De invloed van
Europa op
de jaarrekening
Uniformiteit gewenst
In september van het vorige jaar schreven de heren mr. J. J. H. van Boxtel en drs. C. J.
Koning RA in Rabobank een artikel over het nieuwe jaarrekeningenrecht voor onder
nemingen. In dit stuk gaat de heer C. Docter in op de invloed van Europa op
de jaarrekening van banken.
Als gevolg van de komende Europese wetgeving treden er wellicht enkele ver
anderingen op ten aanzien van de volgende zaken:
de behandeling van de VAR;
de indeling naar looptijden;
een vermelding van voorschotten en kredieten aan leden van sommige
statutaire organen;
een splitsing van belastingen naar gewone en buitengewone baten.
puter in de toekomst zou moeten hebben.
Deze beleidsmatige benadering heeft ver
volgens de criteria opgeleverd die aan de
uiteindelijke keuze, de Professional Com
puter van DEC, ten grondslag hebben gele
gen.
Deze computer is inzetbaar als zelfstandi
ge computer, maar kan ook worden aange
sloten op het netwerk van de Rabobank.
Daarmee en met de in de toekomst moge
lijke uitbreidingen is deze computer inpas
baar in de toekomstige architectuur.
Met de firma DEC die een omzet van ruim
vier miljard dollar en een personeelsaantal
van circa 80 000 medewerkers heeft, heeft
de Rabobank tevens 's werelds tweede
computeronderneming als leverancier van
PC's gekozen.
In de eerste helft van 1984 heeft een proef
bij 26 Rabobanken plaatsgevonden die in
middels succesvol is afgesloten. Sinds het
najaar van 1983 is het project PC-PLUS
gestart voor de ontwikkeling van toe
passingen voor deze microcomputers in
het kader van het project PC-PLUS. Het zal
niet verbazen dat onze bank er ook bewust
voor heeft gekozen de gebruikers van de
PC niet te laten zwemmen, maar juist ter
zijde te staan met een serieuze ondersteu
ning op het gebied van opleiding en advi
sering. Deze ondersteuning mag worden
geïnterpreteerd als een antwoord op de
problemen die de eerste gebruikers van
automatiseringshulpmiddelen binnen en
buiten de Rabobank hebben ondervonden.
Vanaf het najaar van 1 984 vindt de verdere
invoering van de microcomputer en met
name ook daarop werkende programma
tuur plaats. Naar verwachting zullen bin
nen enkele jaren honderden microcompu
ters binnen de Rabobankorganisatie staan
opgesteld. Onder de naam PC-PLUS zal
worden gewerkt aan de verdere opbouw
van een bibliotheek van computerpro
gramma's. Iedere gebruiker zal daarbij zijn
eigen keuze uit de beschikbare program
ma's kunnen maken.
De eerdergenoemde, thans nog zwakke
punten in de hiervoor beschreven ontwik
keling, vragen ook binnen de Rabobank
grote aandacht. Opleiding, voorlichting en
advisering en ten slotte de beheersbaar
heid van deze vorm van automatisering,
mogen en zullen niet worden verwaar
loosd. De eerste signalen dat dit ook niet
zal plaatsvinden zijn terug te vinden in de
grote aandacht voor de dienstverlening
aan gebruikers op het gebied van informa
tica. Geleidelijk en zorgvuldig zal deze
dienstverlening verder worden geconcreti
seerd. Doelstelling hierbij zal zijn, dat de
gebruikers van automatiseringshulpmid
delen in staat zijn de zo zelfstandig moge
lijk te benutten, zonder dat de decentra
lisatie uitmondt in een chaos voor de indi
viduele gebruiker of voor de Rabobankor
ganisatie als geheel. Het succes van deze
inspanningen zal uiteindelijk bepalend zijn
voor de vraag of de PC een virus dan wel
een bijdrage aan het welzijn van onze bank
zal zijn.
Dp 25 juli 1 978 is door de Euro
pese Raad de zogenaamde
Vierde Richtlijn gepubliceerd.
Vorig jaar september is in
Rabobank uitgebreid geschre
ven over de daaruit voort
vloeiende wijzigingen in het
Nederlandse recht. Kort ge
zegd bevat de Vierde Richtlijn voorschrif
ten voor de inrichting van de jaarrekening
en het jaarverslag alsmede voor de te vol
gen waarderingsmethoden. Deze Vierde
Richtlijn is van toepassing op kapitaalven
nootschappen. In Nederland dus op de
Naamloze Vennootschap en op de Beslo
ten Vennootschap met beperkte aanspra
kelijkheid.
De Nederlandse wetgever heeft echter ook
de coöperatieve verenigingen en de onder
linge waarborgmaatschappijen in de wer
king van de wet betrokken.
De Vierde Richtlijn kan echter niet inte
graal voor banken gelden. De specifieke
aard vergt een aantal bijzondere voor
schriften met betrekking tot het opstellen
van jaarrekeningen. Ook in Nederland was
al voor de wetsaanpassing aan de Vierde
Richtlijn een afzonderlijke modeljaarreke
ning voor banken van toepassing.
Dat heeft geleid tot het ontwerpen van een
Europese Richtlijn betreffendede jaarreke
ning van banken en andere financiële in
stellingen. Hierover worden thans de laat
ste besprekingen gevoerd tussen de Euro
pese Lidstaten. Men mag verwachten, dat
de onderhandelingen binnen afzienbare
tijd worden afgesloten. Deze Richtlijn is
een aanvulling op de Vierde Richtlijn. Voor
zover in de bankenrichtlijn geen afwijking
is opgenomen is de Vierde Richtlijn van
toepassing. Na het van kracht worden van
C. Docter
Control en Informatie
deze Richtlijn moet het Nederlandse recht
aangepast worden. Onderdeel van deze
aanpassing zal zijn het ontwerpen van
een nieuwe modeljaarrekening voor ban
ken.
Het doel van deze Europese wetgeving is
het bereiken van uniformiteit in de verslag
legging, zodat de onderlinge vergelijkbaar
heid van ondernemingen toeneemt.
Opvallend is, dat de bankenrichtlijn een
ruimer toepassingsgebied heeft dan de
Vierde Richtlijn, waarop zij een aanvulling
vormt. Zij geldt voor alle banken en finan
ciële instellingen, ongeacht de rechtsvorm.
Slechts een natuurlijk persoon, die het
bankbedrijf uitoefent, valt niet onder deze
Richtlijn.
Op de aangesloten Rabobanken is deze
