten. Veel mensen hebben
zich gebrand aan de hoge temperaturen
van die 'ketel' of zijn uit de boot geval
len, de zogenaamde 'burn outs'. Velen
lijden aan stress door lange werkweken
(120 uur per week is niet abnormaal) en
de spanning tijdens het werk. Het echt
scheidingspercentage in Califonië is dan
ook extreem hoog en de praktijken van
psychiaters overvol. Deze prijs is mis
schien te hoog voor de Nederlandse sa
menleving, waar we wat minder com
petitief, individueel en op geld belust
zijn. Toch kunnen we iets leren van Sili
con Valley.
Het beeld van het strategisch handelen
van de innovatieve bedrijven toont het
volgende:
men is sterk toekomstgericht: je
stapt vandaag naar de bank met je bril
jante idee, terwijl je pas over drie a vier
jaar kan gaan produceren;
men maakt intensief gebruik van ex
terne informatie. Niet alleen marktinfor
matie, maar ook informatie over nieuwe
technologieën (bijna allemaal hebben ze
goede relaties met de omringende uni
versiteiten), over bewegingen op de ar
beidsmarkt of over het ontstaan van
nieuwe en dus concurrerende bedrijven.
Aan het opbouwen van die externe con
tacten wordt zoveel aandacht besteed,
dat er zelfs een apart werkwoord voor
bestaat: 'networking';
intern worden de bedrijven geken
merkt door een constant uitwisselen
van informatie tussen afdelingen en
mensen. Deze zogenaamde 'free flow
of information' is de smeerolie van de
innovatieve bedrijven. In principe is in
formatie geen geheim bezit, maar het
bezit van iedereen in het bedrijf. In som
mige bedrijven zijn zelfs alle vergaderin
gen toegankelijk voor iedereen; en in te
genstelling tot Nederland leidt dat niet
tot een oeverloze vergadercultuur. In te
gendeel, men is zeer taakgericht. Je ziet
ook veel overlappende taken en be
voegdheden, want dan stroomt die in
formatie pas echt lekker rond door het
gehele bedrijf. Het is inderdaad soms
wat chaotisch, maar wel een 'controlled
chaos';
over het algemeen hebben de bedrij
ven een helder beeld van wat ze willen
worden in de toekomst en ook hoe ze
dat willen bereiken. Deze missie van het
bedrijf is voor alle medewerkers duide
lijk en werkt als strategisch richtsnoer
voor hun handelen;
tot slot heerst in deze bedrijven een
sterke teamgeest. De aanwezigheid van
dominante entrepreneurs als Steven
Jobs (voorheen Apple computers) of
Nolan Bushnell (Atari) is natuurlijk be
langrijk, maar het team is in principe de
werkeenheid van dergelijke bedrijven.
Met elkaar staan ze sterk en zullen ze
anderen laten zien dat zij het veel beter
kunnen.
Dit beeld van de high tech industrie is
wel heel wat anders dan het eerder ge
schetste Nederlandse beeld. Waarmee
geenszins gezegd is dat alle Nederland
se bedrijven nu plotseling ook in compu
ters, chips of biotechnologie moeten
gaan doen. Integendeel zelfs. De
meeste bedrijven zitten over het alge
meen best redelijk in hun business. Al
leen zou je willen dat ze iets oppikken
van het innovatieve en kennisintensieve