Ten luchtkasteel tot
werkelijkheid maken
Kunstenaar Bas Maters over nieuwbouw:
Een collage van alledaags
en zeldzaam. Zo heet een
populair radioprogramma,
dat wordt uitgezonden via
de klassieke zender
Hilversum IV. Zo ook zou
het nieuwe kantoor van
Rabobank Nederland aan
de Croeselaan in Utrecht
kunnen worden genoemd.
Een collage van een in
terieur dat is gebaseerd op
de geldende principes voor
een sober en efficiënt
kantoorgebouw en een
exterieur dat van enige
frivoliteit en extravagantie
getuigt.
Een collage van alledaags
en zeldzaam is ook dit
artikel. Een collage van
opmerkingen en uitspraken
over en omschrijvingen van
het gebouw. Hieraan ligt
een hele map met krante
knipsels ten grondslag
evenals gesprekken met
kopstukken die nauw bij de
bouw betrokken zijn
geweest. Soms zijn het
alledaagse en weinig
zeggende opmerkingen.
Soms ook zijn het
zeldzame en diepzinnige
uitspraken.
18
dat niet iedereen er op vooruit is gegaan
wat de ruimte betreft.'
Maardaarmee houdt de eensgezindheid in
opvattingen over het gebouw al gauw op.
Want het is ook een controversieel ge
bouw. In Eisma's Schildersblad, het alge
mene vakblad voor het schilders- en af-
werkingsbedrijf van 25 april 1 984 schreef
A. W. Wits: 'Opvallend zijn de sterk uiteen
lopende meningen die te horen en te lezen
zijn over dit nieuwe utiliteitsgebouw. Zel
den werd een bankgebouw in de gemeen
schap waarin het werd opgericht zo ge
ëmotioneerd van subjectieve beoorde
lingsetiketten voorzien. De vraag dringt
zich op wat dit gebouw tot een meester
werk zou verheffen en wie dit uit gaan ma
ken? Zijn dat de bouwkunstkenners, redac
tionele critici, de Rabobankdirectie, de re
keninghouders, de mensen binnen, de be
zoekers, de mensen die er elke dag tegen
aan kijken, de voorbijgangers? Zou het
gebouw voor de kijker bewonderenswaar
diger, belangwekkender, acceptabeler
worden als het als architectonisch kunst
werk werd uitgelegd? De kwaliteit van de
creatie lijkt al bewezen door de behoefte
van de toeschouwer om er zijn esthetisch
oordeel over uit te spreken.'
Uitgangspunt was, dat het een
efficiënt gebouw moest zijn.
Comfortabel ook, want ieder
een moet zich erin thuis voelen.
Maar toch: efficiënt. Om het
eens paradoxaal te zeggen, on
ze voorwaarde was, dat het ge
bouw een sobere luxe behoor
de uit te stralen en niet de indruk moest
wekken dat het financieel niet op kon. Later
is er nog een andere voorwaarde aan toe
gevoegd. Het gebouw moest ook repre
sentatief zijn voor zijn tijd.'
Aldus drs. R. B. J. van Eldik, lid van onze
hoofddirectie en voorzitter van de stuur
groep, die de uiteindelijke beslissingen
nam over de kolos die aan de Utrechtse
Croeselaan uit de grond is gerezen.
Nu hij er eenmaal staat en met zijn 92 000
vierkante meter ruim 1700 personeelsle
den herbergt, constateert Van Eldik dat
aan die uitgangspunten redelijk wel de
hand is gehouden.
'Ik ben ervan overtuigd dat veruit de meer
derheid van de medewerkers eensgezind
van mening is dat het een fijn gebouw is
om in te werken. En dat ondanks het feit
