Geen trendbreuk in politieke
landbouwprogramma
andbouwcommentaar
Economische invalshoek
29
Met het oog op de Tweede-Kamerverkiezingen in
1986 stellen de politieke partijen nieuwe program
ma's op. De ontwerpen die momenteel in de partijen
in discussie zijn besteden veel aandacht aan de land
bouw en directe omgeving. De actuele landbouwpro
blemen drukken daarop hun stempel. Marktproble
men, milieu en de beperkte financiën klinken door in
de landbouwparagrafen. Een politieke trendbreuk
valt echter uit de programma's niet af te leiden.
balans op en zetten ze het bestek uit voor de landbouw
ontwikkeling. Ook na dit zeer emotionele landbouwpoli
tieke jaar, met de superheffing bij de melkveehouderij
en de Interimwet om de groei van de intensieve veehoude
rij te remmen, blijven de politieke programma's verstande
lijk, typisch Nederlands.
Het landbouwbeleid in ons land geeft door de jaren heen
een grote mate van continuïteit te zien. De afhankelijkheid
van internationale ontwikkelingen en de praktijk van
Ir. J. H. Egberink
alle dag geven niet veel speelruimte voor kabinetten van
welke kleur dan ook om een geheel eigen landbouwbeleid
te voeren. Voortdurende open discussies over het land
bouwbeleid, de sterke inbreng van het georganiseerd
bedrijfsleven en het gezond boerenverstand, ook in poli
tieke kringen, zorgen voor de continuïteit van het beleid.
Toch maken de politieke partijen iedere vier jaar de
De verschillen tussen de drie grootste partijen ten aanzien
van het landbouwbeleid zijn nauwelijks fundamenteel te
noemen. Zowel CDA, VVD als PvdA zien de landbouw in de
eerste plaats als een economische activiteit. De bijdrage
aan de export en werkgelegenheid wordt door allen bena
drukt. Heel treffend komt het economische beginsel in de
partijprogramma's naar voren wanneer de andere functies
van de landbouw dan die van voedselproducent aan de
orde zijn. Bijvoorbeeld ten aanzien van de verhouding tot
natuur en landschap: 'Een sterke landbouw is ook van be
lang vooreen goed beheervan de Groene Ruimte' zegt het
CDA-ontwerp-programma. In het PvdA-ontwerp wordt
ten aanzien van de negatieve effecten van de landbouw op
de natuurlijke omgeving gesteld 'dat deze zoveel mogelijk
teruggedrongen moeten worden met behoud van de be
drijfseconomische uitgangspunten'. In het WD-program-
ma staat centraal de '...aansluiting van de landbouwbe
drijven op de technologische en economische ontwikke
ling'.
Marktgericht of marktbeheersing
Bij de verdere uitwerking komen uiteraard verschillen naar
voren. Bijvoorbeeld ten aanzien van het te voeren EG-
markt- en prijsbeleid. Geen van de grote partijen wil terug
naar nationaal landbouwbeleid. De PvdA spreekt zich uit
voor produktiebeheersende maatregelen op EG-niveau en
regulering van de wereldmarkt door internationale over
eenkomsten, rekening houdend met de belangen van Der
de-Wereldlanden. De VVD verwerpt contingentering van
Natuur, landschap en
milieuproblematiek
krijgen in alle
programma 's meer
aandacht.
