Diversiteit
Nederlandse bedrijven in Azië
DMV-Campina en Avebe
consumptiepatroon, terwijl in Singapore
en natuurlijk ook in Hongkong
de Chinese cultuur een overwegende rol
speelt. Voor het Nederlandse agrarische
bedrijfsleven zijn er vooral mogelijkhe
den in die landen waar de voedselpro-
duktie kan worden verbeterd. Op dat
punt zijn er zeker overeenkomsten tus
sen bijvoorbeeld Maleisië, Thailand en
Indonesië, terwijl ook China een hoge
prioriteit geeft aan de verbetering van
de eigen landbouwproduktie. In al deze
landen is echter niet alleen een tekort
aan kennis en mechanisatie in de land
bouw, maar zijn ook de infrastructuur
en het transport enorme knelpunten die
een verdere ontwikkeling zeer bemoeilij
ken. Het is soms ongelooflijk op welke
wijze de fiets het voornaamste trans
portmiddel in veel ontwikkelingslanden
- wordt volgeladen om toch maar zo
veel mogelijk produkten naar de dichtst
bijzijnde markt te brengen.
Veel Nederlandse ondernemers spreken
bij het Verre Oosten over een groei
markt. Er zijn volop mogelijkheden, zo
wel bij de afzet als bij lokale projectont
wikkeling. Echter, het besef is duidelijk
aanwezig dat er op korte termijn geen
gouden bergen lonken. Eerder zal men
veelal 'een lange mars' moeten gaan
(vooral als het om China gaat) voordat
er resultaten kunnen worden geboekt.
Gezien de beperkingen van de Europese
markten voor een groot aantal van onze
agrarische produkten, is het echter voor
veel bedrijven zowel noodzakelijk als
ook interessant genoeg, om zich toch
op deze verder weg liggende markten te
oriënteren.
de infrastructuur en het transport
enorme knelpunten
meteen na de opening bijzonder veel
positieve reacties op onze vestiging
aldaar.
Er dient overigens voor te worden ge
waakt dat vanuit Nederland het Verre
Oosten als één homogene markt wordt
beschouwd. Vanzelfsprekend bestaan
er in een gebied waar één derde van de
wereldbevolking woont, grote verschil
len. De consumentenmarkten in Singa
pore, Japan en Hongkong zijn bepaald
anders dan de afzetmarkten in ontwik
kelingslanden als Indonesië en de Filip
pijnen. In bepaalde landen is de islamiti
sche godsdienst een belangrijke factor
(bijv. Indonesië en Maleisië) voor het
In de agrarische sfeer onderhoudt een
aantal bedrijven al jaren intensieve han
delscontacten met het Verre Oosten. Zo
ook in de zuivel. Hoewel de afzet van
kaas naar dit gebied door het Neder
lands Zuivelbureau nog als een moeiza
me aangelegenheid wordt bestempeld,
hebben CCFriesland en DMV-Campina
bepaald al grote belangen in deze regio.
CCFriesland herdacht dit jaar reeds het
50-jarig bestaan van haar verkoopkan
toor in Hongkong. Van de totale omzet
van CCFriesland werd in 1985 37% ge
realiseerd in Azië; goed voor f 725 mil
joen. Bij deze export gaat het vooral om
gecondenseerde en gesteriliseerde
melk, om melkpoeder en - natuurlijk -
om babyvoeding. De export van Friese
zuivelprodukten naar Zuidoost-Azië
groeit nog steeds. Dat geldt vooral voor
de afzet naar Hongkong en Taiwan,
maar ook Singapore en China zijn in
toenemende mate van belang gewor
den. Daarom werd vorig jaar ook in Chi
na een eigen kantoor geopend.
In Indonesië is CCFriesland behalve via
de export van zuivelprodukten ook be
trokken bij de lokale verwerking van
melk tot magere melkpoeder en boter-
olie. Hierbij is een samenwerking aange
gaan met HVA, die haar gespecialiseer
de kennis op het gebied van veeteelt
projecten inbrengt. HVA, waarin Rabo
bank Nederland en Cebeco-Handels-
raad sinds kort een belang hebben, is
overigens haar activiteiten in Indonesië
en andere landen in het Verre Oosten
weloverwogen aan het reactiveren. Als
consultancy-organisatie en projectont
wikkelaar is men terug van wegge
weest, hoewel de huidige omzet in deze
regio nog bescheiden is. Er worden
thans zelfs voorbereidingen getroffen
om hier wederom een eigen kantoor te
vestigen.
De laatste jaren is men vooral actiever in
Indonesië en China, terwijl ook Maleisië
en Thailand intensiever worden be
werkt. Men houdt zich onder andere be
zig met het rehabiliteren van oude on
dernemingen in de plantagesfeer (thee,
suiker, boomgewassen). Daarnaast is
HVA op verschillende plaatsen betrok
ken bij of geïnteresseerd in melk- en
pluimveeprojecten. Zo heeft HVA be
paalde verwachtingen van een toene
mende consumptie van zuivelprodukten
in landen als Singapore, Hongkong maar
ook Thailand. In dit laatste land is HVA
- eveneens met CCFriesland - betrok
ken bij een project waar melk op klein
schalige wijze wordt ingezameld en ver
werkt. Naast de veehouderijprojecten
ziet HVA ook perspectieven in een ver
betering van de lokale produktie van
groenten en bloemen. Een terrein waar
op door sommige bedrijven vanuit Ne
derland ook wordt ingespeeld via de ex
port van allerlei zaden.
Het werelddeel Azië is goed voor zo'n
15% van de totale omzet van DMV-
Campina, hetgeen neerkomt op een be
drag van circa f 400 miljoen. Daarbij
gaat het onder andere om de afzet van
melkeiwitten en -suikers, bakkerij
grondstoffen en kunstmelkvoeders. De
afzet van gecondenseerde melk ver
loopt gedeeltelijk via een deelneming in
Holland Canned Milk Inc. in Manilla (Fi
lippijnen). In het kader van een uitbrei
ding van de afzet in het Verre Oosten
heeft DMV-Campina begin dit jaar in
Hongkong een eigen verkoopkantoor