lldI Iio
Noodzaak tot
samenwerking groeit
Samenwerkingsvormen in de detailhandel
24
Ongeveer de helft van het aantal fran-
chiseketens kan specifiek tot de detail
handel worden gerekend. Volgens het
Hoofdbedrijfschap Detailhandel waren er
begin 1985 in de detailhandel 258 fran-
chise-ketens. Dit betekende in 4 jaar tijd
een groei met circa 20%. Ongeveer de
helft van het aantal ketens heeft minder
dan twintig verkooppunten; 1 5 heeft er
honderd of meer. In de textielbranche
komt franchising relatief het meeste voor
met 25 ketens, gevolgd door de hout-,
ijzerwaren- en doe-het-zelf-artikelen-
branche en de branches met meubelen,
keukens en sanitair die elk naar schatting
1 5 franchise-ketens tellen. Niet alle fran-
l/oorbeelden van
franchise-ketens:
Hubo (links) en
Kaas/and (rechts).
aantrekken van de economie blijft toene
men.
Het aantal winkels dat behoort tot een sa
menwerkingsverband groeit voortdurend.
Wanneer eveneens in ogenschouw wordt
genomen dat de totale detailhandelsbe
stedingen, momenteel circa f 100 miljard
per jaar, in relatie tot de totale consumptie
ve bestedingen steeds verder dalen (van
circa 70% in 1960 tot 40%nu), wordt het
belang van samenwerken voor de zelfstan
digen steeds groter.
Begin 1984 waren er in ons land ruim
50 000 winkels aangesloten bij een com
merciële samenwerkingsvorm. Dit is onge
veer een derde gedeelte van het totale win
kelbestand (ca. 1 58 000). In deze winkels
wordt ook een derde gedeelte van de totale
detailhandelsomzet behaald. De resteren
de detailhandelsomzet wordt met relatief
Zoals al eerder opgemerkt is franchising de
meest hechte maar ook de meest voorko
mende samenwerkingsvorm. Ruim 40%
van alle commerciële samenwerkingsvor
men betreft franchising. De behaalde om
zet in winkels aangesloten bij franchise-
organisaties is eveneens 40 van de tota-
chise-ketens opereren landelijk; in het me
rendeel van de gevallen wordt er voorna
melijk regionaal gewerkt. De gemiddelde
levensduur van een franchise-keten ligt
boven de vier jaar. Jaarlijks komt er een
aantal bij en verdwijnen er wat; het saldo
blijft echter voortdurend positief.
Het is opmerkelijk dat franchising, uitein
delijk gericht op samenwerking in econo
misch wat mindere tijden, ondanks het
weinig winkels voornamelijk gerealiseerd
door de filialen van grootwinkelbedrijven;
de zelfstandige winkeliers behalen met een
groot aantal winkels slechts een gering ge
deelte van de detailhandelsomzet. Hieruit
blijkt dat aansluiten bij een commerciële
samenwerkingsvorm voor een zelfstandi
ge ondernemer, wanneer hij die zelfstan
digheid wil behouden, vaak een positief ef
fect zal hebben.
aantal
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
Franchising Inkoop-
comb.
Grootwinkel- Overige Zelfst.
bedrijf (w.o. VFB)
Ie omzet die behaald wordt in detailhan
dels aangesloten bij samenwerkingsver
banden.
Wanneer een zelfstandige winkelier heeft
besloten zich aan te sluiten bij een com
merciële samenwerkingsvorm, krijgt hij te
maken met de vraag welke vorm hij zal kie
zen. Zijn keus zal sterk worden beïnvloed
door de produkten of de produktgroep die
hij verkoopt of wil verkopen. Niet alle sa
menwerkingsvormen zijn even actief in alle
branches. Samenwerking wordt dikwijls
gestart door een producent en/of grossier
van bepaalde produkten en produktgroe-
pen. Deze wil de afzet van zijn produkt dan
in enige mate veilig stellen; voor de winke
lier kan dit echter wel beperkingen in het
assortiment met zich meebrengen. Tevens
zal de keus worden bepaald door de vraag
hoe 'zelfstandig' de winkelier wil blijven.
Een ander aspect dat de keuze voor een be
paalde samenwerkingsvorm beïnvloedt, is
de prijs die de winkelier ervoor wil betalen,
Hierbij geldt vaak dat de prijs hoger wordt
naarmate de ondersteuning die hij van de
centrale organisatie ondervindt groter
wordt. De prijs wordt dus hoger naarmate
zijn zelfstandigheid vermindert.
Garanties voor een geslaagde samenwer
king kan niemand de winkelier geven. De
meest bepalende factor voor welslagen zal
de winkelier altijd zelf blijven, ook al wordt
hij bij samenwerking gesteund door een
achterliggende organisatie.
detailhandelsvormen
