aantal principiële uitgangspunten aan. Ik
vermoed, dat velen het nog tamelijk zwaar
vonden. Vooral omdat het woord coöpera
tief zo rijk is aan historischeinhoud en zo
gemakkelijk misverstand kan wekken. Niet
voor niets schreef ik de vorige keer, dat het
coöperatieve zich ook helemaal dekt met za
kelijk commercieel handelen!
Het verrassende is, dat we zulke zwarighe
den niet hebben, als we vanuit een andere
invalshoek op onze identiteit letten. Ik kom
daarop door dat bevrijdende applaus, toen
Wijffels heel gewoon een paar belangrijke,
maar door ieder meteen begrepen zaken
noemde, waar we de komende tijd tegen
aan moeten gaan. Ik kom daar ook op door
een brief van een wijze, oud-rabo-gediende.
Die schreef me ongeveer: 'Hang die identi
teit niet te theoretisch op aan de 'coöpera
tie Dat wordt gauw te formeel en te theore
tisch. Zoek de eigen identiteit vooral in de
betekenis van onze banken voor de plaatse
lijke gemeenschap.
rv_/i Inderdaad, met zo'n aanzet kom je
I X I een heel eind. Je mag er zelfs de coö-
O peratieve theorie even bij vergeten.
Want ieder van ons weet uit eigen ervaring,
dat de Rabobank zo zijn eigen kenmerken
heeft. Allemaal zelfstandige banken, die on
derling in hun landelijke organisatie een
nauwe samenwerking hebben. Iedere bank
een eigen werkgebied, waar ze haar naam
aan ontleent en haar kantoren heeft. Dat is
al tachtig of meer jaren het geval. Geen
wonder dan ook, dat er zeer nauwe banden
zijn tussen werkgebied en Rabobank. Zake
lijk en persoonlijk tegelijk. Men kent elkaar
over en weer, omdat de bank en haar cliën
ten tot dezelfde plaatselijke samenleving be
horen. Dat geldt voor de bankmedewerk-
(stjers en voor de leden van de beherende
bankcolleges. Die wonen en werken in het
werkgebied, zijn er vaak getogen en zijn,
wat de beherende colleges betreft, zelfs door
verkiezing uit de bewoners van het werkge
bied naar voren gekomen. Dat er een jaar
lijkse algemene vergadering is, waar verkie
zingen plaatsvinden en het bankbeleid door
een veelheid van betrokkenen uit het werk
gebied getoetst kan worden, is een feno
meen, dat we in het hele land alleen bij de
Rabobanken vinden!
Nog belangrijker is, dat die banken uiteinde
lijk allemaal te werk willen gaan volgens het
uitgangspunt: wij zijn er voor onze leden en
cliënten. Om dat goed te doen en goed te
blijven doen, moet je een goede bank zijn.
Op je tenen staan om je bankbedrijf met de
tijd mee te laten gaan en daarom ook zorgen
dat je voldoende winst maakt. Dan alleen
kun je je doel: het dienen van je leden en
cliënten op bancair gebied waar maken. Een
doel, dat naar oude zegswijze het best om
schreven kan worden als: het behartigen
van de belangen die je zijn toevertrouwd.
Daar zit hart achter en wederzijds vertrou
wen. Het rabo-geheim waar ten slotte niets
geheimzinnigs aan is. Het is vanzelfspre
kend voor wie de echte rabo-sfeer weet te
proeven.
Verrassend hoe je met die invalshoek
bij precies hetzelfde uitkomt a/s via
een meer theoretische benadering.
Autonomie en democratie, organisatie
structuur, werkgebied, dienstverlening en
de band met leden en cliënten, je komt ze al
lemaal zowel in de theorie als in ons prakti
sche ervaringsbeeld tegen. Dat laatste werkt
als een 'Aha-Erlebnis', doordat we door alle
moeilijke beschouwingen heen ineens zien
hoe het zit en wat er wordt bedoeld. Vooral
ook zien, wat er aan gedaan moet worden
om ons meer bewust te worden van ons ka
rakter. Dan let je er op hoe je bijv. de band
met je leden kunt intensiveren, hoe je je me-
dewerkfstjers met de rabo-sfeer moet door
dringen en hoe je je karakter naar buiten uit
kunt dragen.
