25 De optietransactie De relatie tussen bank en cliënt f1 jp(9$0 1 I. Stel u koopt 100 aandelen, koers ƒ50,—. De totale investe ring bedraagt dus 5.000,— (kosten niet meegerekend). Als de koers stijgt naar 60,— hebt u een winst van ƒ1.000,een rendement van 20%. U had echter ook een calloptie voor 100 aandelen op een uitoefenprijs van ƒ50,— kunnen kopen. Stel de optiekoers is ƒ2,50. U betaalt dan 250,—. De aandelenkoers stijgt van ƒ50,naar 60,De optie is dan 10CX),waard. U hebt een winst van 750,-— 1.000,minus de kostprijs van de optie). Het rende ment bedraagt 300%. Bovendien had u ƒ4.750,— rente dragend kunnen beleggen. U koopt 100 aandelen fonds B in oktober, koers ƒ75,U betaalt dus ƒ7.500,—. U schrijft tegelijk een calloptie/april, uitoefenprijs ƒ80,optiekoers ƒ8,U ontvangt dus ƒ800,—. Door het schrijven van de calloptie wordt de aankoopprijs per aandeel met ƒ8,— verlaagd tot ƒ67, Nu zijn er twee mogelijkheden: Als de koers van het aandeel niet stijgt boven de ƒ80, dan zullen de aandelen niet worden opgevraagd en is de premie verdiend. De koers van het aandeel stijgt boven de 80, De tegenpartij zal zijn optierechten uitoefenen. U ontvangt voor de te leveren aandelen ƒ8.000,—. De aankoopprijs bedroeg ƒ6.700,— (ƒ7.500,— ƒ800,De winst be draagt dus ƒ1.300,— De winstmogelijkheden zijn dus beperkt door het schrijven van de calloptie. Een grotere koersstijging boven de ƒ80, wordt door u gemist. U kunt inct opties dus inspelen op koersdalingen. Stel de koers van een aandeel bedraagt 25,U verwacht een koersdaling en koopt een putoptie, uitoefenprijs ƒ25,a ƒ2,— per aandeel. De aandelenkoers daalt inderdaad naar ƒ18,De intrinsieke waarde per aandeel van de putoptie is ƒ7,zodat u mini maal ƒ5,per aandeel verdient als u de putoptie weer ver koopt. U schrijft een putoptie omdat u de aandelen op een lager niveau wenst aan te kopen dan de huidige beurskoers. Bij een koers van ƒ76,voor fonds C schrijft u een putoptie, uitoefenprijs ƒ70,— a ƒ3,50 per aandeel. U neemt dus de plicht op u de aandelen a ƒ70,— te kopen, waardoor de gecorrigeerde aankoopkoers 66,50 (ƒ70,7. 3,50) zal bedragen, als u wordt aangewezen te kopen. Boven voorbeelden van het kopen en schrij ven van een call-opt/e. Onder voorbeelden van het kopen en schrij ven van een put-optie. zijn bezit moeten hebben of over voldoen de middelen moeten (kunnen) beschikken om deze inderdaad te verwerven. Indien hij een call-optie (plicht tot leveren) geschre ven heeft terwijl hij de onderliggende waarde al in zijn bezit had, heeft hij 'ge dekt' (covered) geschreven. Bezat hij de aandelen niet, dan schreef hij 'ongedekt' (uncovered of naked). In dit laatste geval kunnen zich bij uitoefening van het con tract problemen voordoen, indien de schrijver niet met de benodigde middelen voor de dag kan komen. Reden waarom de EOE een 'margin-verplichting' hanteert, wat inhoudt dat de schrijver als garantie een aan de onderliggende waarde gerela teerde guldenswaarde ter beschikking moet houden in een geblokkeerd depot. Het schrijven van een put-optie (plicht tot afname) gebeurt per definitie ongedekt. Per definitie zal hiertegenover dus ook een margin-verplichting staan. Duidelijk mag zijn dat aan het schrijven van opties de meeste risico's verbonden zijn en dat het voor de cliënt, maar ook voor de bank die de administratieve procedure uitvoert, op passen geblazen is: één optie behelst im mers al 1 00 aandelen. Op die administra tieve procedure komen we later nog terug. Door de achterliggende constructie van call versus put en koper versus schrijver opent de optiehandel tal van mogelijkhe den om de risico's die men loopt te beper ken. Ook zijn er veel variaties denkbaar, die de mogelijkheid openen bepaalde strate gieën uit te stippelen. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid de risico's die men loopt te verminderen en het potentiële verlies zo klein mogelijk te houden. Anderzijds zal dit vanwege de kosten ook de potentiële winst verkleinen. Een ander dilemma dus. Het zou in het kader van dit artikel te ver voeren bij deze variaties en strategieën uitgebreid stil te staan. Het specialisme dat hiervoor gevergd wordt zal men zich eigen dienen te maken. Het moet benadrukt worden dat een dergelijk specialisme zeker vereist is om op een uitgekiende en dus verant woorde wijze met opties om te kunnen gaan. Hoe komt nu een transactie op de optie- beurs tot stand? Welke partijen zijn daarbij betrokken en hoe worden de rechten en plichten vastgelegd? De EOE is opgericht als een vereniging met rechtspersoonlijk heid naar Nederlands recht. Het bestuur wordt door de ledenvergadering gekozen. De leden zijn onder te verdelen in groepen die ieder eigen omschreven taken binnen de EOE uitoefenen. In het kader van dit arti kel zijn met name de Public Order Mem- bers (POM's) interessant: zij onderhouden de directe contacten met de cliënten. De POM's zijn de banken en de commissio nairs bij wie de cliënten hun opdrachten kunnen neerleggen en die voor de verdere afwikkeling van zaken zorgdragen. Rabo bank Nederland is zo'n Public Order Mem- ber. Door de coöperatieve structuur van de Rabobankorganisatie hebben de plaatse lijke Rabobanken een daarvan afgeleide functie, namelijk die van Public Order Cor respondent Member. Deze constructie houdt in dat de EOE de Rabobank Neder land aansprakelijk stelt voor de naleving van haar voorschriften door de afzonderlij ke aangesloten banken. Wanneer we ons nu richten op de relatie tussen de POM, i.c. de bank, en de cliënt die zich in opties begeeft, dan stuiten we op een complexe en eigensoortige admini stratie. Daarbij gaat het om: de vastlegging van de optieposities van de cliënten de procedure en financiële afwikke ling bij de uitoefening van opties de bewaking van de verplichtingen van de optieschrijvers. Dat een dergelijke gecompliceerde admi nistratie geen overbodige luxe is, mag al duidelijk geworden zijn bij de behandeling van de risico's die aangegaan worden, met name bij het schrijven van opties. In het bij zonder dat deel van de optie-administratie waaruit de verplichtingen van de optie schrijver naar voren komen, is van het grootste belang. De cliënt die via de bank een optietransac tie wil doen uitvoeren, dient allereerst de Verklaring inzake Optiehandel, de zogehe ten optie-overeenkomst, te ondertekenen. De cliënt weet dat hij daarmee geacht

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1985 | | pagina 25