Europese Commissie gaat
iandbouwvoorraden ruimen
Graan als inkomensregelaar
Veto voorkomen
De Europese Commissie heeft begin februari de nieu
we prijsvoorstellen bekendgemaakt. Vooral het
graanbeleid houdt de gemoederen bezig. De Europe
se producenten krijgen een fors verlaagde prijs. Daar
naast is een plan ontwikkeld om in drie jaar de over
tollige voorraden boter en vlees af te bouwen. Dit
vergt een grote financiële inspanning.
In de Europese Gemeenschap zijn dit voorjaar voor de
land- en tuinbouw weer belangrijke beleidsvragen aan
de orde. De komende maanden vindt in de Europese
Ministerraad weer de jaarlijkse krachtmeting plaats
over de landbouwprijzen. De Europese Commissie
heeft in juni van het afgelopen jaar in het zogenaamde
Groenboek van Andriessen een aantal discussievra
gen geformuleerd over het te voeren landbouwbeleid.
Het ging daarbij met name om de vraag of het ver
stoorde marktevenwicht door prijsaanpassingen of
door produktiebeperking hersteld zou moeten worden.
In de afgelopen maanden hebben de Europese en nati
onale landbouworganisaties hierop gereageerd. De
overheersende mening van de landbouworganisaties
is dat er begrip is voor de problemen en dat er bereid
heid is om mee te werken aan oplossingen die niet
pijnloos zijn. Wat de oplossingen betreft wordt de keu
ze die Landbouwcommissaris Andriessen aangeeft in
het Groenboek, toch te zeer als een zwart/wit-
benadering gezien. Forse prijsverlagingen brengen niet
alleen de inkomens van grote groepen agrariërs onder
grote druk. Het gevaar is groot dat nationaal compen
serende maatregelen worden getroffen, waardoor de
eenheid van de Europese landbouw en voedselmarkt
verbroken kan worden. De landbouworganisaties vere
nigd in het COPA zijn het er over eens dat dit voor Eu
ropa een doodlopende weg is. De andere mogelijkheid,
die van produktiebeperking door meer quotasyste
men, werd door de Europese Commissie al ver weg
geworpen. De boerenorganisaties omarmen quota
systemen evenmin. Het bureaucratisch apparaat dat
nodig is om dergelijke systemen in te voeren en te be
heren, trekt weinigen aan. De problemen bij de invoe
ring van de superheffing maken dit duidelijk. De Euro
pese landbouworganisaties zien meer in een vorm van
medefinanciering door de producenten van de kosten
van het landbouwbeleid. Maar ook dat zal in de boe-
renportemonnaie voelbaar zijn.
Bij de verkenning van het speelveld voor het toe
komstige landbouwbeleid spitst de discussie zich toe
op het graanbeleid Bij melk is de kogel al door de kerk.
Daar is de weg gekozen van de produktiebeheersing
door contingentering. Meer nog dan melk is graan het
fundament van het Europese landbouwbeleid. Niet al
leen omdat het in de toonaangevende Europese lan
den, Nederland buiten beschouwing latend, de be
langrijkste agrarische inkomensbron is. Graan is een
steunpunt in het bouwplan. Als die teelt onvoldoende
inkomen oplevert, gaan de landbouwers uitwijken naar
andere produkten, die dan in de neergang worden
meegezogen. De Nederlandse akkerbouwers die in
verhouding al meer zijn gespecialiseerd in andere teel
ten dan granen, zoals aardappelen en vollegronds-
groenten, zijn beducht voor rigoureuze teeltverschui
vingen. Lage graanprijzen kunnen ook in de hand wer
ken dat meer akkerbouwers het graan direct aan het
vee voeren. In Frankrijk en West-Duitsland is het heel
gebruikelijk op deze wijze varkens- en pluimveehoude
rij te bedrijven. Voor Nederland heeft de graanprijs zeer
directe betekenis voor de inkomens van de producen
ten van fabrieksaardappelen. Het zetmeelbeleid is ge
koppeld aan het graanbeleid. Het graanbeleid is een in
komensregelaar, niet alleen voor de akkerbouwers,
maar voor de gehele boerenbevolking. Ingrijpende
aanpassingen van het graanbeleid, zoals omstreeks
1830 in Engeland, hebben tot grote spanningen en
Ir. J. H. Egberink
ontwrichting op het platteland geleid. Zelfs in de Vere
nigde Staten is de laatste maanden duidelijk geworden
dat geen enkele regering zomaar de bodem onder het
graanbeleid kan wegtrekken.
De Europese Commissie is zich er goed van bewust
dat een graanprijsbeleid dat afkoerst op het peil van de
wereldmarkt een aanslag op de Europese Gemeen
schap is. Commissaris Andriessen kiest een minder di
recte weg om tot sanering te komen. De landbouwor
ganisaties hebben ermee ingestemd dat een deel van
de kosten van het beleid voor overschotprodukten ge
financierd zou dienen te worden door de producenten.
Er ligt nu een voorstel op tafel om de prijzen te bevrie
zen en de graanproducenten 3 procent heffing te laten
betalen. Die opbrengst wordt gebruikt om de afzet van
overschotten te betalen. Daarnaast worden er hogere
eisen gesteld aan de produkten waarvoor de Europese
Gemeenschap een basisgarantie biedt. Graan moet
straks in meer gedroogde vorm worden aangeleverd
bij de opslagsilo's. Tot nu toe werd er een vochtgehalte
toegestaan van maximaal 16%. Het voorstel is om dit
op 14% te brengen. Dat leidt tot extra droogkosten,
waarvan de praktijk zich afvraagt of die wel zinvol zijn.
Bij het verwerkingsproces van graan, tot bijvoorbeeld
veevoeder, moet veelal later weer water worden toe
gevoegd. Medefinanciering en zwaardere kwaliteits
eisen hebben als resultaat een beduidende verlaging
van de inkomsten voor de akkerbouwers.
Het vorig jaar stuitten de voorstellen tot graanprijsda
lingen op een veto van Westduitse zijde. Enkele jaren
geleden werden onvoldoende prijsaanpassingen voor
de Westduitse boeren financieel gecompenseerd. De
ze nationale maatregelen werden door de Europese