i
iiXi*; -
O5
Technologische aspecten
\r -r w
Ethanolproduktie
Zoekt men naar mogelijkheden voor de
verwerking van grote hoeveelheden
landbouwgrondstoffen, dan dient der
halve vooral gedacht te worden aan de
laagwaardige produkten. Deze groep
van produkten is echter concurrentiege
voeliger vanwege in het algemeen
goedkopere niet-agrarische grond
stoffen.
De prijs van de beschikbare tarwe en
suiker dient derhalve concurrerend te
zijn ten opzichte van andere grondstof
fen, waaronder aardolie. Dit volgt reeds
uit het feit dat de grondstofkosten als
regel het leeuwedeel (de helft tot drie
Ir. A. R. Sjauw
Koen Fa
Bedrijfstakonderzoek
vierde) van de bruto-produktiewaarde
van het eindprodukt uitmaken. Ook
hebben over het algemeen agrarische
produkten ten opzichte van niet-
agrarische grondstoffen het nadeel dat
het aanbod seizoengebonden is, dat de
produkten een hoog watergehalte heb
ben en min of meer aan bederf onderhe
vig zijn.
Dit vergt extra voorzieningen en organi
satie van de produktie, wat kostenver
hogend werkt.
De opbrengst van de bijprodukten die bij
de verwerking vrijkomen, is van groot
belang om de verwerkingskosten te
drukken. Zo is gluten een belangrijk bij-
produkt van een tarwezetmeelfabriek.
Tarwegluten is een ingrediënt voor de
bakkerijindustrie. Het wordt gebruikt
om de bakkwaliteit van zachte tarwe te
verbeteren en is verder ook een ge
schikte component voor mengvoeder,
evenals maisgluten. Tarwegluten is ech
ter veel duurder dan maisgluten (ca. 8
x). Ofschoon bij de verwerking van tar
we tot zetmeel circa 10 gluten tegen
ca. 70 zetmeel vrijkomt, maakt de
opbrengst van de gluten ongeveer 1/3
uit van de totale omzet van een tarwe
zetmeelfabriek. Hierdoor is de rentabili
teit van een tarwezetmeelfabriek sterk
afhankelijk van de opbrengst van
gluten.
In de VS maakt de opbrengst van de bij
produkten van de ethanolproduktie naar
schatting zelfs de helft uit van de ver
werkingskosten van het hoofdprodukt
(ethanol).
Technologisch gezien, lijken er in princi
pe geen beperkingen te bestaan om gra
nen, aardappelen en bieten te verwer
ken tot zetmeel, suikers en de vele afge
leide produkten, ook wel derivaten ge
noemd. Het is nu reeds mogelijk de hui
dige verwerkingsmethode te verbete
ren, waarbij de kosten (met name de
energiekosten, de vaste kosten en de
uitlevering) met 40 a 50 kunnen
worden verlaagd.
Zo heeft Gist Brocades onlangs een
continu proces ontwikkeld voor de be
reiding van o.a. ethanol. Dit is een gein
tegreerd systeem voor afbraak van zet
meel tot suikers (versuikering) en ver
gisting van suikers tot ethanol. Invoer
van de grondstof enerzijds en afvoer
van het eindprodukt anderzijds vindt
dus bij wijze van spreken aan de 'lopen
de band' plaats. Dit is een aanzienlijke
verbetering van de bestaande proces
sen waarin tot nu toe alleen de voorbe
handeling van zetmeel en de destillatie
van de alcohol uit de vergiste suikers
continu konden worden bedreven. Het
tussenliggende deel van de versuikering
en vergisting werd in afzonderlijke par
tijen (batches) uitgevoerd. Voordelen
van een continu proces zijn onder
meer;
fi
a de duur van het vergistingsproces
wordt sterk verkort, waardoor per tijds
eenheid meer dan vijftien maal zoveel
alcohol geproduceerd kan worden;
b een betere controle op het verloop
van het proces is mogelijk en tevens
kan dit op eenvoudige wijze geautoma
tiseerd worden;
c er is energiebesparing mogelijk door
efficiënter hergebruik van de bij de pro
cessen vrijkomende warmte;
d het grondstofverbruik is minder om
dat een hoger percentage wordt omge
zet in alcohol dan bij de tradionele
batchprocessen, waarin meer gist als
bijprodukt wordt gevormd.
De produktie van ethanol op basis van
tarwezetmeel en bietsuiker om lood in
benzine te vervangen, lijkt meer een
landbouwpolitieke kwestie te zijn dan
een technologisch probleem. De aan
wending van ethanol als energiebron is
overigens niet nieuw, maar vindt reeds
uitgebreid toepassing in Brazilië en in
mindere mate in de VS.
In Brazilië wordt ethanol uit rietsuiker
gemaakt. Dit is goedkoper dan de pro
duktie van ethanol uit bietsuiker, omdat
bij de destillatie van de ethanol gestookt
wordt met de 'baggasse'. Dit zijn de
resten van de rietstengels nadat het
sap, waarin de suiker zich bevindt, er uit
is geperst. Zodoende wordt er op de
energiekosten bespaard. Daarnaast is
dit voor de Braziliaanse economie een
(Boven) In Brazilië wordt reeds alcohol
uit suikerriet als autobrandstof
verkocht.
(Links) Vervaardiging van aardappe/zet
mee/derivaten door middel van extrusie
leidt tot energiebesparing.
besparing op de deviezenuitgaven (Bra
zilië importeert aardolie).
In de VS wordt ethanol die bestemd is
voor motorvoertuigen, gewonnen uit
mais. Tarwe is duurder dan mais en
wordt derhalve nauwelijks gebruikt. Het
verbruik van ethanol voor brandstof
doeleinden in de VS verzevenvoudigde
TAXA
R000VIARIA
ÜNICA-TRU
RENOVACAO
OA LICENCA