Economische groei en
technologische vooruitgang
De vestigingsstructuur van de Agricultural Bank of China
Agrarische sector open
voor vernieuwing
dan in contanten kent men in China niet.
Sparen is daarentegen wel een bankdienst
waar vrijwel iedereen gebruik van maakt.
Uit een gesprek met een Chinese lerares
Engels is ons gebleken, dat men het als de
meest vanzelfsprekende zaak beschouwt
een of meer spaarrekeningen of deposito's
bij een of meer banken aan te houden.
Hoewel er diverse spaarvormen met uit
eenlopende condities en rentevergoedin
gen zijn, verschillen deze niet per bank. En
omdat er in de stad waar deze Chinese
woont - we spreken over de miljoenenstad
Tianjin - veel bankkantoren zijn en je vrij
kunt kiezen waar je wilt sparen, kies je,
zoals zij zegt, voor een bank die dichtbij is.
In haar geval heeft dat overigens geresul
teerd in het hebben van spaargeld bij 5 ver
schillende bankkantoren: dichtbij huis,
school, werk etc. Bewoners van de door
ons ook bezochte 'Commune van de 1e
juli' in de directe omgeving van Shanghai
sparen wel allemaal bij dezelfde bank om
dat er in hun dorpsgemeenschap met zo'n
1 8 000 inwoners alleen maar een kantoor
van de agrarische bank is.
De spaarvormen variëren van direct op
vraagbaartot 8 jaars-deposito's met tarie
ven van 3 tot 9 °/o. Ook een spaarvorm waar
men elke maand een vast bedrag inlegt en
waarvan het saldo na een afgesproken pe
riode van een of twee jaar volledig kan wor
den opgenomen, behoort tot het geva
rieerde pakket spaarproducten. Men
spaart bijvoorbeeld in een huizenfonds of
wordt sinds enkele jaren weliswaar wat
aangemoedigd, maar dan spaart men er
voor of er vindt een financiering via de
werkgever/overheid plaats. De bank wordt
er niet voor ingeschakeld. Voor verzekerin
gen is men op de People's Insurance Com-
pany of China aangewezen.
Het merendeel van de bancaire activiteiten
wordt door instellingen, industrieën, over
heden en de al eerder genoemde dorpsge
meenschappen ontplooid. De vraag of en
wanneer iedere Chinees een privérekening
zal hebben is door onze collega van de
Bank of China uiteraard moeilijk te beant
woorden. De consequenties van een der
gelijke verandering zijn overigens nauwe
lijks te overzien. Tussen het gebruik van de
abacus voor een valutatransactie nu en
een geautomatiseerde administratieve
verwerking van het betalingsverkeer voor
een miljard mensen straks, ligt een moeilijk
voorstelbare wereld van veranderingen.
Dat op een abacus snel te rekenen valt
heeft Lu Chun ons overigens duidelijk aan
getoond en uitgelegd. Maar welke toe
komst heeft de abacus nog in het Chinese
bankwezen?
Een analyse van recente ontwikkelingen in
China werpt wellicht meer licht op deze
materie. De politiek van China is de laatste
jaren sterk gericht op economische groei
gen toe. China streeft echter naar een ver
antwoord evenwicht op de betalingsba
lans en is - zoals gezegd - zeer selectief in
het verstrekken van importvergunningen.
De import van kant-en-klaar produkten
wordt waar mogelijk beperkt: men impor
teert dan ook veeleer kennis en produktie-
De Agricultural Bank is uitermate sterk aanwezig op het platteland. Naast het cen
trale hoofdkantoor in Beijing heeft zij hoofdkantoren in de 27 hoofdsteden van de
provincies en de autonome gebieden (in het voorbeeld van Guangxi is dat Nanning).
Er zijn kantoren in de gemiddeld 5 a 10 prefecturen per provincie/regio (middelgrote
steden; in ons voorbeeld Guilin). Per prefectuur zijn er weer 10 a 15 kantons met elk
een kantoor (bijvoorbeeld Yangshuo). Dit resulteert aldus in circa 2600 kantoren.
