FLÖA7ÏMRArf!Z
sen vrijheid enerzijds en beheersbaar
heid anderzijds.
De meest in het oog springende liberali
seringsmaatregelen van de monetaire
autoriteiten, die op 1 januari jl. van
kracht zijn geworden, kunnen als volgt
worden samengevat.
Vormvereisten guldenskapitaal-
marktpapier
De in het voorafgaande aangegeven
vereisten ten aanzien van de looptijd en
het aflossingsschema zijn afgeschaft.
Voor de afbakening van de grens tussen
korte en lange schuldtitels is een gemid
delde oorspronkelijke looptijd van twee
jaar vastgesteld. Dit heeft belangwek
kende consequenties omdat allerlei tot
voor kort niet toegestane looptijden
constructies tot de mogelijkheden zijn
gaan behoren, waardoor een betere af
stemming op de behoeften van de geld
nemers tot stand kan worden gebracht.
Het nieuwe jaar is wat dat betreft goed
begonnen, want deze kans werd direct
benut. De Wereldbank was de eerste in
stelling die een beroep op onze kapitaal
markt deed via een lening met een
vaste looptijd. Ook de hypotheekban
ken speelden in op de ontstane situatie
door pandbrieven met een korte vaste
looptijd af te gaan geven. Ook de over
heid zou gebruik kunnen maken van de
nieuwe mogelijkheden. Gezien het
beeld van de toekomstige aflossingen
van staatsschuld - een sterke concen
tratie in het begin van de jaren negentig
- gaan wij ervan uit, dat de minister
van Financiën zich bij de emissie van
obligaties vooral op de lange termijnen
zal richten. Bij de plaatsing van schat
kistpapier zal de Staat vanaf dit jaar uit
sluitend korte termijnen (korter dan
twee jaar) hanteren. Hier was al een
tendens tot looptijdverkorting gaande.
Nieuwe soorten papier
De uitgifte van kort guldenstoonderpa-
pier door banken, zogenaamde 'certifi-
cates of deposit' (CD's), en door niet-
banken, zogenaamd 'commercial paper'
(CP) is thans uitdrukkelijk geoorloofd.
Ook is de emissie toegestaan van toon
derpapier waarvan de rente regelmatig
aan een actuele rentevoet kan worden
aangepast, 'floating rate notes' (FRN's).
Onmiddellijk na de start van het nieuwe
jaar dienden zich emittenten van zowel
CD's als CP aan, respectievelijk de ABN
en Akzo. De looptijden van dit papier
zijn zeer kort. De coupures zijn hoog (f 1
miljoen) in verband met kostenoverwe
gingen. De Amerikaanse bank Security
Pacific Corp. was de eerste instelling die
op onze kapitaalmarkt FRN's plaatste;
een emissie waarbij overigens ook een
vaste looptijd in de leningsvoorwaarden
was opgenomen. Niet alleen het nieuwe
verschijnsel van de variabelrentende
obligatielening deed zijn intrede, ook
'floating rate'-pandbrieven kwamen op
de markt. De rentevergoeding op de
nieuwe soorten papier werd meestal ge
koppeld aan de zogenaamde Aibor-
tarieven ('Amsterdam InterBank Offered
Rate'). Naar analogie van het Londense
Libor-tarief is DNB intussen gestart met
het dagelijks vaststellen van Aibor-
tarieven voor 1, 2, 3, 6 en 12 maanden.
Het is de vraag of de levendige activiteit
in de eerste weken van 1986 als een in
dicatie mag worden beschouwd voor de
verdere ontwikkeling van de nieuwe
soorten papier. Wellicht speelde de
wens om zo snel mogelijk met de nieu
we instrumenten naar buiten te treden
en de (on)mogelijkheden ervan af te
tasten een rol. Voor 1 januari was de af
gifte van CD's en CP ook reeds moge
lijk. Toch werd toen van deze mogelijk
heid geen gebruik gemaakt. Het suc
cesvol plaatsen van het nieuwe papier
zal uiteraard in hoge mate een kwestie
zijn van prijs, in de zin van aantrekkelijk
heid van de rentevergoeding. De ver
handelbaarheid van de schuldtitels
heeft een neerwaartse invloed op de
rente. Daartegenover staat dat dit ken
merk een uitbreiding betekent van het
instrumentarium in het kader van een
flexibel liquiditeitsbeheer.
Ten aanzien van CP moet worden opge
merkt dat waarschijnlijk alleen de zeer
grote bedrijven dit papier - een alterna
tief voor kasgeld - daadwerkelijk met
succes zullen kunnen uitgeven. Indien
een goed functionerende CP-markt tot
stand zou komen, zal dit leiden tot ba
lansverkorting bij het bankwezen. Be
drijven voorzien dan immers (deels) in
hun financieringsbehoefte buiten het
bankwezen om, terwijl aan de andere
zijde van de bankbalans een deel van de
toevertrouwde gelden zal worden aan
gewend voor uitzetting in CP.
Het is onduidelijk of een bloeiende
markt in FRN's zal ontstaan. Naar het
zich laat aanzien zouden vooral banken
als emittent en ook als bezitter van
FRN's kunnen optreden.
Beleid bij emissies
Bij de in het voorafgaande aangegeven
nieuwe soorten schuldtitels is in de me
dia uitvoerig stilgestaan. Ook ten aan
zien van het beleid bij emissies zijn
evenwel wezenlijke wijzigingen doorge
voerd. De voorwaarden die aan de 'lead
manager' van een emissie worden
gesteld zijn versoepeld en het beleid
aangaande de emissiekalender is ver
eenvoudigd.
De rol van 'lead manager' bij emissies
van guldenstoonderpapier is vanaf janu
ari niet langer voorbehouden aan Neder
landse banken, maar mag nu ook wor
den vervuld door in ons land gevestigde
dochters van buitenlandse banken. Het
is een goede zaak dat DNB aan het 'lead
management' van buitenlandse banken
duidelijke voorwaarden heeft gesteld.
Zo moet een dergelijke bank bijvoor
beeld ingeschreven staan in het register