Echo's uit het verleden
Krachtdadige en
deskundige begeleiding
werd een kleine ondernemer en langza
merhand namen machines het handwerk
over.
In de jaren zestig van onze eeuw verstom
de ook het geklepper van de cocosweefge-
touwen. De cocosmattenindustrie moest
plaats maken voor de fabricage van tapij
ten uit wol en kunststoffen. In 1982 be
droeg de produktie daarvan maar liefst
23 000000 m2. Een andere industrie in
Genemuiden, die aan velen werk geeft,
maakt matten van staaldraad en andere
oersterke draden, die dienen voor het ma
ken van hulpwegen voor zwaar verkeer op
slecht terrein. Hier werd ook de 'filtermat'
gemaakt, die de basis vormt waarop de pij
lers van de stormvloedkering in Ooster-
schelde rusten.
Van biezenmattot filtermat. Een lange weg
die ongetwijfeld economisch en financieel
in belangrijke mate geplaveid is door de
Coöperatieve Boerenleenbank - nu Rabo
bank - Genemuiden. Deze bank werd op 5
juni 1 908 opgericht door Peter van Vleu
ten, burgemeester van Genemuiden; Be
rend Jan van Dalfsen, secretaris der ge
meente; Hessel Teunis Oostenbrug, direc
teur der Coöperatieve Stoomzuivelfabriek
'Genemuiden'; en de veehouders Rijk van
Rees, Lucas van Agen, Gijsbert Verhoek
Jz„ Berend Verhoef Jz. en Jan Visscher
Wz.
Ruimdenkend en zakelijk als men was,
konden ook rechtspersoonlijkheid heb
bende verenigingen die de bevordering
van het landbouwbedrijf tot doel hebben
als lid worden aanvaard. De leden hebben
rechten en verplichtingen; de bestuurders
hebben zeer bijzondere verplichtingen bo
vendien (die ze volkomen vrijwillig op zich
nemen, vanzelfsprekend). De kassier was,
hoe gering ook de vergoeding voor deze
'part-timer', duidelijk in dienst van de bank.
Hij moet dit en dat en hij zal zus en zo. Hij
moet lid zijn van de vereniging en moet een
persoonlijke of zakelijke zekerheid hebben
gesteld. Aanvankelijk werden de kassiers
door de leden gekozen en aangesteld.
Meestal voor perioden van vier jaren. De
oprichtingsakte zegt 'dat de werkzaamhe
den van de vereeniging zich bepalen tot
het opnemen en uitleenen van gelden en
tot het vormen van een reservefonds, niet
om winsten te maken, maar om de stoffe
lijke en zedelijke toestand van de leden te
verbeteren.'
Bij voorkeur worden de spaargelden der le
den opgenomen en wel voornamelijk van
de minvermogenden. Met de opgenomen
gelden worden dan voorschotten en le
ningen verstrekt. De overwaarde van hypo
thecaire onderpanden diende minstens 50
procent te zijn; bij onderpand van effecten
of andere geldswaardige papieren was de
vaststelling van de overwaarde onderhevig
aan goedkeuring door de centrale bank.
Het bestuur kreeg het recht om, onder
goedkeuring door de raad van toezicht in
Nu: matten van een bijzonder kaliber
voor weg- en waterbouw.
tijd van nood, gevaar of crisis alle voor
schotten in te vorderen, mits zij die vier we
ken)!) van te voren heeft opgezegd. En, erg
ingewikkeld: de winst wordt bewaard en
na aftrek van geleden verliezen tot een
fonds gevormd, terwijl jaarlijks wordt na
gegaan 'of dit fonds de hoogte bereikt
heeft van het bedrijfskapitaal hetwelk over
de drie voorafgegane jaren noodig was om
alle voorschotten te doen. Telkenmale als
zulks blijkt het geval te zijn moet de winst
over het loopende jaar, inbegrepen de inte
rest van het fonds, tot het algemeen wel
zijn binnen de kring der leden besteed wor
den
'De Vereeniging sluit zich zoodra mogelijk
aan bij de Coöperatieve Centrale Raiffei-
senbank, gevestigd te Utrecht.' Getuigen
van dit alles en nog veel meer waren de no
tarisklerk Jan van der Sluis en de schoen
maker Johannes Blom. De bank werd in
derdaad aangenomen als lid van de centra
le bank te Utrecht, maar moest dan wel
f 55,- betalen, zijnde 10 procent storting
op een eerste aandeel van f 500,- en f 5,-
als betaling bij toetreding. Vele van de
hierboven aangehaalde bepalingen zijn nu
geworden tot 'echo's uit het verleden'!
Een van de eerste aanvragen gold een
voorschot van f 1 5,- voor de aankoop van I
biezen, dus werd het hoog tijd om een
brandkast te kopen. Een van de eerste da
den was het eerbiedig per request aanvra
gen aan Hare Majesteit de Koningin tot
toekenning van de rijkssubsidie van
f 1 75,- (dat was toentertijd een soort aan
looppremie). Dit verzoek werd beantwoord
door de Rijkslandbouwleraar te Deventer
die dan wel wilde weten hoeveel leden de
bank telde en wie daaruit de vijf meestge-
goeden waren. De exploitatiekosten waren
niet bijzonder groot want voor de huur van
een vergaderlokaal (voor bestuur en raad
van toezicht) moest f 20,- per jaar worden
betaald, plus vijftig cents per vergadering
'tot dekking der kosten'. Kassier Post
moest toch wel goed uitkijken want op 29
december 1 908 werd een kasverschil van
acht cents geconstateerd; vermoedelijk
een gevolg van het wisselen van klein geld.
Overigens: er was acht cent tevéél in kas.
In mei 1 909 deelde de centrale bank mede
dat geldzendingen (toen nog in specie of
papier) boven def 25.000,- niet verzekerd
waren. Men sloot meteen een circulaire in
over verzekering tegen inbraak of diefstal.
Op 28 december 1909 had Kassier
f 41 5,25'/2 méér in kas dan het maximum
dat hij onder zich mocht hebben. Daarvoor
bestond een goede reden, want hij zou dat
bedrag 'morgen' weer nodig hebben.
De centrale bank te Utrecht begeleidde de
aangesloten banken krachtdadig en des-