Daarnaast zijn er per kanton tientallen 'townships' of dorpsgemeenschappen. Deze
ressorteren onder het kantoor van het kanton, maar beschikken veelal over eigen
kredietcoöperaties, waarover de Agricultural Bank of China de leiding heeft. In totaal
zijn er circa 55 000 kredietcoöperaties. Daarmee is duidelijk sprake van een reus
achtige organisatie met in totaal meer dan een miljoen personeelsleden.
mogelijkheden dan de eindproducten zelf.
Ook vestigingsvergunningen worden ui
terst selectief verstrekt. Het mag in dit ver
band als veelbetekenend worden gezien
dat de Chinese overheid zeer recent voor
het eerst een buitenlandse bank heeft toe
gestaan een volwaardige vestiging in Chi
na te openen. Het gaat om een vestiging
van de Hongkong en Shanghai Banking
Corporation in Shenzhen, een van de spe
ciale economische zones die China heeft
gecreëerd en waar buitenlandse onderne
mingen bepaalde faciliteiten genieten. De
Chinese autoriteiten bieden nu ook aan an
dere banken de mogelijkheid een aanvraag
voor een vestigingsvergunning in een der
gelijke zone in te dienen. Het aantal toewij
zingen zal vooralsnog zeer gering zijn en
tot de zones beperkt blijven.
voor het huwelijk van een kind, voor bijzon
dere zaken dus.
De inkomens zijn weliswaar niet hoog,
maar door zelfvoorziening in de voedsel-
behoefte en het soms ontbreken van een
voldoende aanbod van goederen blijven
met name op het platteland de uitgaven
beperkt en kan er toch gespaard worden.
Iets anders dan sparen doet de particulier
niet bij een bank: ook lenen niet. Dat is er
alleen voor dorpsgemeenschappen of be
drijven. Het financieren van luxe goederen
als een televisietoestel of een wasmachine
is niet mogelijk. Geld lenen voor een auto is
al helemaal niet aan de orde, omdat privé-
autobezit immers niet is toegestaan.
Ook hypotheken voor een eigen woning
zijn onbekend. De huizenbouw geschiedt
veelal communaal. Het eigen huisbezit
en technologische vooruitgang. Onder lei
ding van Deng Xiaoping is de Volksrepu
bliek bezig in snel tempo de 'Four Moderni-
zations' in praktijk te brengen. Dit streven
omvat een modernisering van de land
bouw (1de industrie (2), de wetenschap
en technologie (3) en de defensie (4).
Voorts wordt op elk niveau een sterk ac
cent gelegd op efficiency, op verantwoor
delijkheid voor de (eind-)produktie en op
het principe 'loon-naar-werken'.
Deel van deze modernisering is het op ba
sis van selectiviteit importeren van kapi
taal, kapitaalgoederen en know-how. Dit
om de economische groei verder te ver
snellen. Deze 'open-deur-politiek' lokt al
enkele jaren vele westerse bedrijven. Im
mers: een potentiële markt van een miljard
consumenten laat fantastische berekenin-
Binnen de agrarische sector functioneert
de Agricultural Bank of China als dienst
verlenend bedrijf maar ook als mede-uit
voerder van het agrarische overheidsbe
leid. Haar betrokkenheid strekt zich uit van
het kleine collectieve landbouwbedrijf tot
de totstandkoming van en medewerking
aan grote landbouwprojecten, zoals bij
voorbeeld irrigatie en de bouw van dam
men. Op het terrein van innovaties en grote
projecten wordt door deze bank het voor
touw genomen. Zij voert een beleid dat ge
richt is op economische groei, waarbij het
rendementscriterium niet ontbreekt.
Opmerkelijk is de constatering dat Chinese
boerenbedrijven momenteel in voldoende
mate spaarmiddelen hebben om nieuwe
