MS
m
M
Groenten in de
volle grond
Lv
'f?AX 'mi
y. y y\' y :^c
-
Jp^J V-
.■XV
U V 'i
tM
mdi
Intensieve en extensieve
teeltwijze
Contractteelt
Spreiding van vollegrondsgroenteteelt naar
bedrijfstype (1984)
Figuur
Spreiding van de betee/de
oppervlakte.
J/TM
10 ha
ix
i s'r- F 'I r 'Tv L X V
1 v..v f
-X#:
Bron: CBS Landbouwtelling mei
-
bedrijven, bijna 4 000 in getal. Dit bete
kent dat het grootste gedeelte van deze
teelt plaatsvindt als nevenactiviteit op an
dere bedrijfstypen, zoals akkerbouw- en
gecombineerde bedrijven. Tabel 1 laat de
verdeling over de verschillende bedrijfsty
pen zien.
Op de gespecialiseerde bedrijven (meestal
familiebedrijven) bedroeg in 1984 de ge
middeld beteelde oppervlakte 4,2 hectare.
Opvallend is de gemiddelde areaalgrootte
van akkerbouwbedrijven die groenten te
len, namelijk 4,8 hectare. Het betreft hier
met name groenten die zich lenen vooreen
extensieve manier van telen (zoals dop
erwten), waardoor ze geschikt zijn voor
een akkerbouwmatige manier van verbou
wen. Echter, met name op de kleine akker
bouwbedrijven worden ook op arbeidsin
tensieve manier groenten geteeld. Op de
bijna 4 000 gespecialiseerde bedrijven
wordt de vollegrondsgroenteteelt overwe
gend in gezinsverband uitgeoefend. Daar
naast wordt tijdens de oogst veelal gebruik
gemaakt van losse arbeid. Zeker bij de teelt
op contract voor de verwerkende industrie
worden veel werkzaamheden door de
loonwerker uitgevoerd.
Bij de vollegrondsgroentebedrijven maakt
men onderscheid in intensieve bedrijven
(één man per 1,5 a 2,5 ha) en extensieve
bedrijven (één man per 3,5 a 5 ha). De ex
tensieve bedrijven hebben gemiddeld een
groter areaal en telen vooral op akker
bouwmatige wijze groenten (bijvoorbeeld
spinazie, doperwten, stamsperciebonen).
Dit wil zeggen dat die gewassen verbouwd
worden, waarvan de teelt- en oogstwerk-
zaamheden sterk gemechaniseerd zijn.
Daartegenover worden op de intensieve
bedrijven voornameljk de arbeidsintensie
vere gewassen geteeld, die vervolgens na
sortering en verpakking via de veiling wor
den afgezet (bijvoorbeeld kropsla, asper
ges, stokbonen).
Doordat rond 1960 de teeltvergunningen
werden afgeschaft, konden naast de tuin
ders ook de overige agrariërs tuinbouw-
produkten gaan telen. Als gevolg daarvan
is een grootschalige extensieve teeltwijze
van verschillende produkten op gang ge
komen. Door de mogelijkheid tot mechani
satie van het produktieproces is bij een
aantal gewassen een verschuiving opge
treden van een kleinschalige teelt op tuin
bouwbedrijven naar een grootschalige
teelt op akkerbouwbedrijven. Bepaalde
vollegrondsgroentegewassen worden mo
menteel dan ook in belangrijke mate op ak
kerbouwbedrijven geteeld (doperwten,
stamsperziebonen). Dit zijn met name de
industrieprodukten; deze worden voorna
melijk op contract verbouwd.
Voor een aantal gewassen neemt de con
tractteelt een belangrijke plaats in. Deze
contracten worden door de akkerbouwers
rechtstreeks of door middel van tussen
handelaren met de groenteverwerkende
industrie afgesloten. In 1984 werd op ruim
3 500 bedrijven contractteelt bedreven,
Ir. H. M. J. Keulen
Bedrijfstakonderzoek
waarbij in totaal ruim 240 000 ton groen
ten geproduceerd werd. De oppervlakte
van de groenteteelt op contract voor de
verwerkende industrie (onder andere voor
conserven) bedraagt dit jaar circa 20 250
hectare. Het grootste gedeelte (bijna 70 °/o)
komt hierbij voor rekening van de peulge
wassen. Vooral doperwten, stamslabonen
en tuinbonen worden veel op contract ge
teeld, maar ook spinazie, peen, spruitkool,
schorseneren, knolselderij en boerenkool
zijn belangrijke contractprodukten. De
grootte van het areaal groenteteelt dat
Bedrijfstype
Aantal
Areaal
Gem. areaal
in ha
grootte in ha
Tuinbouw, totaal
9231
24 449
2,6
w.v. vollegrondsgroenten
3977
16 786
4,2
diverse open grond
1 591
3 228
2,0
glastuinbouw
2 429
2 284
0,9
glas met open grond
551
1 217
2,2
overige tuinbouw
683
934
1,4
Akkerbouw
2 742
13250
4,8
Veehouderij
1 589
2 831
1,8
Gecombineerd
2 406
7 952
3,3
Totaal
15 968
48 482
3,0
Bron: CBS-meitellingen
