Agrarische kredietverlening:
een terugblik
t
Kip"
In de tweede helft van de jaren zeventig - met name in 1978 en
1979 - was er sprake van een onstuimige groei in de kredietverle
ning aan de agrarische sector. De kredietverlening door Rabobanken
aan de land- en tuinbouw groeide in de eerste 5-jarige periode na
1975 met circa f 10 miljard tot bijna f 17 miljard. Over de laatste 5
jaar is de groei veel bescheidener geweest, namelijk f 3,5 a f 4 mil
jard tot ongeveer f 20,5 miljard. Daar de Rabobankorganisatie een
vrij constant aandeel heeft van rond 90% in de kredietverlening
door banken aan land- en tuinbouw, zal het totale bankkrediet in de
primaire agrarische sector per ultimo 1985 tegen de f 23 miljard
hebben bedragen. In het eerste halfjaar van 1986 is de kredietverle
ning aan de agrarische sector, evenals vorig jaar, onverwacht groot
geweest, met name ook in verband met de gestegen grondprijzen.
Keerpunt omstreeks 1980
-
24
<jé->
worden gehouden met het feit dat spra
ke is geweest van inflatie.
Aan de groei in de jaren zeventig lag een
aantal aanwijsbare factoren ten
grondslag. Daarbij kan vooral worden
gedacht aan de invloed van de techni
sche ontwikkelingen (ligboxenstallen in
de melkveehouderij, mechanisatie- en
automatiseringstechnieken in de glas
tuinbouw en in de intensieve veehoude
rij), gunstige overheidsmaatregelen
(rentesubsidieregeling vanaf eind 1972
en invoering WIR in 1978), een dalende
rente en een niet ongunstige inkomens
ontwikkeling.
In 1980 waren al duidelijk tekenen van
ommekeer merkbaar. De algemene eco
nomische teruggang had zich ingezet.
De land- en tuinbouw kreeg te maken
met toenemende verzadigingsverschijn
selen voor een aantal produkten. Voor
de EG waren de grenzen van de finan
ciering van de landbouwpolitiek in feite
al bereikt. De prijsvooruitzichten van
met name marktordeningsprodukten
waren dan ook niet al te best en doordat
zich een nieuwe energiecrisis had aan
gediend stegen niet alleen de gasprijzen
fors maar ook de voerprijzen. De inko
mensverwachtingen waren derhalve
niet al te hoog gespannen. Het was dan
en goede indicatie betreffen-
de de kredietvraag in enkele
belangrijke agrarische produk-
tietakken geeft grafiek 1, waar-
in de ontwikkeling van de
bruto-verstrekkingen is weer-
gegeven. Bruto-verstrekkingen
- wil zeggen dat de herfinancie
ring van bestaande leningen bij de bank
inbegrepen is. Overigens moet bij de be
oordeling van de ontwikkeling rekening
.4 V
A. J. Neuteboom
Bedrijfstakonderzoek
Brutoverstrekkingen aan de agrarische bedrijven (gem. 1975-1977 100)
280
240
200
160
120
80
varkenshouderij
akkerbouw
melkveehouderij
glastuinbouw
1976
77
78
79
80
81
82
