Wob
Wob
Nederlandse
Scheepshypotheekbank NV
Rotterdam
Lening met lange looptijd
H. J. J. Reintjes t
aanleiding voor de discussiedag - heeft de
ABC zich ingespannen voor een onderne
mingsvorm, die de weg opent tot werkne
merszelfbestuur. Het is de niet geringe ver
dienste van de ABC dat de produktiecoö-
peratie, waarbij de werk(nem)ers uiteinde
lijk het beleid bepalen, in maatschappelijk
Nederland en ook bij de overheid heden
ten dage serieuze aandacht trekt.
Naar onze mening terecht. Een produktie-
coöperatie is weliswaar iets anders dan de
producentencoöperatie waarmee wij als
Rabobanken zijn opgegroeid, maar beide
zijn ontsproten aan een typische coöpera
tieve samenwerkingsformule. Wanneer
een groep werkers hun lot in eigen handen
neemt en bereid is risico's en verant
woordelijkheden te dragen, kan dat gezien
worden als een nieuwe, moderne vorm van
coöperatief ondernemen. In principe heb
ben wij er geen moeite mee een dergelijke
onderneming met werknemerszelfbestuur
net als iedere andere onderneming in ban
cair opzicht als volwaardig te aanvaarden.
Ondertussen is wel gebleken, dat er zich in
praktisch opzicht nog heel wat vragen kun
nen voordoen rond het functioneren van
dergelijke produktiecoöperaties. Ten dele
is dit het gevolg van de nog betrekkelijk
smalle ervaring, die tot nu toe met deze
zelfbestuurbedrijven is opgedaan. Voor
een ander deel hangt het o.i. samen met
het feit, dat het zelfbestuur in ons land
formeel en materieel nog te weinig een
geijkte vaste vorm heeft aangenomen.
Wij menen dat dit laatste ook door de ABC
wordt onderkend en dat deze zich inspant
passende kaders voor de produktiecoöpe
raties te ontwerpen. Mogelijk kan daarbij
van de ervaring van de'traditionele' coöpe
raties gebruik worden gemaakt. De werk-
nernerscoöperatie is het o.i. waard een
eigen plaats in te nemen naast de bekende
andere ondernemingsvormen.
In de achterliggende maanden hebben wij
gesprekken gevoerd met de Nederlandse
Scheepshypotheekbank NV (NSH) te Rot
terdam over een nauwere samenwerking.
De NSH zocht uitbreiding van haar aan
sprakelijk vermogen ten einde ook in deze,
wat woelige jaren over een zeer stevige
vermogenspositie te kunnen blijven be
schikken. Wij waren geïnteresseerd van
wege het aanvullende karakter dat de NSH
voor Rabobank Nederland en onze aange
sloten banken kan hebben. Daarbij is haar
specialistische kennis op het gebied van de
scheepsfinanciering en alles wat daarmee
samenhangt, van grote waarde. Het be
houden van de eigen identiteit, het eigen
gezicht, was één van de uitgangspunten in
onze besprekingen.
Zoals inmiddels bekend, wordt de samen
werking gedragen door het verstrekken
van een 15-jarige achtergestelde lening
van f 35 miljoen. Aan deze lening is een
optie verbonden, die ons gedurende de ko
mende 5 jaar het recht geeft om ca. 35%
van het geplaatste kapitaal te verwerven.
Eind november plaatste de Nederlandse
Staat een 7,5 %-lening op de openbare ka
pitaalmarkt. Met deze lening, die 2 miljard
gulden opbracht, beoogde de Staat een
eerste aanzet te geven voor de dekking van
haar financieringsbehoefte van 1985, die
omstreeks 35 miljard gulden bedraagt. De
lening droeg een couponrente die een pro
cent lager was dan die, waarmee in augus
tus jl. een bedrag van 6,5 miljard gulden
uit de markt werd genomen.
