De overname van een
akkerbouw- of
veehouderijbedrijf kan vaak
jaren in beslag nemen. Zo n
overname is dan ook een
moeizame zaak, vooral door
de belangrijke rol die de
grond er in kan spelen.
Daarin ligt een belangrijk
verschil met de overname
van tuinbouwbedrijven,
waarover in het
novembernummer van
'Rabobank' werd
geschreven.
Financiering
van de
Kapitaal, inkomen en jaarlijkse financieringslasten van een pachtbedrijf van
30 ha. dat ongeveer overeenkomt met het gemiddelde pachtbedrijf (met minstens
76 sbe) in 1982/83.
BALANS PER 1 MEI 1983 (IN GULDENS)
Kapitaal
Vermogen
Bedrijfsgebouwen in eigendom
1 30 000
Lening bank
120 000
Dode inventaris
80000
Lening familie
20000
Veestapel
130000
Kortlopende schulden
10000
Veldinventaris etc.
20 000
Totaal aan produktiemiddelen
360 000
Totaal vreemd vermogen
150 000
Bedrijf sliquiditeiten
80 000
Eigen vermogen
400000
Deelnemingen
10000
(eigen vermogen is
Overige bezittingen (w.o. woning)
100000
73% van eigen
vreemd vermogen)
Balanstotaal
550 000
Balanstotaal
550 000
INKOMEN EN BESPARINGEN
Netto overschot (pachtbasis)
Berekend loon ondernemer
25 000
60 000
Arbeidsinkomen ondernemer
Berekende rente (vee. dode inventaris)
Berekende pacht (van eigen bedrijfsgebouwen)
af: - Betaalde rente (10%)
Afschrijving bedrijfsgebouwen
- Overige eigenaarslasten
20 000
10 000
15 000
6 000
1 000
Saldo berekende rente
ONDERNEMERSINKOMEN
OVERIG INKOMEN (minus f 10 000 belasting premies Volksverzekering)
43 000
30 000
BESTEEDBAAR INKOMEN VOOR GEZIN EN BEDRIJF
GEZINSBESTEDINGEN
73 000
48 000
BESPARINGEN
HERKOMST EN BESTEDING VAN FINANCIERINGSMIDDELEN
Besparingen (vóór aftrek van betaalde rente)
Afschrijving bedrijfsgebouwen en dode inventaris
40 000
20 000
Totaal beschikbaar aan financieringsmiddelen
Totale lasten: rente (10%)
- aflossing banklening (5%)
15 000
6 000
VRIJ BESCHIKBAAR
21 000
39 000
p pachtbedrijven is de situa
tie over het algemeen heel an
ders dan op eigendomsbedrij-
ven. Op pachtbedrijven speelt
het z.g. verpachtersvermogen
een belangrijke rol. Dit vermo
gen is specifiek voor de land
bouw. Het vertegenwoordigt
de waarde van de gepachte grond en even
tuele bedrijfsgebouwen en deze behoeft
niet door de landbouwers te worden gefi
nancierd. Als tegenprestatie voor het ge
bruik van grond wordt een pachtsom be
taald. Het verpachtersvermogen voorziet
gemiddeld voor ongeveer een kwart in de
vermogensbehoefte van landbouwbedrij
ven. Op een individueel bedrijf kan dit ech-
S. Aukema
Afdeling Landbouw
van het
Landbouw-Economisch
Instituut (LEI)
ter veel hoger zijn. Zo financiert de ver
pachter ongeveer 60% van de totale ver
mogensbehoefte van een pachtbedrijf van
30 ha, waarvan alle grond gepacht is.
Op eigendomsbedrijven is de behoefte aan
kapitaal doorgaans veel groter bij overna
me. Om de behoefte te spreiden wordt in
veel gevallen na overname van de bedrijfs-
