Agrarische belangen in deze regio nemen toe r Rabobank naar het Verre Oosten V 15 Het Verre Oosten is voor de Rabobank niet echt ver meer. Sinds juni beschikken wij in het oosten van Azië over drie eigen kantoren die tot taak hebben de belangen van onze leden en cliënten in deze regio te behartigen. Elders in dit blad wordt ingegaan op algemeen economische en agrarische ontwikkelingen in de ASEAN- landen. In dit artikel geven wij een impressie van de ervaringen die tijdens een reis ter gelegenheid van de officiële openingen in Singapore, Jakarta en Hongkong werden opgedaan. Tevens wordt van enkele Nederlandse - vooral agrarische - bedrijven vermeld welke belangen en verwachtingen men ten aanzien van de markt in dit deel van de wereld heeft. Want het zijn ten slotte met name de Nederlandse cliënten waarvoor de Rabobank zich hier heeft gevestigd. voor verhoudingen. In de beoordeling van een zakelijke relatie is het milieu, de afkomst en de sociale status van de persoon in kwestie - vooral bij Chine zen - zeker zo belangrijk als de cijfer matige documentatie waarvan de volle digheid weieens te wensen overlaat. De zakelijke omgangsvormen wijken in de ze gebieden soms af van wat men el ders gewend is. In een land als Maleisië is het bijvoorbeeld zelfs niet ongebruike lijk om op zakelijke correspondentie niet te reageren. Persoonlijke bezoeken en de beschikbaarheid van vaste lokale agenten zijn in deze regio daarom on- voor buitenlandse ondernemingen die zich hier willen vestigen. Een goede re latie of zelfs vriendschap is overigens geen garantie voor gemakkelijk zaken doen. Vooral Chinezen zijn harde onder handelaars en vinden dat zij juist van vrienden recht hebben op het beste pro- dukt voor de allerlaagste prijs. De kennis die tijdens de koloniale tijd over dit ge bied is opgedaan, vormt bepaald geen garantie voor een geslaagd commer cieel optreden. Opmerkelijk is bijvoor beeld de wel zeer geringe Nederlandse agrarische export naar een land als In donesië: in 1985 bedroeg deze uitvoer De leiding van de kantoren in het Verre Oosten, v.l.n.r. mr. G. P M. van der Schrieck (Singapore), drs. S. B. A. Postnna (Hongkong) en de heer H. Adams (Jakarta). en alles overheersende conclu sie is dat men bij het zaken doen in het Verre Oosten bereid moet zijn veel tijd te nemen. Nederlandse ondernemers die al langer in de regio werkzaam zijn, benadrukken allen dat het opbouwen van persoonlijke relaties en het winnen van vertrouwen bijzonder belangrijk zijn. In die persoon lijke relatie wordt veel waarde gehecht aan hoffelijkheid en het juiste gevoel misbaar. Voorts valt op dat in veel lan den een sterk nationaal bewustzijn aan wezig is. Er wordt grote waarde gehecht aan de nationale of regionale cultuur en de eigen inbreng bij projecten. De vaak beperkte financiële middelen zijn geen reden om zich zonder terughoudend heid aan buitenlandse investeerders over te leveren. Overigens vormt vooral Singapore hierop een uitzondering. Daar wordt in het overheidsbeleid juist wel veel nadruk gelegd op lage drempels slechts f 44 miljoen. Toch ondervond juist het Rabobankkantoor in Jakarta L. W. Lageweg Voorlichting en Externe Betrekkingen

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1986 | | pagina 15