'Naarmate de maatschappelijke
waardering toenamwerd de
ondernemer weer actiever
Meneer Van Lede, nog maar kort gele
den was de tijdgeest heel anders. Winst
was een vies woord. En de ondernemers
klaagden steen en been over het onder
nemingsklimaat. Maar ze wekten in die
tijd zelf nou niet bepaald de indruk, dat
ze gemakkelijk vooruit te branden wa
ren. Het leek wel het oude kinderversje:
blijf zitten waar je zit en verroer je niet.
Is de Nederlandse ondernemer ont
waakt? Is hij intussen meer geëmanci
peerd, na een periode van maatschap
pelijke verkettering en gebrek aan zelf
vertrouwen? Wat is er eigenlijk ver
anderd?
Van Lede: 'Het is een logisch proces. We
hebben in de maatschappij eerst een de
cennium lang geprobeerd via de staat de
risico's uit ons leven te bannen. De instel
ling van de mensen was sterk op zekerheid
gericht. De hele opbouw van het systeem
van sociale zekerheid is daar een afspiege
ling van. Maar je kunt geen absolute zeker
heid verkopen, ook de staat niet. Zo zit het
leven niet in elkaar. Toen de staat in finan
ciële problemen kwam, toen de werkloos
heid toenam en de rendementen werden
J. Ph. K. Dost
Voorlichting en
Externe Betrekkingen
(Public Affairs)
uitgehold, toen is men gaan inzien dat we
van de staat hiervoor geen oplossingen
konden verwachten, maar dat die van de
bedrijven moesten komen.
'In dezelfdetijd is ook internationaal gezien
het accent sterk teruggegaan naar de aan
bodzijde van de economie. En dan zit je bij
de bedrijven en ondernemingen. Op dat
moment kreeg de ondernemer meer kan
sen. En die heeft hij dan ook direct gegre
pen. Zeker, er waren veel ondernemers die
zich voorheen als een soort paria's van de
maatschappij voelden. Maar naarmate de
maatschappij meer waardering voor hen
toonde, zijn ook zij actiever geworden.'
Kun je zeggen dat het huidige kabinet
dit proces heeft versneld, of spelen kabi
netten daarin niet zo'n grote rol?
Van Lede: 'Laat ik eerst dit zeggen. Het al
gemene klimaat is heel belangrijk en het is
geen typisch nationaal verschijnsel. Dat
kan gewoon niet in zo'n klein land, met zo'n
afhankelijke economie.
'Maar wat de ontwikkeling in Nederland
zelf betreft? Het kabinet Lubbers? Kabinet
ten spelen zeker een rol. Ik geloof echter
dat het belangrijke, voorbereidende werk
gedaan is door de heer Van Agt, en wel
twee maal achter elkaar. Er zijn toen allerlei
begrotingen en plannen gemaakt, waarvan
weliswaar de realisatie anders uitpakte,
maar waar het eigenlijk om gaat is, dat je
eerst een sfeer moet creëren om de men
sen ervan te overtuigen, dat het probleem
er is. De heer Lubbers rondt het erg goed
af.'
Ook de ondernemersorganisaties heb
ben natuurlijk niet stil gezeten. Ook aan
hun inspanningen is het te danken dat
het ondernemen in ons land weer een
beter imago heeft gekregen. Zo startte
het VNO vijf jaar geleden met de actie
'Word je eigen werkgever'. Aanvanke
lijk was men over het mogelijke succes
daarvan ook in eigen kring nogal scep
tisch. Dat is nu wel anders.
Kunt u in het algemeen wat over dit suc
ces vertellen?
Van Lede: 'Het verdwijnen van die scepsis
is er in ieder geval het bewijs van, dat dit
programma van het VNO goed is opgezet
en goed is gezien. Het komt in het alge
meen hierop neer: wij stellen de expertise
van ervaren ondernemers ter beschikking
van mensen die met een nieuwe onderne
ming willen beginnen. Eén van de belang-
vier procent. En met de eindstreep bedoel
ik, dat onze adviseurs tegen zo'n onderne
mer zeggen: we vinden het verstandig dat
je nu op eigen benen verder gaat.
'Dit is een goede formule gebleken en het
blijft ook in de toekomst een belangrijk on
derdeel van ons beleid. Het accent van het
programma verschuift echter nu een beet
je in de ricnting van de ondernemer die al
begonnen is, maar zijn bedrijf moet conso
lideren. Hij moet zijn zaakje echt gaan run
nen en beheren. Nou, ook daar helpen we
mee.
We hebben specifiek voor de kleinere
ondernemers die al op eigen benen staan
via de Stichting de Baak in Noordwijker-
hout, waar we bij betrokken zijn, een oplei
dingsprogramma ontwikkeld om hen ook
in de beheersfasete helpen. Daar besteden
we veel aandacht en ook veel geld aan.'
Om wat voor ondernemingen gaat het in
het algemeen?
Van Lede: 'Het is werkelijk het hele spec
trum. Het gaat om technische, maar ook
om de meest onverwachte en originele za
ken. Zo heb ik de prijs voor de duizendste
rijkste dingen daarbij is een overenthou
siaste ondernemer nog eens twee keer te
laten nadenken over waar hij aan begint.
We hebben dan ook een relatief hoog aan
tal gevallen, waarin we zeggen: je moet het
niet doen. Dat heeft zijn voordelen. Want
daardoor is het percentage van de mensen
die met onze assistentie beginnen, maar
de eindstreep niet halen, eigenlijk maar
starter mogen uitreiken aan een werkloze
timmerman, die het idee had opgevat om
zijn diensten aan binnenschippers aan te
bieden. Zo'n binnenschip ligt van tijd tot
tijd stil en dan moeten er reparaties wor
den uitgevoerd. Die man heeft toen een
klein vrachtwagentje ingericht met de be
langrijkste apparatuur, een hypotheek ge
nomen op zijn huis en is gaan adverteren.
