Arbeidsproduktiviteit
Nederlandse
agrariërs
op hoog niveau
Binnen de landen van de EG is
de produktiviteit van de
ingezette arbeid in land- en
tuinbouw het hoogst in
Nederland. En meer dan dat.
De totale netto gerealiseerde
vergoeding voor kapitaal,
arbeid en grond - de netto-
produktie - per arbeidskracht
ligt in Nederland hoger dan in
de meeste andere landen van
de wereld. Dit artikel wil in het
kort belichten op grond van
welke factoren ons land op
dergelijke uitstekende presta
ties kan bogen
Netto produktie in gld. per:
Kapitaalintensieve
produktiewijze
^GR0%
De verschillende sectoren
e netto-produktie per ar
beidskracht is in Nederland
de afgelopen 20 jaren aan
zienlijk toegenomen. Gecorri
geerd voor inflatie, is er sinds
1965 een produktiviteitsstij-
ging opgetreden van meer
dan 200 procent. Dit bete
kent meer dan een verdrievoudiging.
In 1983 bedroeg de netto-produktie per
agrariër 51 900 gulden. Ook de netto-
produktie per hectare cultuurgrond
heeft in die periode een dergelijke aan
zienlijke stijging vertoond en bedroeg in
1983 in Nederland 6 390 gulden. Inter
nationaal gezien ligt in ons land de pro
duktiviteit van de ingezette arbeid en de
ingezette hoeveelheid cultuurgrond op
een hoog niveau. Dit komt duidelijk naar
voren wanneer we de situatie van Ne-
derland vergelijken met die van de ande
re EG-lidstaten. De tabel geeft de posi
ties van de verschillende staten voor
1983 duidelijk aan.
Ir. H. M. J. Keulen
Bedrijfstakonderzoek
Binnen de Gemeenschap is de ar
beidsproduktiviteit het hoogst in Neder
land, gevolgd door België, Luxemburg
en het Verenigd Koninkrijk. Dat de ar
beidsproduktiviteit in West-Duitsland zo
laag is, vindt zijn oorzaak vooral in het
daar gehanteerde systeem van winstbe
paling en de relatief omvangrijke agrari
sche beroepsbevolking.
Ook wat de grondproduktiviteit betreft,
blijkt Nederland aan kop te gaan. Dat de
grondproduktiviteit in Italië relatief hoog
is hangt onder andere samen met het in
verhouding grote aandeel cultuurgrond
dat intensief beteeld wordt.
Men dient ervoor te waken dat men bij
de ontwikkeling van de agrarische pro
duktie in Nederland de invloed van de
factor kapitaal niet verwaarloost. De
factor kapitaal heeft in belangrijke mate
bijgedragen tot de sterke stijging van de
produktiviteit van de agrarische sector.
Dit komt bij de enkele toerekening van
de netto-produktie aan de factor arbeid
of grond niet tot uiting.
Land
1 Nederland
2 België
3 Luxemburg
4 Verenigd Koninkrijk
5 Denemarken
6 Frankrijk
7 Ierse Republiek
8 Italië
9 West-Duitsland
10 Griekenland
Agrarische werker
51 900
42 500
31 500
30 650
26 400
25 050
19 550
17 700
16 900
13 900
ha cultuurgrond
6 390
3 180
1 860
1 030
1 890
1 390
680
2 530
1 930
1 630
Binnen de land- en tuinbouw heeft een
sterk ingrijpend proces van rationalisa
tie en schaalvergroting plaatsgevonden.
De sterke economische groei die na de
Tweede Wereldoorlog in andere secto
ren van de economie werd gerealiseerd,
heeft dit proces belangrijk versterkt.
Om niet achter te blijven bij de inko
menstoename in die andere sectoren,
moest de land- en tuinbouw tot een
reeks van structurele aanpassingen
overgaan. Men ging daarbij steeds meer
over tot specialisatie, intensivering en
mechanisatie. De land- en tuinbouwbe
drijven zijn uitgegroeid tot ondernemin
gen met een grote kapitaalbehoefte. Ne
derland heeft binnen de EG de hoogste
kapitaalintensiteit (uitgedrukt in gids/
ha). De produktieprocessen zijn dan ook
sterk gemechaniseerd en inmiddels ook
al vaak geautomatiseerd; er wordt ge
bruik gemaakt van de modernste pro-
duktiemiddelen en technieken.
Zo worden in de Nederlandse veehou
derij machines ingezet die voor een effi
ciënte manier van voederwinning, uit-
kuilen, voederen, mestverwerking en di
verse andere werkzaamheden zorg dra
gen. In toenemende mate worden ge
deelten van de produktieprocessen
geautomatiseerd en gestuurd door
computers (bijvoorbeeld voedervoorzie
ning). Ook in de akkerbouw leveren de
ingezette machines voor bijvoorbeeld
grondbewerking en kunstmeststrooien
een belangrijke bijdrage aan de moderne
teeltmethoden. Voor de teelt van aard
appelen, uien, bieten en ook voor de
akkerbouwmatige verbouw van groen
ten is een breed scala speciale oogst- en
bewerkingsmachines ontwikkeld. De
Nederlandse tuinbouw past eveneens
moderne kapitaalintensieve produktie-
methoden toe. In de glastuinbouw
wordt - naast de mechanisatie van on
der andere het zaaien en planten - met
name veel gebruik gemaakt van geavan
ceerde computergestuurde systemen.
Klimaatregelingen, energiebeheersing
EG tien
21 200
1 700