Belemmeringen bij de export
Exportproblemen in procenten naar werkterrein
Export naar bedrijfstak
13
Betekenis van de export voor het midden
en gevarieerd exportpakket.
ker verwacht mag worden. Gezien deze
exportontwikkelingen moet geconclu
deerd worden, dat, wanneer gestreefd
wordt naar exportvergroting, meer maar
ook andere bedrijfstakken en bedrijven
hiertoe moeten worden gestimuleerd.
en kleinbedrijf neemt toe door breed
worden, dat de export van het MKB een
verdere gestage groei te zien zal geven.
Blijft over de vraag waarom veel bedrij
ven die op zichzelf in staat moeten wor
den geacht te exporteren dit niet doen.
Zijn er drempels of belemmeringen die
deze bedrijven ervan weerhouden te ex
porteren?
Er is één belangrijke reden die veel be
drijven ervan weerhoudt de grens over
te gaan, namelijk tevredenheid over de
afzet op de binnenlandse markt. Een
groot aantal - vooral kleinere en mid
delgrote - bedrijven is tevreden over de
verkopen in het binnenland en heeft
daarom geen behoefte aan exporteren.
werkterrein
problemen
Van de binnenlandse produktie vindt
35% zijn bestemming in het buitenland.
Het zijn vooral de grotere bedrijven die
exporteren. Zo is het exportquotum in
het MKB 14 tot 15%. De export is ook
niet voor alle sectoren in het MKB even
belangrijk. Onderstaande tabel toont
hoeveel bedrijven in elke sector exporte
ren en het aandeel van de export in de
totale afzet.
Het blijkt dat er vooral in de industrie en
in de groothandel relatief veel exporte
rende bedrijven zijn. Voor een deel kan
dit worden verklaard uit het gegeven,
valutaproblemen
betrouwbaarheid partners
vervoer
loon- en produktiekosten
financiering
kennis afzetkanalen
importrestricties
politieke problemen
administratie
Bron: EIM
in. Het is daarom opmerkelijk, dat de
uitvoer van het MKB in 1985 met 6%
toenam, ofwel evenveel als in 1984, ter
wijl macro-economisch de export met
5% groeide. Er zijn meer aanwijzingen,
dat de betekenis van de export voor en
door het MKB toeneemt. Een mogelijke
alleen
alleen
gehele
totaal
EG
Europa
wereld
15
15
21
17
11
14
30
18
10
6
13
10
10
18
15
13
6
35
13
12
6
16
12
10
1
4
26
11
1
1
18
8
6
8
14
9
Export MKB
Basisindustrie
Verwerkende industrie
Bouwnijverheid
Groothandel
Transport
Zakelijke dienstverlening
Aantal exporterende
bedrijven (in
29 1
36
5
34
^7\
13 i
Exportquota
(in
25
0- 1
20
10-15
dat in deze bedrijfstakken meer grotere
bedrijven voorkomen.
Dat kleinere bedrijven minder exporte
ren is meestal een gevolg van een ge
brek aan kennis, financiële middelen en
capaciteit voor het zelfstandig verzor
gen van de export. Indirect vervullen de
ze bedrijven wel een rol van betekenis in
de export, in die zin dat uitvoer via de
groothandel of toelevering aan exporte
rende bedrijven plaatsvindt.
Het MKB neemt derhalve in de totale
export nog een ondergeschikte plaats
verklaring daarvoor is dat het MKB een
zeer gevarieerd exportpakket heeft. Met
een breed en gevarieerd exportpakket
zijn altijd wel ergens groeimogelijkhe
den aanwezig en zullen schommelin
gen, macro-economisch gezien, geen al
te grote invloed hebben. Wel kunnen er
in het MKB sectoren zijn die al dan niet
tijdelijk geconfronteerd worden met een
terugloop van hun export, waarbij bij
voorbeeld gedacht kan worden aan de
problemen die zich thans in de kaasex
port voordoen. Verwacht mag echter
Pas wanneer de afzet in het binnenland
stagneert, werpt men een blik over de
grens. Dit bleek bijvoorbeeld in de perio
de 1980/85, toen de binnenlandse afzet
stagneerde. In deze periode groeide de
uitvoer van het middenbedrijf bijvoor
beeld met 1114% tegen ruim 8% voor
het grootbedrijf. Wanneer het in het bin
nenland weer wat beter gaat, vallen
veel bedrijven weer terug op hun bin
nenlandse afzetmarkt, mede door de
problemen die werden ondervonden bij
de export.
Wat zijn dan de knelpunten waar poten
tiële exporteurs tegenop lopen? Bo
venstaande tabel geeft daarvan een
overzicht.
Daarnaast wordt door veel exporteurs
ook nog als probleem ervaren, dat er ten
aanzien van (het verstrekken van) verze
keringen voor exportkredieten in Neder
land een scherper beleid wordt gevoerd
dan in andere landen.
Het MKB heeft ten opzichte van de gro
te bedrijven dikwijls nog als extra knel
punt, dat men vaak onvoldoende in
staat is een voor export gekwalificeerde
medewerker aan te trekken. Een functi
onaris die speciaal met export is belast,
is in het merendeel van de midden- en
