jaar
Land-
inrichtingsdienst
Ruilverkaveling vaak een krachttoer met
een wissel op de toekomst
26
Met de oprichting van de
Cultuurtechnische Dienst in
1935 werd ruilverkaveling
mede tot toverwoord in de
strijd tegen de
economische crisis en de
heersende werkloosheid.
Door een efficiëntere
schikking van kavels zou
niet alleen de produktiviteit
in de landbouw vergroot
kunnen worden, maar
zouden tevens meer
mensen er emplooi kunnen
vinden, terwijl bovendien
een leger van werklozen bij
de verwezenlijking van de
ruilverka velingen
ingeschakeld zou kunnen
worden.
acro-economisch gezien
misschien een legitieme
redenering, op het vlak van
==r^= de individuele boer echter
veelal minder vanzelfspre-
kend. Zelfs los van de ge-
vraagde investeringen,
vormde de gehechtheid
van de boer aan zijn vaak door overerving
verkregen grond een remmende factor,
die, emotioneel bepaald als zij is, op ge-
Spannen voet stond met de logica van
economische wetmatigheden. Toch was
het duidelijk dat ruilverkaveling op veel
plaatsen in ons land een zinnige aangele
genheid vormde. De voortschrijdende ver
snippering van de schaarse landbouw
grond had reeds op tal van plaatsen tot een
schier onwerkbare situatie geleid, die om
verbetering schreeuwde. Tijdverlies door
te overbruggen afstanden tussen wijd ver
spreide kavels, grondverlies door de vele
weggetjes, slootjes en grensvoren, een
slechte ontwatering en een, met name ma
chinaal, slecht te bewerken perceelsvorm.
In veel gevallen vloeide daar de bereidheid
om mee te werken aan een verkaveling al
uit voort. In andere gevallen waren er
'dwarsliggers' die erin slaagden uitstel, zo
niet afstel, te bewerkstelligen.
Op 1 augustus jl. was het precies vijftig jaar geleden dat de Landinrichtingsdienst in
het leven werd geroepen. Dit onderdeel van het Ministerie van Landbouw en Visserij
stond vanaf het oprichtingsjaar 1 935 tot 1 978 bekend onder de naam Cultuurtech
nische Dienst. Dat in 1978 besloten werd een naamswijziging door te voeren, duidt
op de enorme ontwikkelingen die zich binnen het tijdsbestek van een halve
eeuw op het terrein van de landinrichting hebben voorgedaan. In die periode is, met
het zwaartepunt na 1945, ruim 800 000 ha ruilverkaveling gereed gekomen. Op dit
moment zijn projecten voor een oppervlakte van 600 000 ha in uitvoering, terwijl
landinrichting voor nog eens 450 000 ha in voorbereiding genomen is. Het betreft
hier twee derde van de totale oppervlakte cultuurgrond van ons land, die 2,5 miljoen
ha bedraagt. Dat dergelijke, veelal ingrijpende, veranderingen niet altijd van een
leien dakje gingen, ligt voor de hand. Vaak moest er weerstand overwonnen worden.
Voor veel boeren en tuinders betekende ruilverkaveling een wissel op de toekomst.
Maar over het algemeen krijgt men, het Nederlandse land doorkruisend, het idee dat
het goed leven is op het platteland. Vijftig jaar Landinrichtingsdienst, een jubileum
om bij stil te staan.