Ik wil maar zeggen, dat de stelling: 'Rabo is
rabo, omdat ze coöperatief is' in de praktijk
haast evengoed omgekeerd kan worden in
de stelling 'De Rabo is coöperatief, omdat ze
rabo is'. Tussen de meer theoretische en de
meer praktische, zo men wil intuïtieve, be
nadering van onze identiteit gaapt geen
kloof.
Dat komt door de typische rabo-cu/tuur.
Goethe had het over een atmosfeer, die van
alles wat leeft uitgaat en daarmee zal hij
hetzelfde bedoeld hebben a/s met wat men
tegenwoordig de 'corporate culture'noemt,
ieder bedrijf leeft en werkt in een eigen cul
tuur, die het zelf opwekt en die door eigen
mensen en door buitenstaanders heel dui
delijk wordt ervaren. Je kunt van die corpo
rate culture een fraaie definitie geven, maar
het komt erop neer dat binnen een bedrijf
bepaalde waarden en inzichten door allen
gedeeld worden en dat bepaalde 'riten en ri
tuelen' door allen als vanzelfsprekend in
acht worden genomen. Het is een soort stel
sel van 'ongeschreven wettendie bewust
of onbewust bij alle betrokkenen leven en
die hun de motivatie voor hun handelen ge
ven. Die bedrijfscultuur is sinds kort in Ame
rika, maar ook in ons land volop in de aan
dacht gekomen. Overtuigend kan worden
aangetoond, dat het bezit van een uitgespro
ken, sterke eigen bedrijfscultuur een van de
allersterkste plus-punten van een onderne
ming en organisatie vormt. Zo'n corporate
culture is ook de sleutel tot de 'corporate-
identity'!
Dat geldt zeer duidelijk voor de Rabo
banken en hun organisatie. Wat een
rijk onderwerp zou een onderzoek
naar onze 'rabo-cu/tuur' opleveren. Je
proeft die cultuur overal om je heen, en als je
het je bewust wordt, bespeur je hem op alle
mogelijke terreinen. Het is dan ook een cul
tuur, die op een lange historie kan bogen en
daaraan haar bijzondere sterkte ontleent.
Wie met de Rabo in contact komt, raakt on
vermijdelijk 'cultureel-besmet'. Zeg nu
maar wat het precies is, wijs de invloeden
van de vele sub-culturen binnen die rabo-
cu/tuur maar aan. Wie dit met mij niet één
twee-drie precies kan, hoeft echter niet te
twijfelen. Want zo'n rabo-corporate-cu/ture
is er wel degelijk. Haast tastbaar zelfs. Al
zouden we willen, we zouden hem in lange
jaren niet kwijt kunnen raken. Hij zit er in ge
bakken, hij raakt de kern van onze identiteit.
Cultuur heeft alles te maken met groeien.
Ook een bedrijfscultuur groeit, gestaag en
langzaam. Iedere cultuur echter moet on
derhouden, bebouwd worden. Net als bij de
agricultuur. Ze kan op de duur verschrom
pelen, wildgroeien en eventueel zelfs 'mute
ren'. Geen van die gevaren bedreigt onze
rabo-cu/tuur, zolang we die zelf voortdurend
als een levend organisme om ons heen blij-
ven opwekken.
Doen of willen wij iets anders? Nee toch!
Want wat is meer typisch rabo-cu/tuur dan
de wijze waarop we dit jaar met het coöpe
ratief bankieren aan de gang zijn gegaan?
Koester die eigen cultuur en dan staat je
identiteit a/s een paal boven water vast.
JRH u