17. Eenvoudige procedure Subsidiemogelijkheden komen. Er zijn meer zaken die tot kavelruil te voegen, op een bepaalde wijze te verka velen en vervolgens bij notariële akte onder elkaar te verdelen. Het is ook mogelijk aan een dergelijke overeenkomst mee te doen om onroerend goed te kopen of te verkopen. Of, zoals het in juridische termen luidt: om tegen in breng van geld onroerend goed of tegen Mr. drs. C. W. I. van Vlokhoven Juridische en Fiscale Dienst Drs. J. J. C. G. Huijbers Branche-manager Landbouw inbreng van onroerend goed een geldsom te verkrijgen. Er moet echter door minimaal twee deelnemers grond worden inge bracht. Een van de belangrijkste kenmerken van de kavelruil is dat deze gebaseerd is op vrijwil ligheid van de deelnemers. Een tweede kenmerk is de snelle en een voudige afwikkeling, vooral wanneer het aantal deelnemers beperkt blijft. In de ministeriële beschikking is bepaald dat de voorbereidingen tot de kavelruil maximaal twee jaar - met de mogelijkheid tot verlen ging van één jaar - mogen duren. Kavelruil mag echter niet altijd en overal plaatsvinden. Als voorwaarde is gesteld dat zij een landbouwkundig nut moet die nen. Dat wil zeggen, dat er door de ruil een verbetering in de landbouwstructuur van een bepaald gebied moet ontstaan. Deze wijze van herverdeling is niet toegestaan in de IJsselmeerpolders en in beginsel ook niet in gebieden waar wettelijke ruilverka velingen in uitvoering zijn. Tot 1 januari 1 984 waren 1 660 kavelruilen aangemeld, die betrekking hebben op een totale oppervlakte van 42 356 hectare. Hiervan waren 1473 kavelruilen (met een oppervlakte van 36 468 hectare) bij de no taris gepasseerd. In Noord-Brabant heb ben de meeste kavelruilen plaatsgevonden (422), terwijl in Drente de grootste opper vlakte werd verkaveld (15 887 hectare). In totaal waren 9000 bedrijven bij vrijwilli ge kavelruilen betrokken. Jaarlijks zijn er 30 000 a 40 000 ha landbouwgrond bij wettelijke ruilverkaveling betrokken. Door gaans is een wettelijke ruilverkaveling niet eerder afgerond dan na 20 jaren. Bij vrijwil lige kavelruil daarentegen - zo is geble ken - wordt doorgaans eenzelfde opper vlakte in plusminus 10 jaren geruild. De kosten van kavelruil steken bovendien gunstig af bij die van wettelijke ruilverkave ling. De laatste jaren worden gemiddeld 130 overeenkomsten afgesloten betrek king hebbend op een oppervlakte van on geveer 3000 hectare. Overigens is er een tendens te bespeuren naar kleinere verka velingen. De procedure die gevolgd moet worden is betrekkelijk eenvoudig. Wanneer kavelruil een mogelijkheid lijkt tot bedrijfsverbete- ring, zal de agrariër over het algemeen de opinie van potentiële deelnemers aan een dergelijke ruil peilen. Als er voldoende ge gadigden zijn, kunnen zij zich wenden tot de Provinciale Werkgroep Kavelruil (PWK), die binnen de desbetreffende provincie de begeleiding van kavelruiltransacties ver zorgt. Maar voordat de kavelruil bij de PWK wordt aangemeld hebben de deelnemers eerst te maken met de bedrijfsvoorlichter van het Provinciale kantoor voor de Land bouw en Voedselvoorziening. Deze bege leidt de deelnemers bij het opstellen van een conceptplan en omschrijft ook het landbouwkundig nut van de operatie. In overleg en uiterst zorgvuldig worden op de kadasterkaarten nieuwe grenzen uitgezet en verrekeningsbedragen vastgesteld. Als de partijen eenmaal tot het sluiten van een overeenkomst komen, is het raadzaam de overeenkomst notarieel te doen verlijden. Voor de deelnemers is de ruil immers afgerond en vaak willen ze de nieuwe per celen direct in gebruik nemen. Als deze overeenkomst eenmaal is ondertekend, wordt de kavelruil officieel bij de PWK aangemeld. De termijn van twee jaar be gint vanaf deze aanmelding te lopen. Deze werkgroep coördineert de verdere werkzaamheden. Wanneer de bal eenmaal aan het rollen is gebracht, komen immers vele spelers op het veld. Het Kadaster voert de metingen uit; de landinrichtingsdienst legt vast welke aanpassingswerkzaamhe den moeten worden verricht; de natuurbe schermingsconsulent moet hierover een oordeel uitspreken; Staatsbosbeheer toetst het verkavelingsplan op landschap pelijke waarden en via de directeur van de Landinrichtingsdienst bereikt het plan de minister die er zijn goedkeuring aan moet hechten. Dan pas kunnen de werken worden uitge voerd en kan de notaris de uiteindelijke ak te opmaken, passeren en registreren, zo dat de kavelruil daadwerkelijk beslag krijgt. De voordelen van een vrijwillige kavelruil zijn hierboven al genoemd: het landbouw kundig voordeel en de snelheid waarmee een herverdeling van grond tot stand kan stimuleren. Mogelijkerwijs is het Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) partij bij de kavelruil. Hierdoor kan extra grond be schikbaar komen voor de deelnemende agrariërs. Deze stimulans is evenwel niet altijd aanwezig; subsidies wel. De bijdragen aan de deelnemers betref fen: De voorbereidingskosten, zoals de land meting en het opmaken van een begroting. Hierop wordt 100% subsidie gegeven. Aanpassingswerkzaamheden, zoals het aanleggen van dammen en sloten of het realiseren van kavelaansluitingen. Op dit werk wordt een subsidie gegeven tot 50 met een maximum van 800 gulden per geruilde hectare. De kosten voor de notaris worden door het rijk vergoed, terwijl ook de overschrij ving van hypotheken en beslagen geschiedt zonder kosten voor de deelnemers. Hypo theken en beslagen gaan met behoud van hun rang over van de oude op de nieuwe percelen. Aanvullende landschappelijke voorzie ningen. De hieraan verbonden kosten wor den alleen gesubsidieerd in geval van pro jecten groter dan 50 hectare en wel tot 100%, echter tot een maximum van 125 gulden per hectare. De subsidies worden door de minister ge geven en pas uitgekeerd na controle van de werken door de Landinrichtingsdienst. Het is opvallend dat vrijwillige kavelruilen zich sterk geconcentreerd voordoen in be paalde gebieden. Dat heeft alles te maken met de motivatie van de desbetreffende agrariërs om tot een vrijwillige herverde ling te komen. Ook de houding van de standsorganisaties en de activiteiten van de Provinciale Werkgroep Kavelruil blijken zeer bepalend te zijn voor de totstandko ming van kavelruilen, alsmede het feit dat in bepaalde gebieden ruilverkavelingen aan de orde zijn. Door kavelruil kan de uit gangspositie bij de ruilverkaveling zodanig verbeteren dat door de deelnemers aan de I

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1985 | | pagina 17