Agrarische informatica
gedachten rond de Landbouw-RAI
De Landbouw-RAI heeft van ori
gine de mechanisatie van het
agrarisch bedrijf ais centraal on
derwerp. Daarmee wordt nog
steeds arbeids- en kostenbespa
ring bereikt. Ook de computer
neemt een steeds belangrijker
plaats in binnen het agrarisch
bedrijf, in de procesautomatise
ring wordt dit hulpmiddel bij
voorbeeld ai veelvuldig ingezet
voor de voederdosering; in de
moderne kassen is gecomputeri
seerde klimaatregeling niet meer
weg te denken. De agrarische
informatica die tot doei heeft de
ondernemer van management
informatie te voorzien, is daar
entegen een betrekkelijk nieuwe
computertoepassing in deze
sector, in de komende jaren zijn
op dit gebied interessante ont
wikkelingen te verwachten.
13
Computers en leveranciers in
overvloed
Kat uit de boom kijken
p de Landbouw-RAI in 1984
was nog maar een handvol
bedrijven en instellingen aan
wezig dat produkten aan
bood op het terrein van de
agrarische informatica. De
meeste computers stonden
er toen als publiekstrekker,
niet als praktische toepassing voor de
boer.
Anno 1986 kan men in Nederland tien
tallen bedrijven aanwijzen die zich daar
gericht mee bezighouden. En dan wordt
niet gedoeld op de standaard-
boekhoudpakketten voor computers of
op de 50 verschillende pakketten die
worden verkocht voor orderverwer
king/facturering bij bloemenexporteurs.
We hebben dan bedrijfsmanagement-
systemen op het oog, die speciaal ont
wikkeld zijn voor een bepaald bedrijfsty-
pe. Er bestaan bijvoorbeeld al 7 verschil
lende managementpakketten voor zeu
genhouders. Allemaal apart ontwikkeld
voor in principe precies dezelfde toepas
sing, maar onderling zijn ze niet verge
lijkbaar. Soms ook, is het pakket een
dienstverlening van de voederleveran
cier. Het bekende Comzog-pakket van
Cebeco is daar een voorbeeld van. De
voorlichters van deze organisatie advi
seren en begeleiden de zeugenhouders
op het bedrijf bij het hanteren van dit
pakket.
Er is kortom een grote verscheidenheid
aan pakketten en initiatieven met elk hun
eigen kwaliteiten. Deze ontwikkeling is
voor de overheid - die terdege de bete
kenis van automatisering voor de be
drijfsvoering onderschrijft - aanleiding
geweest een Informatica Stimule
ringsplan voor de agrarische sector op
te zetten. In dit zgn. Agro-INSP moeten
de krachten zoveel mogelijk gebundeld
(gaan) worden.
Automatiseringskennis is ten slotte niet
alleen duur, ze is vooral te schaars om
niet efficiënt in te zetten.
Omdat de agrarische sector veelomvat
tend is, worden daarbinnen takken on
derscheiden, die als een geheel gezien
kunnen worden: akkerbouw, glastuin-
Drs. R. B. Bakker
Innovatiemanager
bouw, rundvee, varkens, pluimvee. Om
de belangen van de agrarische onderne
mer op het gebied van informatica te
kunnen behartigen is per tak een Stich
ting Informatieverzorging opgericht. De
ze takorganisaties hebben als ideële
hoofddoelstelling de agrarische onder
nemer in een minder kwetsbare positie
te plaatsen tegenover de aanbieders van
informatica produkten.
De takorganisatie treedt op als repre
sentant van de primaire bedrijven en
moet de informatica binnen een tak be
heren en richting geven. Door een brede
bestuurlijke samenstelling kan zij de tak
genoten op informaticagebied vertegen
woordigen. De takorganisatie voor de
varkenshouderij werd al in 1980 opge
richt, de andere takken pas in 1985. De
automatisering in de takken is op dit
moment in verschillende fasen van ont
wikkeling. Dat geldt vooral voor de
bedrijfsmanagement-systemen: de ad
ministratieve kant van automatisering
die tot doel heeft de besluitvorming bin
nen de agrarische onderneming en de
bedrijfsvoering te optimaliseren.
In het algemeen is de behoefte aan ad
ministratieve automatisering bij de agra
rische ondernemer tot nu toe maar be
perkt aanwezig. Men is er wel in geïnte-
resseerd, maar neemt voorlopig een af
wachtende houding aan. Op een aantal
pioniers na. De neiging om zich wat te
laten opjagen door het grote aanbod
van computers en programmatuur, is
veel minder dan bijvoorbeeld in het
midden- en kleinbedrijf.
In het midden- en kleinbedrijf wordt
nogal wat afgeleden op automatise
ringsgebied. Hoe komt dat? Op het
eerste gezicht ziet de computer met het
programma er aardig en aantrekkelijk
uit. Maar de gebruiker in spe beseft te
weinig dat een 'personal computer' een
ander type bedrijfsmiddel is dan hij ge
wend is. Een personal computer eist
zorg, kennis en tijd; de gebruiksvriende
lijkheid is vaak verre van optimaal en
zijn nieuwe eigenaar blijkt computer
operator te moeten spelen, omdat het
ding zich onverklaarbaar gedraagt. Bij
geleverde handboeken zijn vaak onlees
baar of nog erger, irrelevant. Dat klinkt
hard, maar velen zullen die ervaring
hebben opgedaan. Het gevolg is dat
meer dan gedacht een beroep moet
worden gedaan op begeleiding door de
leverancier. Dan blijkt de mankracht
schaars en de begeleiding duur.
Voor de meeste bedrijven is het de
eerste keer dat zij een computer aan
schaffen. Tot wie kan men zich wenden
voor advies? Collega's, leveranciers,
boekhoudbureau, servicebureau? Een
aanschaf is een risico. De kat uit de
boom kijken is misschien nog niet de
slechtste houding. De takorganisaties
komen zo gezien op het juiste moment.
Want alles wijst er op dat een computer
voor managementdoeleinden in de toe
komst een normaal stuk gereedschap
op het bedrijf zal worden. Aan de voor
bereiding van de automatisering kan het
beste collectief op het takniveau ge
werkt worden om desinvesteringen en
ook frustratie bij de ondernemer tegen