Het meest opvallende van de laatste lening
was de lange looptijd: maximaal 1 5 jaar
(gemiddeld 10,5 jaar), waarbij in de laatste
vijf jaar de Staat vervroegd kan aflossen.
Dat betekende de langste looptijd sinds
3,5 jaar. In de tussenliggende tijd werden
leningen uitgeschreven van niet meer dan
10 jaar, vaak zelfs van ten hoogste 7 jaar.
Een en ander heeft de restant gemiddelde
looptijd van de huidige vaste staatsschuld
tot onder de 6 jaar gedrukt. Ter vergelij
king: in 1 980 was dat 8,25 jaar en in 1979
nog 9,5 jaar.
Herhaaldelijk hebben wij uitgesproken niet
gelukkig te zijn met de wijze waarop de
Staat in haar financieringsbehoefte voor
ziet. Wij doelden op de korte looptijden van
de leningen. Deze korte-termijnpolitiek
leidt tot een ons inziens onverantwoorde
opeenstapeling van (her)financieringsbe-
hoeften aan het einde van de jaren tachtig.
Zo zal in 1 989 een bedrag van 24 miljard
gulden nodig zijn uitsluitend voor de her
financiering van de op dit moment be
staande staatsschuld.
Daarom zijn wij verheugd over de lange
looptijd van de laatste lening. Met name
omdat zo een begin kan worden gemaakt
met een evenwichtiger vervalkalender van
de staatsschuld in de komende jaren. Wel
licht het begin ook van een ander beleid.
Overigens had een aanzet tot deze wijzi
ging in het beleid al in een veel eerder sta
dium kunnen plaatsvinden. In de afgelopen
jaren is de rente met vele procentpunten
gedaald (in 1 981 was de hoogste rente bij
voorbeeld nog 1 2,7 5 De Staat had eer
der op die dalende tendens moeten inspe
len met langere looptijden.
Immers, hoe lager de rente, hoe minder de
geldgever geneigd zal zijn zich voor een
zeer lange periode vast te leggen, zeker als
ook nog het risico van vervroegde aflos-
Op 10 november is op 59-jarige leef
tijd de heer Reintjes overleden. De
zeer velen in onze organisatie, die hem
gekend hebben, verliezen een trouwe
vriend, die tegelijk een goed voorbeeld
van 'de Raboman' was. Met als basis
de Rabobank Leunen, die hij 30 jaar
als directeur heeft gediend, heeft
Reintjes decennia lang zijn krachten
aan onze brede organisatie ter be
schikking gesteld. In onze Centrale
Kringvergadering laat zijn overlijden
een lege plaats achter en met name de
Vereniging van Directeuren Raboban
ken, evenals Rabobank Nederland, zal
niet vergeten wat Reintjes als be
stuurslid en later als voorzitter van de
VDR in wijde Rabokring betekend
heeft. Meningsverschil heeft Reintjes
nooit geschuwd, maar zijn gave was,
dat de onderlinge verhoudingen, ook
de persoonlijke, daaronder nooit le
den. 'Het is altijd de zaak van de
organisatie waarom het gaat', zo zei
hij het vier jaar geleden in ons blad.
Wij hopen, dat zijn echtgenote en ver
dere familie de sterkte mogen ontvan
gen om dit verlies te dragen.
sing aanwezig blijft. Vandaar ook dat de
markt wat terughoudend heeft gereageerd
op de laatste Staatslening.
Natuurlijk kan ook de Staat - die in 1 985
wederom als belangrijkste geldnemer zal
verschijnen - zich niet onttrekken aan dat
wat de kapitaalmarkt dicteert. Ongetwij
feld zal zij in sommige gevallen de huik
naar de wind moeten laten hangen.
Desalniettemin is het een goede zaak dat
de Staat het nu gewaagd heeft een lening
met een lange looptijd uit te schrijven.
Meer dan dat. Het is een 'nood'zaak, wil zij
in de komende 10 jaar weer een draaglijke
herfinancieringskalender van haar schul
denlast op poten zetten.
