Het geheim van het persoonlijk succes van de onlangs herkozen president Reagan is onder meer gelegen in zijn geniale ver mogen om de massamedia te bespelen. De voormalige acteur Reagan wordt ook wel 'The Great Communicator' genoemd. T Amerika is het rijkste land ter wereld, een land van melk en honing. Het is ook een land rijk aan schrille contrasten. De een heeft zich weten op te werken van krantenjongen tot miljonair. De ander heeft minder geluk ge had en is zelfs voor zijn dagelijkse eten aan gewezen op charitatieve instellingen. Op de linker foto staan werkeloze Amerikanen in de gaarkeuken van het Leger de Heils. de. Tijdens de jaren 1981 en 1982 ging Amerika gebukt onder een ernstige econo mische recessie en Reagan scoorde slech ter bij verkiezingsonderzoekingen dan elke Democratische rivaal. De krachtige econo mische opleving in 1 983 en de eerste helft van 1984, die overigens op dit moment haperingen begint te vertonen, droeg sterk bij aan de thans ogenschijnlijk onaantast bare positie van president Reagan. Deze sterk tegengestelde economische ontwik keling was voornamelijk het gevolg van een evenzeer tegengestelde monetaire ontwikkeling tijdens de jaren 1 981 -1 983, waardoor duidelijk wordt dat de populari teit van een moderne Amerikaanse presi dent sterk afhankelijk is van de beleidsbe slissingen van het machtige bestuur van de Amerikaanse centrale bank. Bleef Reagan dit jaaropmerkelijk vaag over het toekomstige economisch beleid inge val van herverkiezing, tijdens de ver kiezingscampagne tegen de toentertijd uiterst impopulaire president Carter in 1980 liet hij aan duidelijkheid niets te wensen over met de volgende beloften: verlaging van de tarieven voor de inkom stenbelasting met 30 procent: herstel van begrotingsevenwicht; correctie van belas tingtarieven voor inkomensstijgingen als gevolg van inflatie; verlaging van de infla tie, de werkloosheid, de rentestanden en het aandeel van de overheid in het natio naal inkomen; verminderde overheidsbe moeienis met de private sector van de eco nomie; liberalisatie van de wereldhandel en verhoging van de investeringen, de ar beidsproduktiviteit en de nationale bespa ringen. Een deel van deze beloften is ver vuld, zij het soms ondanks in plaats van dank zij het economisch beleid van de regering-Reagan. Een deel van de beloften is echter niet vervuld, deels omdat het Congres dit verhinderde, deels omdat ze berustten op onjuiste economische veron derstellingen en strijdig waren met econo mische realiteiten. De werkloosheid daal de tussen november 1982 en november 1 984 weliswaar van 10,7 tot 7,4 procent van de beroepsbevolking, maar is ten op zichte van de start van de regering-Reagan constant gebleven. Bedroeg het beslag van de overheidsuitgaven onder president Car ter gemiddeld 22 procent van het natio naal inkomen, onder president Reagan steeg dit tot gemiddeld 24 procent. Niet al le personen, regio's en bedrijfstakken deel den in de voorspoed; dit geldt een belang rijk deel van de Amerikaanse landbouw. De belastingbetaler kreeg een belastingverla ging van 25 procent in plaats van 30. Ren tetarieven daalden, maar niet zo snel als de inflatie, zodat de reële, voor inflatiegecorri- geerde tarieven het hoge niveau van 7-8 procent noteren, tegen 1 -2 procent onder president Carter. Tot nu toe had dit weinig effect op de investeringen in machines en bedrijfsgebouwen, die eveneens een re- cordomvang bedragen, als gevolg van spe ciale belastingmaatregelen voor onderne mingen en een omvangrijke toestroming van buitenlands kapitaal, als welkome aan vulling op de nog altijd lage Amerikaanse nationale besparingen. De belofte van be grotingsevenwicht in 1985 werd geen werkelijkheid. Integendeel, de tekorten in de fiscale jaren 1 983 en 1 984 bedroegen respectievelijk 195 miljard en 175 miljard dollar en voor de komende jaren worden bij ongewijzigd beleid tekorten verwacht die kunnen oplopen tot 300 miljard dollar in 1990. Tijdens de regering-Reagan ver dubbelde de omvang van de nationale schuld. Amerika, het rijkste land ter wereld, wordt dit jaar naar verwachting een netto impor teur van buitenlands kapitaal. Deels is dit wenselijk, omdat de relatief flexibele Ame rikaanse economie beter marcheert en presteert dan die van andere landen. Deels is dit ongewenst, het gevolg van hoge

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1984 | | pagina 19