Automatisering en
j biotechnologie
Milieu vraagt aandacht
Uitbouw in samenwerking
Mechanisch oogsten van kwaliteitsklasse III champignons voor de conserven -
industrie.
komens op de verschillende bedrijven.
De lage opbrengstprijzen, die in de
eerste maanden van 1986 vooralsnog
geen verbetering te zien hebben gege
ven, hebben de rentabiliteit van de be
drijven duidelijk onder druk gezet.
Het onderzoek, dat voor belangrijke im
pulsen zorgt in de champignonteelt,
wordt uitgevoerd door het Proefstation
voor de Champignoncultuur te Horst in
samenwerking met diverse andere insti
tuten. Onder meer automatisering van
de celklimaatbeheersing en van re
gistratie en verwerking van opbrengst-
gegevens is op het proefstation ontwik
keld. Daarnaast vindt onderzoek plaats
naar de chemische samenstelling van
composten, de voedingsbehoefte van
champignons en nieuwe teeltmetho
den. De veredeling van rassen krijgt alle
aandacht. Door geavanceerde verede-
lingsmethoden, waarbij gebruik ge
maakt wordt van protoplastenfusie-
technieken, tracht men onder andere in
het reageerbuisstadium kruisingspro-
dukten te onderscheiden van beide ou
ders. De biotechnologie draagt aldus
ook in de champignonteelt bij tot een
stroomversnelling in de ontwikkeling
van de sector.
In toenemende mate is daarnaast spra
ke van mechanisatie. Zo kan het vullen
van de teeltbedden en het oogsten van
de champignons mechanisch geschie
den. Het mechanisch oogsten brengt
echter met zich mee dat alleen cham
pignons van kwaliteitsklasse III (laagste
categorie) worden geoogst. Daarom
wordt getracht een plukrobot te ontwik
kelen die in staat is ook champignons te
oogsten van klasse I en II. Verwacht
wordt dat dit vooralsnog de nodige tijd
zal vergen. Een eventuele robotisering
zou de arbeidsproduktiviteit bij de oogst
van de betere kwaliteit-champignons
belangrijk kunnen doen toenemen.
Voor het verkrijgen van de benodigde
vergunningen bij nieuwbouw of uitbrei
ding van een champignonbedrijf is het
door de toegenomen wettelijke ver
eisten ten aanzien van het milieu van
belang dat voor een aantal problemen
op korte termijn een oplossing wordt
gevonden. Zo zal het gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen moeten
worden teruggedrongen. De teelt in
houten bedden, die ontsmet moeten
worden, zal daardoor geheel plaats ma
ken voor de teelt in metalen bedden.
Ook de afvoer van het verontreinigde af
valwater en het ontstaan van ammoniak
bij het aanmaken van de compost ver
eist nadere studie. Doordat er veel mest
in de grondstoffen verwerkt wordt,
heeft de champignonteelt overigens
ook een duidelijk positief effect op het
milieu.
Bij de ontwikkelingen zoals die zich ma
nifesteren in de champignonsector
speelt de nauwe samenwerking tussen
onderzoek, onderwijs en voorlichting
een belangrijke stimulerende rol. Ook de
sterke coöperatieve geest in de sector,
verwezenlijkt in de vele activiteiten van
de Coöperatieve Nederlandse Champig-
nonkwekersvereniging, draagt in be
langrijke mate bij aan de ontwikkeling
van de champignonteelt. De Neder
landse champignoncultuur zal hierdoor
in de komende jaren kunnen blijven
groeien. Aantal bedrijven en areaal zul
len toenemen. Dit geldt ook voor de
schaalvergroting en de produktiviteit.
Optimale beheersing van de celklima
ten, door middel van computergestuur
de systemen, toepassing van moderne
biotechnologie en eventueel op lange
termijn de inzet van robots zullen hier
aan hun bijdrage leveren.
Ten behoeve van de prijsvorming is ver
groting van de afzetmogelijkheden voor
het snelgroeiende aanbod essentieel.
Met behulp van een doelgerichte pro
motie zal de export van zowel verse als
geconserveerde champignons kunnen
groeien; daarbij zal evenwel kwaliteit
voorop dienen te staan. Daartoe zal de
afzet van de champignons door de kwe
kers beter gecoördineerd moeten wor
den. Met name moet getracht worden
de verkoop aan conserveerders (op con
tract) en de leveranties aan de handel
buiten de veiling om beter te bundelen.
Ook in de toekomst zal een goede theo
retische en praktische scholing van de
ondernemer van groot belang blijven.
Voor een efficiënte bedrijfsvoering is be
heersing van de sturingsinstrumenten
(kg-opbrengst, kwaliteit en arbeids
kosten) een belangrijke voorwaarde.
Naast de opbrengstprijzen zal de renta
biliteit in belangrijke mate door deze fac
toren bepaald worden.
De sterke internationale concurrentie
positie die de Nederlandse champignon
sector inneemt, zal in de toekomst ver
der kunnen worden uitgebouwd. De
mogelijkheden zijn er. Verdergaande sa
menwerking in de gehele bedrijfskolom
dient daarbij voorop te staan. Gezien de
coöperatieve geest die de bedrijfstak
ademt, lijkt deze doelstelling zeer wel
haalbaar. Een coöperatieve geest waar
mee ook de Rabobank zich nauw ver
want voelt.
