Onverwachte effecten
FPA geen wondermiddel
Een advies de moeite waard
Financiering van FPA
organisatorische factoren de doorslag
zullen geven.
Een realistische kosten-baten-analyse
van de invoering van een nieuw produk-
tiesysteem laat zich over het algemeen
moeilijk opstellen. Door het ontbreken
van ervaring treden in de praktijk onver
wachte mee- en tegenvallers op. Zo kan
een verhoging van de produktie bijvoor
beeld leiden tot extra kosten bij de
expeditie-afdeling. En anderzijds blijken
in de praktijk soms onverwachte hoge
besparingen te behalen op de kosten
voor werkvoorbereiding. De uitkomsten
van de economische analyse worden
daarom deels bepaald door het opti
misme dan wel het pessimisme dat in
de berekeningen wordt gestopt. Er tre
den altijd onverwachte effecten op. On
nodige risico's moeten bij een serieuze
overweging natuurlijk tot een minimum
worden beperkt, hetgeen meestal leidt
tot het inschakelen van een externe
deskundige.
Een kwestie van groot belang is de in
terne organisatie van het bedrijf. Elk
produktiebedrijf is in principe opge
bouwd als een bedrijfsketen. Belangrijke
schakels van deze keten zijn bijvoor
beeld de ontwerpafdeling, de inkoop, de
fabrikage-afdeling en de verkoopafde
ling. Wanneer bijvoorbeeld de fabrikage-
afdeling niet efficiënt is opgezet, is het
verstandig daar eerst de zaken organisa
torisch op een rij te zetten. Het heeft
geen zin om ondoelmatige processen te
automatiseren.
Een andere kwestie vormen de specifie
ke voorwaarden van een flexibel pro-
duktie-automatiseringssysteem. Een
voorbeeld: in het algemeen komen de
economische voordelen van een com
putergestuurde produktielijn pas uit de
verf bij een voldoende lange bedrijfstijd.
Meestal is ten minste een tweeploegen
dienst daarvoor nodig.
Het organisatorische vraagstuk omvat
echter meer dan het stroomlijnen van
de individuele afdelingen, die samen de
bedrijfsketen vormen. Ook en juist de
samenwerking tussen de bedrijfsscha-
kels moet vlekkeloos zijn om de flexibili-
teitsvergroting van de organisatie door
invoering van computertechnieken
maximaal te doen zijn. De afstemming
tussen de verschillende onderdelen van
een bedrijf vindt nu in de praktijk
meestal plaats door het opbouwen van
tussenvoorraden. Deze buffers kunnen
een niet-optimale afstemming tussen de
afdelingen opvangen. Buffers zijn in fei
te een teken van onvoldoende flexibi
liteit.
Een tweede bezwaar is, dat het aanhou
den van tussenvoorraden een beslag op
het bedrijfskapitaal legt en dus vermo-
genskosten met zich brengt. Een be
drijfsketen waarvan de elementen on
derling door middel van buffers zijn ver
bonden is dus suboptimaal. Beter is het
om er naar te streven dat de informa
tiestromen binnen het bedrijf zodanig
worden geleid dat het aanhouden van
buffers niet langer nodig is. Voorwaarde
is dan wel, dat de produktiecapaciteit
groot is en op elk gewenst moment kan
worden ingezet. Dat is nu juist hetgeen
met de invoering van FPA kan worden
bereikt.
Zoals uit het bovenstaande blijkt, zal de
opkomst van FPA naar verwachting
doorzetten en kan deze ontwikkeling
een belangrijke verbetering betekenen
van de produktiestructuur in Nederland.
Produktiecel voor het computergestuurd vervaardigen van printplaten voor de
elektronica-industrie.
Het zal echter duidelijk zijn, dat succes
volle invoering van FPA ook nogal wat
eisen stelt op het financiële en organisa
torische vlak. Vooral voor middelgrote
en kleinere bedrijven is daarom een des
kundigenadvies aan te bevelen.
Naast de kosten van het deskundigen
advies (eventueel inclusief projectbe
geleiding) zal moeten worden geïn
vesteerd in programmatuur en appara
tuur, terwijl ook het omschakelingspro
ces geld kan kosten, in de vorm van een
tijdelijk lagere produktie.
Voor een bedrijf dat invoering van FPA
overweegt loont het de moeite om zich
te oriënteren op de mogelijkheid van
een bijdrage in de kosten door de over
heid. De overheid is zich haar verant
woordelijkheid voor een goede produk
tiestructuur bewust en heeft onder an
dere de zogenaamde SABA-regeling op
gezet. SABA staat voor Subsidierege
ling Advisering en Begeleiding Automa
tisering. Deze regeling wordt uitgevoerd
door de Nederlandse Herstructurerings
Maatschappij (NEHEM) in 's-Hertogen-
bosch en voorziet binnen bepaalde
grenzen in een tegemoetkoming van
40 van de advieskosten. Alleszins
aantrekkelijk, gezien het feit dat het in
schakelen van een adviesbureau
meestal een kostbare zaak is. Maar een
echt goed advies betaalt zichzelf dubbel
en dwars terug.
Voor het verkrijgen van een bankfinan-
ciering is een goede onderbouwing van
de aanvraag noodzakelijk. Daarbij vormt
een rapport van een externe deskundige
instantie een bijzonder waardevol ele
ment. Overigens is een investering in
FPA behalve kansrijk ook niet zonder ri
sico's. Een groot deel van de investe
ringskosten is toegesneden op het indi
viduele geval; dit geldt onder andere
voor de gemaakte advieskosten, de
kosten van installatie en de kosten van
de besturingsprogramma's. Risicodra
gend (eigen) vermogen zal daarom een
substantieel onderdeel van de financie
ring moeten uitmaken.
De ondernemer die met FPA plannen bij
de Rabobank komt mag rekenen op een
positieve benadering. Elk individueel
plan wordt natuurlijk met zorg doorge
licht, niet in het minst in het belang van
de ondernemer zelf. Voor bedrijven met
goed doortimmerde plannen maar een
tekortschietend eigen vermogen kan
dan bijvoorbeeld een stimuleringslening
tot de mogelijkheden behoren.