Kassiers wisseling
Nut en noodzaak van een
forse reserve
Crisis, oorlog en snelle
groei
uiJjJïi'iyJw
kundig. In 1911 verscheen de tweede druk
van het boekwerkje 'Modellen voor de
Boekhouding'. Dankbaar daarvoor bestel
de Genemuiden één exemplaar. Waar
schijnlijk vlak voor de mobilisatie en het
uitbreken van de Eerste Wereldoorlog
werd de voorzitter van de raad van toe
zicht, de burgemeester van Genemuiden,
benoemd tot burgemeester van Kamper
veen, Zalk en Veecaten. Hij vertrok dus.
Reeds in 1918 werden pogingen in het
werk gesteld om te komen tot ene rege
ling aangaande de salariëring van kassiers.
Dit blijkt uit een schrijven van de Ring van
Boerenleenbanken in het Oosten van Fries
land. In Genemuiden werd deze brief voor
kennisgeving aangenomen. Het zou nog
tientallen jaren duren voordat dit moeilijke
onderwerp opnieuw in studie zou worden
genomen. In mei 1918 werd mej. J. G. van
Dalfsen als hulpkassier benoemd. Dat
werd wel nodig. Enkele maanden daarna
bedroeg het batig saldo in rekening-cou
rant met de centrale bankf 1 92 292,78'/2.
Het werd ook noodzakelijk om over te gaan
tot aankoop van een portefeuille tot ber
ging van papieren kasgeld. Dat gebeurde
in augustus 1920. In deze tijd nam de
geldstroom hand over hand toe. Kassier
Post overleed. Mejuffrouw Van Dalfsen
wilde zijn functie wel overnemen mits Post
Jr. dan haar assistent zou worden om tot
opvolger van zijn vader te worden opge
leid. Dit was overeenkomstig de wens van
de overledene. Aldus werd de opvolging
ook geregeld. De vergoeding aan de wedu
we Post voor kantoorhuur en elektrisch
licht werd vanaf 1 juli 1920 vastgesteld op
f 100,- per jaar. Inmiddels was mejuf
frouw Van Dalfsen tot kassier benoemd en
weigerde mevouw Post, heel begrijpelijk,
haar achterkamer als wachtkamer te laten
benutten. Leiden in last! Moest dan maar
tijdelijk een gedeelte van de gang daarvoor
gaan dienen Daarover moest de ledenver
gadering maar beslissen. Mevrouw Post,
niet onwelwillend, ging ermee akkoord dat
een deskundige met verbouwplannen ter
tafel zou komen. En omdat in februari het
saldo bij de centrale bank al f 263 722,48
was geworden, wat duidt op een gezonde
groei van 'Genemuiden' werd tevens een
nieuwe grote Lips brandkast gekocht voor
f 855,-.
Naast de Boerenleenbank, maar wel als
dochter daarvan, werd in 1925 een afzon
derlijke Stichting Spaarbank opgericht
met een stichtingskapitaal van f 50,- dat
door het bestuur werd overgedragen aan
kassier mejuffrouw Van Dalfsen, die daar
mee in feite een dubbelfunctie kreeg. Het
oprichten van afzonderlijke Stichtingen
Het in 1972 geopende kantoor van de
Rabobank Genemuiden.
Spaarbank door de plaatselijke Boeren
leenbanken hield verband met het omzei
len van de onoverzichtelijke bepalingen
van de Zegelwet. De vraag uit de ledenver
gadering wat toch wel het nut en de nood
zaak van een forse reserve zijn, kwam
haast jaarlijks ter tafel. In 1929 antwoord
de de voorzitter dat een dergelijke vraag
wel juist is, maar niet wegneemt dat zich in
de loop der tijden toestanden kunnen voor
doen die een grote reserve rechtvaardigen.
Hij dacht terug aan de mobilisatie van
1914 toen vele bankinstellingen door pa
niek van de spaarders bijna werden geruï
neerd. Bovendien: bestuur en raad van toe
zicht zijn actief bezig om een eigen bank
gebouw te verkrijgen. Dat was het geval in
of omstreeks 1932. Het gebouw ver
scheen op de balans voor f 1 5 500,-, wel
ke waarde volgens een deskundige nog
veel te hoog was.
Niet ontkend mag worden dat Genemui
den, gezien de grote huisnijverheid en hoe
veelheden biezen en andere materialen,
zeer brandgevaarlijk was. Moeten de ver
hypothekeerde panden dan niet tegen
brandschade verzekerd zijn? De voorzitter
antwoordde nogal nevelig dat deze pan
den flink gewaarborgd zijn. Hoe, dat bleef
in het midden. In 1938 was er nog sprake
van contant geldverkeer. 'Kunnen de kos
ten van bij onze bank ter incasso gegeven
wissels niet verlaagd worden?' Zoals het
een goed voorzitter betaamt, zal hij daar
aan de nodige aandacht schenken.
Het dertigjarig bestaan werd héél terecht,
gezien de benarde economische omstan
digheden, niet feestelijk gevierd. De leden
kregen een 'feestgift' in de vorm van een
zekere rentevergoeding. In 1 939 versche
nen maar 30 van de 384 leden ter vergade
ring. Zij kregen onder meer te horen dat
door de bank geen vergoeding gegeven
kan worden wanneer bij het verzilveren van
coupons (door de centrale bank) fouten
worden gemaakt. Een lid vond dat niet
juist, want abuizen mogen daar zeker niet
plaats vinden. Men mocht echter niet uit
het oog verliezen dat op de centrale bank
zeer veel coupons worden verzilverd, met
dus een flinke kans op abuizen.
17 mei 1940. Nederland moest capitule
ren. De bankzaken in de Utrechtse en Eind-
hovense organisaties van plaatselijke Boe
renleenbanken konden echter vrijwel on
gehinderd voortgaan. Er was onder de le
den en spaarders geen paniek en daarom
kregen ook de Genemuider leden dank
voor hun medewerking en vertrouwen. Er
kwamen jaren van snelle groei, maar ook
van grote moeilijkheden met de aanpas
sing van de administratie, onder meer van
wege de geldsanering. Er werden ook vele
jubilea herdacht van hen die hun krachten
gedurende lange jaren aan de bank gaven.
Er werden verzilverde asbakken, verge
zeld van oorkonden geschonken en het
vijftigjarig bestaan van de bank werd ge
vierd met schenkingen aan afdelingen van
het Groene Kruis en andere feestelijkhe
den, waarbij ook de schoolkinderen wer
den betrokken.
In april 1964 bleek dat de gedeponeerde
spaargelden de tien miljoen gulden had
den overschreden. Groot feest. Aan de
aanwezige leden (45 van de 1 050) wordt
een exemplaar van de levensroman van
Raiffeisen aangeboden. Een zinvol gebaar.
De mechanisering van de administratie
was onstuitbaar. Dat had echter niets te
maken met het verzoek aan de voorzitter
om een voorzittershamer aan te schaffen,
aangezien een asbak als zodanig nogal
kwetsbaar is. De nieuwe bank werd ge
opend op 24 mei 1972. Dit werd nog mee
gemaakt door de ere-voorzitter Mr. Hos-
pers, die kort daarna overleed. Het sa
mengaan van de Utrechtse en de Eindho-
vense organisaties nam snel vaste vormen
aan en nu wordt het tijd om Genemuiden te
verlaten, de bank die in september 1974
twintig personeelsleden had, waarvan ze
ventien in Genemuiden en drie in Zwart
sluis. Uw Terugblikker gaat nu in een ge
heel andere richting banken bezoeken.
TB.
