Toeleveringsindustrie
nader bekeken
De toeleveringsindustrie,
ontstaan na de Tweede
Wereldoorlog, is een
belangrijke tak van de
Nederlandse industrie
geworden. Sinds de jaren
zestig, waarin bedrijven zich
door fusies en
concernvormingen met velerlei
activiteiten bezighielden, heeft
zich een structurele
verandering in het
bedrijfsleven voorgedaan.
Bedrijven zijn zich meer en
meer gaan toeleggen op hun
hoofdactiviteiten en zijn zich
gaan specialiseren, waardoor
er groeimogelijkheden werden
geboden aan de
toele veringsindustrie
Wat is toelevering
e laatste tijd vindt een
_- verdergaande specialisatie
plaats, want veel grote be-
drijven richten zich nog ster-
- ker dan voorheen op hun
hoofdactiviteiten. Dit specia-
- -= lisatieproces wordt bevor-
derd doordat in Nederland
overwegend middelgrote bedrijven wer
ken, die te kleinschalig zijn om alle be
werkingen rendabel zelf te doen.
Door deze specialisatie wordt uitbeste
den een bewuste bedrijfsstrategie.
Daarnaast worden bedrijfsactiviteiten
uitbesteed om knelpunten in de capaci
teit op te vangen. Bij een aantrekkende
economie en een toename van de in
dustriële omzetten worden de capaci
teitsknelpunten sneller bereikt. Dit
brengt met zich mee dat een groot aan
tal produkties en bewerkingen alsmede
de bedrijfsvreemde activiteiten worden
uitbesteed aan andere bedrijven.
Het gevolg is dat er een netwerk is ont
staan van bedrijven die gespecialiseerd
zijn in toelevering van hoogwaardige
produkten en diensten. Het merendeel
van deze bedrijven besteedt zelf weer
een deel van de orders uit, zodat er een
trapsgewijze toeleveringsstructuur is
ontstaan, een soort piramidestructuur
waarin bovenaan een groot uitbeste
dend bedrijf zit en meer naar beneden
een keten van steeds kleinere toeleve
ranciers. Toeleveringsbedrijven bevin
den zich voornamelijk in de sectoren
metaal- en elektrotechniek en de rub
ber- en kunststofindustrie, maar ook de
hout- en lederindustrie spelen bij toele
vering een rol.
Onder toeleveren moet worden verstaan
de levering van goederen en diensten
aan een ander bedrijf ten behoeve van
diens produktieproces. De toeleveringen
kunnen worden onderscheiden in ener
zijds leveringen op eigen initiatief en
ontwerp van een door de markt produ
cerend bedrijf en anderzijds leveringen
die op specificatie van een opdrachtge
ver worden gemaakt. Dit laatste wordt
subcontracting genoemd. Door de
NEVAT worden onder de toeleveringsin
dustrie alleen die bedrijven begrepen die
zich met subcontracting bezighouden.
Bij het op eigen initiatief en ontwerp
voor de markt produceren is het van be
lang, dat er produkten (halffabrikaten en
onderdelen) worden gemaakt waar be
hoefte aan is. Hiervoor is het noodzake
lijk dat men zich in de markt oriënteert
op de aanwezige en zich ontwikkelende
behoefte. Bij dergelijke bedrijven wor
den produkten gemaakt die in meerdere
In industriële produktie-
processen maakt men
steeds vaker gebruik van
toelevering. Grote onder
nemingen beperken zich
steeds vaker tot hun
strategische kernactivi
teiten en tot het assem
bleren van toegeleverde,
kwalitatief hoogwaardi
ge halffabrikaten. De
industrieën toepasbaar zijn. Het voor
deel van deze toeleveringsbedrijven is
dat men niet afhankelijk is van één
afnemer.
Afhankelijkheid bestaat er wel bij sub
contracting. Het toeleverende bedrijf is
alleen belast met de uitvoering van het
te leveren produkt en stelt produktieca-
paciteit ter beschikking. Wanneer het
uitbestedende bedrijf stopt met een be
paalde activiteit of produkt ofwel het
gehele bedrijf houdt op te bestaan, valt
ook een deel van de afzet van het toele
veringsbedrijf weg. In de jaren zestig
was dit het geval voor de bedrijven die
produkten toeleverden aan de mijnen.
Door mijnsluiting was een aantal toe
leveringsbedrijven gedoemd te ver
dwijnen.
Bij subcontracting (in de metaalnijver
heid komt dit veel voor) doen zich
tegenwoordig veranderingsprocessen
voor. De tendens gaat steeds meer in de
richting van het zogenaamde 'co-
makership'. Toeleverende bedrijven wor
den ingeschakeld bij produktieproces-
